Cao Kun

Cao Kun
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone	曹锟
Pismo tradycyjne	曹錕
Hanyu pinyin	Cáo Kūn
Wade-Giles	Ts’ao K’un
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cao Kun (ur. 12 grudnia 1862, zm. 17 maja 1938) – chiński polityk i wojskowy, od października 1923 do listopada 1924 roku prezydent Republiki Chińskiej.

Urodził się w biednej rodzinie w Tianjinie^[1]. Podczas wojny chińsko-japońskiej (1894-1895) walczył w Korei. Po zakończeniu wojny wstąpił do armii Beiyang. Dzięki znajomości z Yuan Shikaiem doszedł szybko do stopnia oficerskiego^[1].

Po upadku Yuan Shikaia w 1916 roku związał się z Wu Peifu i kliką Zhili. W latach 1916–1920 był gubernatorem prowincji Zhili, Shandong i Henan. W tym okresie współpracował z Duan Qirui, jednak gdy nie otrzymał obiecanego stanowiska prezydenta, wystąpił przeciw niemu podczas wojny Zhili-Anfu w 1920 roku^[1].

W czerwcu 1923 roku przy obojętności Wu Peifu sprowokował rozruchy w Pekinie, zmuszając prezydenta Li Yuanhonga do rezygnacji. Następnie 10 października przekupił członków parlamentu (każdy otrzymał po 5 tysięcy juanów), którzy obrali go głową państwa. Podczas swojej krótkiej prezydentury zdążył zatwierdzić nową konstytucję Republiki Chińskiej. Konstytucja, mimo iż na owe czasy niezwykle demokratyczna i postępowa, pozostała jednak w rzeczywistości aktem na papierze, zignorowanym całkowicie przez rządzących faktycznie militarystów^[1].

Rządy Cao Kuna zakończyły się 2 listopada 1924 roku, gdy do Pekinu wkroczyły wojska generała Feng Yuxianga, zmuszając prezydenta do rezygnacji. Obalony Cao Kun spędził dwa lata w areszcie domowym^[1]. Po uwolnieniu podobnie jak wielu upadłych polityków tego okresu przeprowadził się na teren japońskiej koncesji w Tianjinie, gdzie zmarł^[1]. Był najkrócej urzędującym prezydentem Chin przed 1949 rokiem.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cao Kun. arts.cultural-china.com. [dostęp 2010-06-08]. (ang.).

Bibliografia

Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.

[arts.cultural-china-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cao Kun. arts.cultural-china.com. [dostęp 2010-06-08]. (ang.).

[a-2] Wiceprezydent Republiki Chińskiej

[b-3] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa

[c-4] Tymczasowy Szef Egzekutywy

[d-5] P.o. Tymczasowego Szefa Egzekutywy jako p.o. Premiera Rady Państwa

[e-6] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa (1926–1927), a następnie Premier (1927)

[f-7] Generalissimus Rządu Wojskowego

[1]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Tymczasowi Prezydenci Republiki Chińskiej	Sun Jat-sen (1912) Yuan Shikai (1912–1913)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Yuan Shikai (1913–1915, 1916) Li Yuanhong (1916–1917) Feng Guozhang (p.o., 1917–1918)^[A] Xu Shichang (1918–1922) Zhou Ziqi (p.o., 1922)^[B] Li Yuanhong (1922–1923) Gao Lingwei (p.o., 1923)^[B] Cao Kun (1923–1924) Huang Fu (p.o., 1924)^[B] Duan Qirui (1924–1926)^[C] Hu Weide (p.o., 1926)^[D] Yan Huiqing (p.o., 1926)^[B] Du Xigui (p.o., 1926)^[B] Wellington Koo (p.o., 1926–1927)^[E] Zhang Zuolin (1927–1928)^[F]
Przewodniczący Rządu Narodowego Republiki Chińskiej	Tan Yankai (1928) Czang Kaj-szek (1928–1931) Lin Sen (p.o., 1931–1932) Lin Sen (1932–1943) Czang Kaj-szek (p.o., 1943) Czang Kaj-szek (1943–1948)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Czang Kaj-szek (1948–1949) Li Zongren (p.o., 1949–1950)^[A] Czang Kaj-szek (1950–1975) Yen Chia-kan (1975–1978) Chiang Ching-kuo (1978–1988) Lee Teng-hui (1988–2000) Chen Shui-bian (2000–2008) Ma Ying-jeou (2008–2016) Tsai Ing-wen (2016–2024) Lai Ching‑te (2024–)