Na mapach: 49°54′53″N 20°27′39″E/49,914722 20,460833
Nowy Wiśnicz
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
|
|||
,_Bochnia_County,_Lesser_Poland_Voivodeship,_Poland.jpg) Widok miasta i okolic z północnego wschodu. Od lewej widoczne są: dawny klasztor karmelitów (obecnie zakład karny) w Leksandrowej oraz Zamek Wiśnicz w Starym Wiśniczu. |
|||
|
|||
| Państwo |  Polska |
||
| Województwo |  małopolskie |
||
| Powiat | bocheński | ||
| Gmina | Nowy Wiśnicz gmina miejsko-wiejska |
||
| Burmistrz | Małgorzata Więckowska | ||
| Powierzchnia | 4,97[1] km² | ||
| Populacja (2015) • liczba ludności • gęstość |
2685 554 os./km² |
||
| Strefa numeracyjna |
+48 14 | ||
| Kod pocztowy | 32-720 | ||
| Tablice rejestracyjne | KBC, KBA[2] | ||
|
Położenie na mapie województwa małopolskiego
 Nowy Wiśnicz
|
|||
|
Położenie na mapie Polski
Nowy Wiśnicz
|
|||
 49°54′53″N 20°27′39″E/49,914722 20,460833 |
|||
| TERC (TERYT) |
2121501064 | ||
|
Urząd miejski
Rynek 3832-720 Nowy Wiśnicz |
|||
Nowy Wiśnicz – miasto w woj. małopolskim, w powiecie bocheńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowy Wiśnicz. Położone jest na Pogórzu Wiśnickim przy drodze wojewódzkiej nr 965 z Bochni do Limanowej, w odległości 8 km od Bochni.
W latach 1976–1982 miejscowość była siedzibą gminy Nowy Wiśnicz-Lipnica. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnowskiego.
Spis treści
Historia[edytuj]
W XII wieku Nowy Wiśnicz był notowany jako wieś klasztorna. W XIV wieku był własnością Kmitów, a następnie Lubomirskich. Prawa miejskie otrzymał w 1616 roku za sprawą Stanisława Lubomirskiego. Znaczną część drewnianej zabudowy miasta strawił 3 lipca 1863 wielki pożar[3].
Demografia[edytuj]
- Piramida wieku mieszkańców Nowego Wiśnicza w 2014 roku [4].
Zabytki[edytuj]
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Jeden z drewnianych domów w Nowym Wiśniczu na rysunku Matejki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].
- układ urbanistyczny,
- zespół kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP z 1620 roku:
- kościół,
- plebania,
- dzwonnica,
- ogrodzenie z 2 bramkami,
- cmentarz kościelny,
- kapliczka przydrożna św. Jana Nepomucena, drewniana, przy drodze do zamku z 2 poł. XVIII wieku.,
- zespół klasztorny karmelitów z 1 poł. XVII w.,
- ruina kościoła pw. św. Józefa
- klasztor, obecnie więzienie,
- fortyfikacje bastionowe,
- cmentarz żydowski,
- zespół zamkowy, XVI, po 1620 r.,
- zamek,
- fortyfikacje bastionowe,
- ratusz miejski,
- sąd, obecnie liceum (PLSP), ul. Grunwaldzka 278 (Bocheńska 6) z lat 1911–1912,
- dom, Rynek 13, XVIII/XIX,
- dom, Rynek 20, XVII, XX wiek.
Inne zabytki[edytuj]
- dom Macieja Trapoli z XVII w.,
- cmentarz wojenny
Nieistniejące:
- kościół Karmelitów pw. Chrystusa Zbawiciela z lat 1622–1630, zburzony przez Niemców w latach 1942–1944 r.,
- drewniane podcieniowa zabudowa rynku (uwieczniona przez Jana Matejkę).
Przyroda i turystyka[edytuj]
Miasto leży na obszarze Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Walorami miasta są cenne zabytki architektoniczne i nieskażona przyroda. W bliskiej okolicy znajduje się kilka obiektów chronionej przyrody:
- rezerwat przyrody Kamień-Grzyb, z głazem w kształcie grzyba o wysokości ok. 7 m, znajdujący się na południe od Nowego Wiśnicza,
- pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego z grupą ciekawych kształtem skał zbudowanych z piaskowca istebniańskiego, na wzniesieniu Paprotna, położony na granicy Lipnicy Murowanej i Rajbrotu,
- Skałki Chronowskie – pomnik przyrody nieożywionej; wychodnie piaskowca znajdujące się w wierzchowinowych partiach Kobylej Góry (na terenie wsi Chronów, przy granicy z Borówną).
Szlaki turystyczne: niebieski: Bochnia – Nowy Wiśnicz – Kamień Grzyb – Paprotna (obok Kamieni Brodzińskiego) – Rajbrot – Łopusze – Przełęcz Rozdziele – Widoma – góra Kamionna – Pasierbiecka Góra – Tymbark.
Wspólnoty religijne[edytuj]
Osoby związane z miejscowością[edytuj]
Zobacz też[edytuj]
- Muzeum Ziemi Wiśnickiej w Nowym Wiśniczu
- Zakład Karny Nowy Wiśnicz
- Parafia Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Nowym Wiśniczu
- Kmitowie herbu Szreniawa
- Lubomirscy
- Wiśnicz
- Wiśnicka księga złoczyńców
- Cmentarz żydowski w Nowym Wiśniczu
Przypisy
- ↑ Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2010 r.. [dostęp 13.06.2012].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz. U. z 2015 r. Nr 0, poz. 669)
- ↑ List Jana Matejki z 12/13 VII 1863 roku opisujący Wiśnicz po pożarze
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/Nowy_Wisnicz, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 31 marca 2016; 6 miesięcy temu.
- ↑ Maciej Masłowski: Juliusz Kossak, Warszawa, 1986, "Auriga" - Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, s.15, ISBN 83-221-0294-1.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Urząd Miasta Nowy Wiśnicz
- E-wisnicz.pl – portal społecznościowo-informacyjny dla mieszkańców Nowego Wiśnicza i okolic
- Herb miasta Wiśnicza w księdze ławniczej z 1634 roku
- Wiśnicz Nowy w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XIII (Warmbrun – Worowo) z 1893 r.
|
|||||||||||||
|
||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
