Chronów (województwo małopolskie)
49°54′02″N 20°32′17″E/49,900556 20,538056| wieś | |
.jpg) Kościół parafialny pw. Świętego Ducha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
475[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-720[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KBC, KBA[4] |
| SIMC |
0824439 |
Położenie na mapie gminy Nowy Wiśnicz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
| 49°54′02″N 20°32′17″E/49,900556 20,538056[1]
| |
Chronów – wieś (dawniej miasto[5]) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz[6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0824445 | Chronów Dolny | część wsi |
| 0824451 | Chronów Górny | część wsi |
| 0824468 | Dębina | część wsi |
| 0824474 | Florkówka | część wsi |
| 0824480 | Godki | część wsi |
| 0824497 | Grądy | część wsi |
| 0824505 | Łopuszna Dolna[8] | część wsi |
| 0824511 | Łopuszna Górna | część wsi |
| 0824528 | Podlesie | część wsi |
| 0824534 | Stachoniówka | część wsi |
| 0824540 | Stawy | część wsi |
| 0824557 | Studzianki | część wsi |
| 0824563 | Zagrody | część wsi |
W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chronów, po jej zniesieniu w gromadzie Lipnica Murowana. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Położenie i krajobraz[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w środkowo-wschodniej części Pogórza Wiśnickiego. W krajobrazie dominują niskie i łagodne wzgórza. Wyróżnia się wśród nich znajdująca się na granicy z wsią Borówna Kobyla Góra (364 m n.p.m.)[9].
Wszystkie płynące przez wieś potoki spływają do Leksandrówki, będącej lewobrzeżnym dopływem Uszwicy (zlewnia Dunajca)[9].
Zarys historii[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec XVI w. mieszkało tu trzech ariańskich szlachciców. Jeden z nich, Sebastian Sieradzki, najechał i złupił dom oraz ogród plebański, a proboszcza Tomasza pobił[10]. W 1562 roku założono zbór braci polskich. W roku 1585 wieś zakupił arianin Jan Przypkowski z Górnych Przytkowic, herbu Radwan[11].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].
- Kościół parafialny pw. Świętego Ducha, drewniany z 1685 roku, dzwonnica oraz kaplica grobowa A. Kozickiego.
Obiekt znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego[13].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Brak przemysłu, głównie tradycyjne rolnictwo oraz walory krajobrazowe i przyrodnicze zadecydowały o włączeniu terenu wsi do Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Na Kobylej Górze według podań znajdować się miała w zamierzchłej przeszłości pogańska świątynia Swaroga. Dużą atrakcją przyrodniczą wsi jest projektowany rezerwat przyrody Skałki Chronowskie – skałki wychodnie w szczytowych partiach Kobylej Góry.
W bliskiej okolicy znajdują się również inne obiekty chronionej przyrody: grupa oryginalnych dużych głazów Kamienie Brodzińskiego w Lipnicy Górnej i rezerwat przyrody Kamień Grzyb w Połomiu Dużym.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16526
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 154 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669).
- ↑ Marian Gumowski: Herby miast polskich, Warszawa 1960.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Łopuszna 1.), przys. Chronowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 728.
- ↑ a b Bocheński i Wielicki. Mapa turystyczna powiatów. Skala 1:70 000. Kraków: Małopolska Organizacja Turystyczna, 2004. ISBN 83-89007-41-X.
- ↑ Janusz Paprota, Reformacja w Bochni i okolicach [online], Historia Ziemi Bocheńskiej [dostęp 2019-08-03] (pol.).
- ↑ Szlak Braci Polskich
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-17].
- ↑ Kościół pw. Ducha Świętego w Chronowie [online], drewniana.malopolska.pl [dostęp 2023-10-27].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Archiwalna strona wsi
- Chronów 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 645.
- Chronów 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 328.
- Siedziba gminy: Nowy Wiśnicz
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
