Cmentarz żydowski w Raciborzu

Cmentarz żydowski w Raciborzu

Brama cmentarna
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Racibórz
Adres	ul. Głubczycka
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	judaizm
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	2,03 ha
Data otwarcia	1814
Data ostatniego pochówku	1941
Data likwidacji	1973
Położenie na mapie Raciborza Cmentarz żydowski w Raciborzu
Położenie na mapie Polski Cmentarz żydowski w Raciborzu
Położenie na mapie województwa śląskiego Cmentarz żydowski w Raciborzu
Położenie na mapie powiatu raciborskiego Cmentarz żydowski w Raciborzu
50°05′56″N 18°12′07″E

Cmentarz żydowski w Raciborzu – znajduje się na obecnej ulicy Głubczyckiej i Fojcika, za mleczarnią, założony w 1814, o powierzchni 2,03 ha.

Historia

Kirkut został założony w 1814 na wzgórzu, zwanym Wilczą Górą ze starym drzewostanem. Ziemia pod nekropolię gmina żydowska zakupiła w 1814 na Starej Wsi od Jana Hutnego. Pochówki natomiast rozpoczęły się dopiero w 1817, a wcześniej ludność żydowska chowana była na nekropoliach w pobliskich miejscowościach lub miastach skąd pochodzili, m.in. w Białej Prudnickiej, Bodzanowie oraz Mikołowie. Dwukrotnie powiększano teren cmentarza, aż osiągnął wielkość 2,03 ha.

Nagrobek na kirkucie

Pochówki trwały do przełomu lat 1940 i 1941 roku.

W latach 1972–1973 podjęte zostały decyzje o likwidacji żydowskiej nekropolii, a kirkut został ostatecznie zlikwidowany w 1973. Klasyczne, neogotyckie i modernistyczne macewy zabrali okoliczni kamieniarze, którzy przerobili je na nagrobki ustawiane później na cmentarzach katolickich. Obecnie po nekropolii pozostały stary i zabytkowy drzewostan.

Dziś na miejscu nekropolii można znaleźć gdzieniegdzie fragmenty zniszczonych nagrobków i kamiennych podstaw, które są jedyną pamiątką po żydowskich mieszkańcach Raciborza.

Nagrobki

Na cmentarzu zachowało się kilkaset nagrobków. Najstarszy nagrobek datowany był na 1821 rok, a najmłodsze na przełom 1940 i 1941. Najstarszym grobem była macewa Rosalii Wachsner. Ostatnimi osobami pochowanymi na tym cmentarzu są najprawdopodobniej Josef Bohn zmarły 7 marca 1940 roku oraz Adela Fraenkel zmarła 10 lutego 1941.

Największa liczba nagrobków pochodziła z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku. Wykonywano je przeważnie z czarnego gabro, czarnego, białego i różowego marmuru, granitu oraz piaskowca, a były to zwykle macewy, ale również obeliski, głazy i kształty bardziej artystyczne, które prezentowały niezwykłe bogactwo form i stylów sztuki nagrobnej. Większość nagrobków posiadało dwujęzyczne inskrypcje w języku hebrajskim oraz niemieckim.

Bibliografia

• Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 191–192.

Linki zewnętrzne

• Cmentarz żydowski w Raciborzu na portalu Wirtualny Sztetl
• Cmentarz żydowski w Raciborzu
• Cmentarz żydowski w Raciborzu na portalu Polin – Dziedzictwo Polskich Żydów