Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
1042 z dnia 07.07.1987.
cerkiew parafialna
Ilustracja
Cerkiew Świętych Piotra i Pawła
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Stargard

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

wrocławsko-szczecińska

Wezwanie

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Wspomnienie liturgiczne

Świętych Apostołów Piotra i Pawła - 29 czerwca/12 lipca

Położenie na mapie Stargardu
Mapa konturowa Stargardu, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego
Mapa konturowa powiatu stargardzkiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła”
Ziemia53°20′18,9″N 15°02′19,5″E/53,338583 15,038750
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Stargardzie. Należy do dekanatu Szczecin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Zlokalizowana przy ulicy św. Jana Chrzciciela, przed bramą Świętojańską.

Świątynię wpisano do rejestru zabytków 7 lipca 1987 pod nr 1042[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Neogotycki kościół zbudowany w latach 1889–1890 z czerwonej cegły. Od erygowania 17 września 1890 do zajęcia miasta przez Armię Czerwoną należał do gminy ewangelicko-reformowanej i nosił wezwanie Chrystusa (Christuskirche). Po wojnie, do 1951 kościół był wykorzystywany przez katolików. W 1953 świątynię przekazano Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu.

W końcu 2007 rozpoczął się pierwszy kapitalny remont cerkwi po II wojnie światowej, który zakończono jesienią 2012. Został położony nowy dach, wymieniona stolarka i uzupełnione braki w elewacji. Konsekracja cerkwi odbyła się 17 listopada 2012. W lipcu 2013 świątynia została wyróżniona dyplomem przez Kapitułę Ruchu „Piękniejsza Polska” (jako jedno z trzech miejsc w województwie zachodniopomorskim)[2]. W tym samym roku jednak cerkiew została dwukrotnie zdewastowana i sprofanowana przez nieznanych sprawców[3][4].

W 2013 w cerkwi po raz pierwszy odbył się Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych. W poprzednich latach (2011–2012) organizowana przez parafię impreza miała miejsce w Stargardzkim Centrum Kultury[5].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Kościół jest unikatem na Pomorzu, ponieważ już podczas budowy nadano mu niektóre cechy charakterystyczne dla wschodniej architektury sakralnej, choć był przeznaczony dla protestantów. Świątynia wzniesiona na planie krzyża greckiego z dwiema smukłymi ośmiobocznymi wieżami. Niższa, niedokończona wieża wschodnia posiada ostrosłupowy, nieznacznie górujący nad dachem hełm, a pełna wieża zachodnia przykryta jest ośmiobocznym hełmem i mierzy 33 m. Elewacja budynku jest zdobiona motywami roślinnymi i wimpergami.

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze cerkwi z dawnym ikonostasem

We wnętrzu znajdował się uproszczony ikonostas (z ikonami Jezusa, Matki Bożej, Piotra i Pawła – patronów cerkwi, oraz św. Mikołaja – patrona filialnej cerkwi w Dolicach). W styczniu 2019 r. umieszczono w cerkwi nowy ikonostas, wykonany w Grecji[6].

Na wieży umieszczony jest dzwon odlany w szczecińskiej ludwisarni w 1890.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. ↑ Emilia Chanczewska: Stargardzka cerkiew wyróżniona. cerkiew.pl, 28 lipca 2013. [dostęp 2021-05-01].
  3. ↑ Marek Synowiecki: XIX-wieczna cerkiew znów zdewastowana. To drugi raz w tym roku. radioszczecin.pl, 2013-09-22. [dostęp 2020-08-29].
  4. ↑ Emilia Chanczewska: Znów ktoś zdewastował prawosławną cerkiew w Stargardzie. Głos Szczeciński, 2013-09-23. [dostęp 2020-08-29].
  5. ↑ ks. Jarosław Biryłko: III Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych w Stargardzie Szczecińskim. cerkiew.pl, 20 listopada 2013. [dostęp 2021-05-01].
  6. ↑ ks. Jarosław Biryłko: Nowy ikonostas w stargardzkiej Cerkwi. cerkiew.pl, 20 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-21].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zabytki w Stargardzie

Obiekty sakralne
Obwarowania miejskie

  • kursywą zaznaczono obiekty nieistniejące
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_Świętych_Apostołów_Piotra_i_Pawła_w_Stargardzie&oldid=69779370”