Przejdź do zawartości

Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie
Christen-Democratisch en Vlaams
Ilustracja
Państwo

 Belgia

Skrót

CD&V

Lider

Sammy Mahdi

Data założenia

1968/2001

Adres siedziby

Bruksela

Ideologia polityczna

chrześcijańska demokracja

Członkostwo
międzynarodowe

Międzynarodówka Chadecka, Europejska Partia Ludowa[1]

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Europejska Partia Ludowa

Młodzieżówka

JONGCD&V

Barwy

Pomarańczowa

Strona internetowa

Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie (niderl. Christen-Democratisch en Vlaams, CD&V) – belgijska partia polityczna o profilu chadeckim, działająca na terenie Flandrii. Uczestniczy w strukturach władzy na różnych szczeblach, w tym krajowym. Powstała w 1972, do 2001 funkcjonowała pod nazwą Chrześcijańska Partia Ludowa (niderl. Christelijke Volkspartij, CVP).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Historia CD&V sięga czasów PSC-CVP, belgijskiego ugrupowania chrześcijańsko-demokratycznego, powstałego po II wojnie światowej jako sukcesora bloku katolickiego. W partii doszło do rozłamu na tle kwestii językowych. Podział na dwa odrębne ugrupowania został zapoczątkowany w 1968[2], zakończył się ostatecznie w 1972. Działacze francuskojęzyczni kontynuowali działalność w ramach Partii Chrześcijańsko-Społecznej, a niderlandzkojęzyczni prowadzili ją w ramach Chrześcijańskiej Partii Ludowej.

CVP od czasu swojego powstania wchodziła w skład kolejnych belgijskich rządów do 1999, na czele których (z wyjątkiem okresu 1973–1974) stali jej przedstawiciele – Gaston Eyskens, Leo Tindemans, Paul Vanden Boeynants, Wilfried Martens, Mark Eyskens, ponownie Wilfried Martens, Jean-Luc Dehaene.

Drugi rząd tego ostatniego tracił poparcie (m.in. na jego pozycję i notowania partii koalicyjnych negatywnie wpłynęły sprawa Marca Dutroux i skandal dotyczący skażonej żywności). W 1999, po wygranych przez flamandzkich liberałów wyborach, nowy gabinet (pierwszy od 1958 bez udziału ugrupowań chadeckich) sformował Guy Verhofstadt. W 2001 dokonano reorganizacji partii, zmieniono też nazwę na Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie. Po wyborach z 2003 CD&V pozostała w opozycji.

W wyborach w 2007 chadecy (startujący w kartelu wyborczym z Nowym Sojuszem Flamandzkim) uzyskali 30 mandatów w Izbie Reprezentantów. Chadecy weszli do rządu przejściowego, a w 2008 przejęli funkcję premiera. Obejmowali ją kolejno Yves Leterme, Herman Van Rompuy i ponownie pierwszy z nich. Yves Leterme podał się do dymisji wiosną 2010 w związku z rozpadem wielopartyjnej koalicji rządzącej. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2010 chadecy uzyskali najsłabszy wynik w dotychczasowej historii (17 mandatów w Izbie Reprezentantów i 7 w Senacie)[3][4]. W 2011 partia weszła do koalicji rządowej popierającej rząd, na czele którego stanął waloński socjalista Elio Di Rupo. W 2014 po kolejnych wyborach krajowych i kilkumiesięcznych negocjacjach chadecy dołączyli do nowej koalicji rządowej, w ramach której premierem został Charles Michel[5], którego w 2019 zastąpiła Sophie Wilmès[6]. W 2020 partia przystąpiła do wielopartyjnej koalicji, współtworząc rząd, na czele którego stanął Alexander De Croo[7]. Chadecy pozostali u władzy także w 2025, gdy nowym premierem został Bart De Wever[8].

Wyniki wyborcze

[edytuj | edytuj kod]

Wybory do Izby Reprezentantów[9]

[edytuj | edytuj kod]
  • 1971: 18,3% głosów, 40 mandatów[10]
  • 1974: 23,3% głosów, 50 mandatów[11]
  • 1977: 26,2% głosów, 56 mandatów[12]
  • 1978: 26,1% głosów, 57 mandatów[13]
  • 1981: 19,3% głosów, 43 mandaty
  • 1985: 21,3% głosów, 49 mandatów
  • 1987: 19,5% głosów, 43 mandaty
  • 1991: 16,8% głosów, 39 mandatów
  • 1995: 17,2% głosów, 29 mandatów
  • 1999: 14,1% głosów, 22 mandaty
  • 2003: 13,3% głosów, 21 mandatów
  • 2007: 18,5% głosów, 30 mandatów (w tym 5 mandatów N-VA)
  • 2010: 10,9% głosów, 17 mandatów
  • 2014: 11,6% głosów, 18 mandatów
  • 2019: 8,9% głosów, 12 mandatów
  • 2024: 8,0% głosów, 11 mandatów[14]

Wybory do Parlamentu Europejskiego

[edytuj | edytuj kod]
  • 1979: 29,5% głosów, 7 mandatów[15]
  • 1984: 19,8% głosów, 4 mandaty[16]
  • 1989: 21,1% głosów, 5 mandatów[17]
  • 1994: 17,0% głosów, 4 mandaty[18]
  • 1999: 13,6% głosów, 3 mandaty[19]
  • 2004: 17,4% głosów, 4 mandaty – kartel wyborczy z N-VA[20]
  • 2009: 14,4% głosów, 3 mandaty[21]
  • 2014: 12,6% głosów, 2 mandaty[22]
  • 2019: 9,2% głosów, 2 mandaty[23]
  • 2024: 8,3% głosów, 2 mandaty[24]

Wybory do Parlamentu Flamandzkiego

[edytuj | edytuj kod]
  • 1995: 26,8% głosów, 35 mandatów[25]
  • 1999: 22,1% głosów, 28 mandatów[26]
  • 2004: 26,09% głosów, 35 mandatów – kartel wyborczy z N-VA[27]
  • 2009: 22,9% głosów, 31 mandatów[28]
  • 2014: 20,5% głosów, 27 mandatów[29]
  • 2019: 15,4% głosów, 19 mandatów[30]
  • 2024: 13% głosów, 16 mandatów[31]

Przewodniczący

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie na stronie Europejskiej Partii Ludowej. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
  2. ↑ a b Leaders of Belgium. zarate.eu. [dostęp 2021-08-08]. (ang.).
  3. ↑ Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 13 juni 2010. electionresults.belgium.be. [dostęp 2023-12-01]. (niderl.).
  4. ↑ Resultaat Senaat 13 juni 2010. electionresults.belgium.be. [dostęp 2023-12-01]. (niderl.).
  5. ↑ Belgium agrees to form coalition government. dw.be, 7 października 2014. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
  6. ↑ Koning Filip benoemt Sophie Wilmès tot premier. hln.be, 27 października 2019. [dostęp 2019-10-28]. (niderl.).
  7. ↑ Nouveau gouvernement belge: les militants des sept partis (PS, sp.a, MR, Open VLD, CD&V, Ecolo et Groen) ont dit oui. rtbf.be, 30 września 2020. [dostęp 2020-10-01]. (fr.).
  8. ↑ Maïthé Chini: Who’s in Belgium’s new Federal Government?. brusselstimes.com, 3 lutego 2025. [dostęp 2025-02-03]. (ang.).
  9. ↑ Parties and Elections in Europe: Belgium. parties-and-elections.eu. [dostęp 2024-06-12]. (ang.).
  10. ↑ Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 7 november 1971. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  11. ↑ Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 10 maart 1974. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  12. ↑ Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 17 april 1977. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  13. ↑ Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 17 december 1978. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  14. ↑ Verkiezingen 9 juni 2024: Resultaten in cijfers. elections2024.belgium.be. [dostęp 2024-06-12]. (niderl.).
  15. ↑ Resultaat Europees Parlement 10 juni 1979. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  16. ↑ Resultaat Europees Parlement 17 juni 1984. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  17. ↑ Resultaat Europees Parlement 18 juni 1989. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  18. ↑ Resultaat Europees Parlement 12 juni 1994. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  19. ↑ Resultaat Europees Parlement 13 juni 1999. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  20. ↑ Resultaat Europees Parlement 13 juni 2004. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  21. ↑ Resultaat Europees Parlement 7 juni 2009. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  22. ↑ Resultaat Europees Parlement 25 mei 2014. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  23. ↑ Resultaat Europees Parlement 26 mei 2019. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  24. ↑ Resultaat Europees Parlement 9 juni 2024. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  25. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 21 mei 1995. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  26. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 13 juni 1999. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  27. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 13 juni 2004. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  28. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 7 juni 2009. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  29. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 25 mei 2014. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  30. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 26 mei 2019. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  31. ↑ Resultaat Vlaams Parlement 9 juni 2024. verkiezingsresultaten.belgium.be. [dostęp 2025-02-16]. (niderl.).
  32. ↑ Cindy Franssen en Griet Smaers aangesteld als interim-voorzitters van CD&V. hln.be, 8 października 2019. [dostęp 2019-10-23]. (niderl.).
  33. ↑ Dario Van Fleteren: Sammy Mahdi nu officieel voorzitter van CD&V. standaard.be, 25 czerwca 2022. [dostęp 2022-07-11]. (niderl.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chrześcijańscy_Demokraci_i_Flamandowie&oldid=76072771”