Ave Maris Stella
![]() fragment tekstu utworu Ave Maris Stella (po łacinie) | |
Forma muzyczna |
---|
Ave Maris Stella (łac. Witaj, Gwiazdo Morza) − łacińska antyfona maryjna z VIII w., również tradycyjny hymn Akadian.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Była popularna już w średniowieczu, o czym świadczą liczne kompozycje z tego okresu. Za autora tekstu uważani byli: Bernard z Clairvaux (XII w.), Wenancjusz Fortunat (VI w.) czy Herman z Reichenau (XI w.)[1]. Najstarszy manuskrypt, zawierający tekst antyfony, znajduje się w opactwie w St. Gallen i pochodzi z IX wieku.
W hymnie Matka Boża nazwana zostaje Gwiazdą Morza. Jest to nawiązanie do fragmentu Pierwszej Księgi Królewskiej[2]. Odnosząc się do tego tekstu, tytułu używali już: Hieronim ze Strydonu (Liber de nominibus hebraicis), Izydor z Sewilli, Alkuin, Paschasius Radbertus, Raban Maur. Tytuł jest rozumiany jako synonim Gwiazdy Polarnej, niemal niezmieniającej położenia w ciągu nocy. Gwiazda ta jest symbolem Maryi, wskazującej drogę wędrowcom lub grzesznikom[3].
Hymn był przez wieki wykonywany na melodie gregoriańskie. Muzykę do hymnu napisali m.in.: Felice Anerio, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Guillaume Dufay, William Byrd, Pietro Gnocchi, Claudio Monteverdi, Girolamo Frescobaldi, Antonio Vivaldi, Johann Sebastian Bach[potrzebny przypis], Jean Titelouze, Marcel Dupré, Tomás Luis de Victoria, Antonín Dvořák, Edvard Hagerup Grieg, Ferenc Liszt, Josquin des Prés, Josef Rheinberger, Nino Rota, Peter Maxwell Davies, Antonio de Cabezón[4].
Współcześnie, w katolickiej Liturgii godzin, jest to hymn II nieszporów, w tekstach wspólnych o Najświętszej Maryi Pannie[5].
Najstarsze polskie tłumaczenie, Zdrowaś, gwiazdo morska, pochodzi z XV w.
Tekst[edytuj | edytuj kod]
Tekst łaciński | Tłumaczenie polskie |
---|---|
1. Ave, maris stella, |
1. Witaj, Gwiazdo morza, |
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Tekst antyfony w XIV-wiecznym śpiewniku z Kopenhagi
Początek antyfony z zapisem neumatycznym
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henry Hugh: Ave Maris Stella. W: The Catholic Encyclopedia. T. 2. New York: Robert Appleton Company, 1907. [dostęp 2013-02-08]. (ang.)
- ↑ 1Krl 18,41–45 w przekładach Biblii.
- ↑ Symbolika teologiczna czerneńskiego obrazu. karmelczerna.pl. [dostęp 2013-02-08].
- ↑ Ave maris stella (ang.). www1.cpdl.org. [dostęp 2013-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-18)].
- ↑ Liturgia godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego. T. 3: Okres zwykły. Tygodnie I-XVII. Poznań: Pallottinum, 2007, s. 1425-1426. ISBN 83-70-14-194-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Antyfona w wykonaniu mnichów z opactwa w Ganagobie