Atropo (1912)

Atropo
Klasa	okręt podwodny
	Historia
Stocznia	Germaniawerft, Kilonia
Położenie stępki	marzec 1911
Wodowanie	22 marca 1912
	Regia Marina
Wejście do służby	5 lutego 1913
Wycofanie ze służby	23 stycznia 1919
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 231 ton; 315 ton
Długość	44,5 metra
Szerokość	4,4 metra
Zanurzenie	2,71 metra
Zanurzenie testowe	50 metrów
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
	Napęd
	2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 700 KM; 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 200 KM; 2 śruby
Prędkość; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 14,75 węzła; 7,8 węzła
Zasięg	powierzchnia: 950 Mm przy 12 węzłach; zanurzenie: 70 Mm przy 4 węzłach
	Uzbrojenie
	4 torpedy
Wyrzutnie torpedowe	2 × 450 mm
Załoga	14

Atropo – włoski okręt podwodny z początku XX wieku. Jednostka została zwodowana 22 marca 1912 roku w niemieckiej stoczni Germaniawerft w Kilonii, a w skład Regia Marina została wcielona 5 lutego 1913 roku. „Atropo” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, biorąc udział w I wojnie światowej. Jednostka została wycofana z czynnej służby 23 stycznia 1919 roku.

Projekt i budowa

W 1910 roku Regia Marina zdecydowała się zamówić w Niemczech okręt podwodny o sprawdzonej konstrukcji, podobny do użytkowanych przez Kaiserliche Marine^[1]. Projekt jednostki był dziełem inż. Hansa Techela(inne języki)^[2]. Zakładał on zbudowanie dwukadłubowego okrętu o wyporności nawodnej 237 ton i podwodnej 318 ton, osiągającego prędkość 12 węzłów na powierzchni i 7,3 węzła w zanurzeniu^[3]^[4]. Kadłub sztywny miał przekrój kołowy i zwiększoną grubość blach, co znacznie zwiększyło jego wytrzymałość na działanie ciśnienia hydrostatycznego i umożliwiło bezpieczne osiąganie większej głębokości^[1]. Kształt kadłuba lekkiego został zmodyfikowany przez włoskich inżynierów na podobieństwo linii kadłuba torpedowców, co zwiększyło uzyskiwaną przez okręt prędkość nawodną i podwodną^[1]^[3]. Przestrzeń między kadłubem lekkim a sztywnym zajmowały zbiorniki balastowe i zbiorniki paliwa^[1].

„Atropo” zbudowany został w stoczni Germaniawerft w Kilonii^[3]^[5]. Stępkę okrętu położono w marcu 1911 roku, a zwodowany został 22 marca 1912 roku^[5]^[6]. Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym nazwę „Atropo”, nawiązującą do bogini losu z mitologii greckiej^[5]^[7]. Motto okrętu brzmiało „Inesorabilmente” (pol. „Nieubłagany”)^[7].

Dane taktyczno-techniczne

„Atropo” był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym^[3]^[4]. Długość całkowita wynosiła 44,5 metra, szerokość 4,4 metra i zanurzenie 2,71 metra^[5]^[6]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 231 ton, a w zanurzeniu 315 ton^[5]^[7]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Germania o łącznej mocy 700 KM^[5]^[6]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne AEG o łącznej mocy 200 KM^[5]^[6]. Dwa wały napędowe obracające dwiema śrubami umożliwiały osiągnięcie prędkości 14,75 węzła na powierzchni i 7,8 węzła w zanurzeniu^[5]^[7]. Zasięg wynosił 2300 Mm przy prędkości 8,5 węzła w położeniu nawodnym oraz 70 Mm przy prędkości 4 węzły w zanurzeniu (lub 950 Mm przy prędkości 12 węzłów w położeniu nawodnym oraz 16 Mm przy prędkości 7,8 węzła w zanurzeniu)^[5]^[7]^[a]. Energia elektryczna magazynowana była w jednej baterii akumulatorów^[7]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów^[4]^[5].

Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped^[3]^[5].

Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 12 podoficerów i marynarzy^[5]^[6].

Służba

„Atropo” został wcielony do służby w Regia Marina 5 lutego 1913 roku^[5]^[6]. Po przybyciu z Niemiec załoga okrętu rozpoczęła proces szkolenia, wchodząc w skład 2. eskadry (wł. Squadriglia) okrętów podwodnych w La Spezia, bazując też w La Maddalena^[1]. Jednostka uczestniczyła też w manewrach morskich na Morzu Tyrreńskim^[1]. W momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej okręt wchodził w skład 1. dywizjonu okrętów podwodnych w Wenecji (wraz z jednostkami typu Medusa: „Medusa”, „Jalea”, „Jantina”, „Salpa” i „Zoea”)^[8]. Dowództwo „Atropo” sprawował wówczas kpt. mar. (wł. tenente di vascello) Tullio Bonamico^[7]. Jednostka brała udział w ofensywnych patrolach na wodach Morza Adriatyckiego^[2]^[1]. 23 października 1915 roku w pobliżu Civitanova Marche okręt wystrzelił torpedy w kierunku dwóch austro-węgierskich niszczycieli typu Huszár(inne języki), które jednak zdołały je wymanewrować^[7]. 4 czerwca 1916 roku w pobliżu wyspy Pag, dowodzony przez kpt. mar. Giotto Maraghiniego „Atropo” zatopił dwiema torpedami austro-węgierski parowiec „Albanien” o pojemności 1122 BRT^[1]^[7]^[b]. 31 grudnia 1917 roku okręt wchodził w skład Flotylli Górnego Adriatyku w Wenecji (wraz z „Delfino”, X 1, „Tricheco”, „Fisalia”, „Argonauta”, „Narvalo”, „Zoea”, „Otaria”, „Argo”, „Squalo”, F 2, F 3, F 4, F 5, F 12, F 13 i F 16)^[9]. W marcu 1918 roku okręt przeszedł pod dowództwo kpt. mar. Mario Viottiego, po czym uczestniczył do końca konfliktu w patrolach, operując z Porto Corsini(inne języki) pod Rawenną^[7]. 1 listopada okręt nadal wchodził w skład Flotylli Okrętów Podwodnych w Wenecji (razem z „Delfino”, X 1, F 2, F 3, F 5, F 8, F 9, F 10, F 12, F 15, F 17, F 19 i F 20)^[10].

Okręt został skreślony z listy floty 23 stycznia 1919 roku^[5]^[6].

Zobacz też

Lista włoskich okrętów podwodnych

Uwagi

↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276 i Moore 1990 ↓, s. 218 podają, że zasięg nawodny wynosił 1300 Mm przy prędkości 12,5 węzła, a podwodny 40 Mm przy prędkości 8 węzłów.
↑ Identycznie podaje Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 317. Natomiast Csonkaréti 2004 ↓, s. 110 podaje, że sprawcą zatopienia „Albanien” był francuski okręt podwodny „Archimède”.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Pollina 1963 ↓, s. 52.
↑ ^a ^b Fontenoy 2007 ↓, s. 94.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.
↑ ^a ^b ^c Gogin 2022 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Pollina 1963 ↓, s. 50.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Fraccaroli 1970 ↓, s. 114.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Grupsom 2022 ↓.
↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 138.
↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 183.

Bibliografia

Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914–1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
Ivan Gogin: ATROPO small submarine (1912). Navypedia. [dostęp 2022-04-05]. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
Jane’s Fighting Ships of World War I. John Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895-1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
Regio Sommergibile ATROPO. Grupsom - Sommergibili Mediterranei. [dostęp 2022-04-05]. (wł.).

[8] Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276 i Moore 1990 ↓, s. 218 podają, że zasięg nawodny wynosił 1300 Mm przy prędkości 12,5 węzła, a podwodny 40 Mm przy prędkości 8 węzłów.

[10] Identycznie podaje Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 317. Natomiast Csonkaréti 2004 ↓, s. 110 podaje, że sprawcą zatopienia „Albanien” był francuski okręt podwodny „Archimède”.

[CITEREFPollina196352-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Pollina 1963 ↓, s. 52.

[CITEREFFontenoy200794-2] Fontenoy 2007 ↓, s. 94.

[CITEREFGardinerGray1985276-3] Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.

[CITEREFGogin2022-4] Gogin 2022 ↓.

[CITEREFPollina196350-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Pollina 1963 ↓, s. 50.

[CITEREFFraccaroli1970114-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Fraccaroli 1970 ↓, s. 114.

[CITEREFGrupsom2022-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Grupsom 2022 ↓.

[CITEREFCsonkaréti2004278-9] Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.

[CITEREFBagnascoRastelli1997138-11] Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 138.

[CITEREFBagnascoRastelli1997183-12] Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 183.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]

[b]

[9]

[10]