Budzieszowice
50°31′06″N 17°32′43″E/50,518333 17,545278
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
350[2] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-316[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ONY |
| SIMC |
0498773 |
Położenie na mapie gminy Łambinowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nyskiego  | |
| 50°31′06″N 17°32′43″E/50,518333 17,545278[1]
| |
Budzieszowice (do 1945 niem. Bauschdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Łambinowice[4].
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 406.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy wywodził nazwę miejscowości od polskiej nazwy "buda" oznaczającej drewniany budynek i powiązał ją ze staropolskim prawem stróży, które zobowiązywało chłopów do utrzymywania strażnic oraz ich pilnowania[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Buduschowicz podając jej znaczenie "Huttendorf" czyli w języku polskim "Wieś strzegących, pilnujących"[5]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Bauschwitz[5] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na kartach pisanej historii Budzieszowice, po raz pierwszy pojawiają się 3 lipca 1284 roku, jako Budissovici w dokumencie sporządzonym w Otmuchowie, przez kancelarię biskupią, w którym biskup wrocławski Tomasz II nakazuje Henrykowi IV Probusowi, poprzez zakonników Lamberta z Kamieńca i Tylemanna z Naumburga, restytucję (zwrot) kilku wsi, wśród nich właśnie Budzieszowic[7]. W podobnym tonie utrzymany jest dokument z 11 lutego 1285 roku, sporządzony również w Otmuchowie, w którym Budzieszowice wymienia się jako Budissoviz. W sporządzonym w latach 1303 – 1306, za czasów biskupa Henryka z Wierzbna, spisie uposażeń diecezji wrocławskiej, znanym jako Rejestr Nyski (łac. Registrum Nissense), wieś zapisana została jako Budessovitz. Następne wzmianki pochodzą między innymi z 1373 roku, gdzie wspomina się o Buduschowicz oraz rok później o Budeschowicz. Do 28 lipca 1936 roku wieś funkcjonuje pod nazwą Bauschwitz, po tej zaś dacie, do końca drugiej wojny światowej jako Bauschdorf.
Początkowo wieś podlegała biskupiemu księstwu nyskiemu, a tym samym biskupom wrocławskim. W roku 1788 właścicielem wsi była Eleonora Freiin von Vogt, z domu von Schlegenberg, a w roku 1818 jako właściciel wsi wymieniany jest kupiec Hoffman z Brzegu. Od roku 1842 Budzieszowice stają się własnością Carla Grafa von Strachwitz, który nabył je w wymienionym już roku za sumę 43 000 talarów. W 1847 roku za sumę 39 000 talarów, wieś odkupuje Oscar Christ, a następnie porucznik Rehmet. W 1850 roku w Budzieszowicach wybudowano kościół pod wezwaniem Narodzenia Maryi Panny, aż do 1985 roku będzie on świątynią filialną należącą do parafii pod wezwaniem św. Marcina w Jasienicy Dolnej. W roku 1862 wieś znowu zmienia właściciela i staje się własnością Stephana Eigenthumera.
Dobra Budzieszowickie (obszar dworski – niem. Gutsbezirk) liczyły przed 1830 rokiem 655 mórg ziemi, z czego 11 mórg stanowił ogród, 574 morgi rola, 61 mórg łąki i pastwiska, a tylko 9 mórg tereny leśne. Wieś natomiast zajmowała obszar 1157 mórg, z czego 43 morgi to ogrody, 1055 mórg rola, 57 mórg łąki i 2 morgi lasy. Budzieszowice liczyły wówczas 13 gospodarstw kmiecych, 18 ogrodników i 9 zagród chałupniczych. Z tego okresu wymieniany jest wiatrak- młyn a także jednoklasowa szkoła licząca 71 uczniów zlikwidowana w roku 1997. W 1873 roku we wsi funkcjonowała cegielnia. W 1894 roku mieszkańcy wsi podlegali Sądowi Rejonowemu w Korfantowie, obsługiwał ich również tamtejszy urząd pocztowy. Powierzchnia wsi w 1925 roku wynosiła 555 ha, obecnie wieś zajmuje obszar 576 ha co stanowi 4,6% powierzchni gminy Łambinowice. Jest to wieś typowo rolnicza. Grunty rolne zajmują 531 ha i stanowią 93% powierzchni wsi.
Populacja wsi[edytuj | edytuj kod]
- 1855 rok - 374 osoby,
- 1861 rok - 348 osób (wszyscy katolicy),
- 1885 rok – 355 osób,
- 1910 rok – 354 osoby,
- 1925 rok - 387 osób (w tym 3 ewangelików),
- 1933 rok – 347 osób,
- 1939 rok – 334 osoby,
- 2005 rok – 352 osoby.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 12768
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 103 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 77, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Codex Diplomaticus Silesiae, Bd. 7,, 1886.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bildband Kreis Falkenberg in Oberschlesien, Druckhaus Goldammer, Scheinfeld/Mfr., 1982.
- Heimatbuch des Kreises Falkenberg in Oberschlesien, Heimatverein Kreises Falkenberg O/S, Peine, 1971.
- Heimatkalender des Kreises Falkenberg, Druck: Schlesierverlag L.Heege, Schweidnitz, 1929-1939.
- Janina Domska: Niemodlin i ziemia niemodlińska od 1224 roku do początku XX wieku. 1998.
- Weltzel Augustin: Geschichte des edlen, freiherrlichen und gräflichen Geschlechts von Praschma, Ratibor, 1883
- Strona Gminy Łambinowice. lambinowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)].
- Siedziba gminy: Łambinowice
