Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo”

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo”
Československý vojenský řád bilého Lva "Za vítězství"
Awers
Awers Krzyża i Gwiazdy II Klasy
Baretka
Baretka I Klasy Orderu
Baretka
Baretka "ogólna"
Ustanowiono

9 lutego 1945

Dewiza

ZA ZWYCIĘSTWO

Poniżej

Order Lwa Białego

Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo” (cz. Československý vojenský řád bilého Lva "Za vítězství") – czechosłowackie najwyższe odznaczenie wojskowe nadawane za wybitne zasługi na polu walki, za męstwo podczas II wojny światowej i podczas wyzwalania kraju[1].

Zarys historii[edytuj | edytuj kod]

Order został ustanowiony pod koniec wojny, 9 lutego 1945 roku, przez prezydenta Czechosłowacji na wygnaniu w Londynie Edwarda Benesza w celu nagradzania wybitną służbę wojskową. Mógł być nadawany zarówno obywatelom czechosłowackim jak i obcym, jednostkom wojskowym i organizacjom. Tworząc ten order prezydent Beneš uzyskał odznaczenie, które mógł nadawać Czechosłowakom, gdyż jedyny do tej pory order ČSR, Order Lwa Białego, był w obu swych klasach, cywilnej i wojskowej, przeznaczony wyłącznie dla cudzoziemców. Jako odznaczenie wojenne Order Wojskowy Lwa Białego miał pierwszeństwo przed Orderem Lwa Białego przy posiadaniu obu odznaczeń[2].

Podział orderu[edytuj | edytuj kod]

Order dzielił się na 3 stopnie, w tym pierwszy i trzeci były dodatkowo podzielone na dwie klasy:

  • I stopień:
  • II stopień:
  • III stopień:

Wygląd insygniów[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda I Klasy była złocona, ośmiopromienna i posiadała w środku okrągły medalion z ukoronowanym białym lwem czeskim na czerwonym polu, z herbem Słowacji na piersi, otoczonym złotym napisem „Za vítězství” na błękitnym tle, z dwoma skrzyżowanymi złotymi mieczami u nóg lwa. Gwiazda II Klasy była srebrna, a napisy na niej były srebrne. Krzyż był złoty, emaliowany na czerwono, typu krzyża maltańskiego z trzema rozwidleniami ramion opatrzonymi kulkami. Medalion środkowy awersu był identyczny z medalionem Gwiazd I i II Klasy, medalion rewersu zawierał spleciony monogram republiki, „ČSR”, otoczony napisem „Pravda vítězí” – dewizą starszego Orderu Lwa Białego. Złoty Medal był złoty, na awersie ukazywał lwa czeskiego z herbem Słowacji na piersi, z dwoma skrzyżowanymi mieczami pod nogami i otoczonego napisem „Za vítězství”, na rewersie z monogramem ČSR otoczonym napisem „Pravda vítezí”. Srebrny Medal był identyczny, lecz srebrny. Krzyż oraz medale noszone były na wstędze Orderu Lwa Białego, czerwonej z dwoma białymi paskami[2][3]. Gwiazda na pierś I i II Klasy, bez noszonej na wstędze oznaki orderu, była nietypowa, ale prezydent Benesz liczył się zapewne z koniecznością/przymusem nadawania orderu wojskowym sowieckim, a w systemie orderów ich kraju istniały wyłącznie gwiazdy[potrzebny przypis].

W 1960 roku order zachowano i przystosowano jego wygląd do nowego godła i nazwy państwa: odebrano lwu koronę, zmieniono herb Słowacji na jego piersi, a także zmieniono inicjały na „ČSSR”[2]. Republika Czeska orderu nie odnowiła.

Baretki[edytuj | edytuj kod]

Baretki Czechosłowackiego Wojskowego Orderu Lwa Białego „Za zwycięstwo”
I stopień
Gwiazda I Klasy
I stopień
Gwiazda II Klasy
II stopień
Krzyż
III stopień
Złoty Medal
III stopień
Srebrny Medal
baretka ogólna

Odznaczeni[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Encyklopedia Wojskowa. T. 2. Warszawa: PWN-Bellona, 2007, s. 66.
  2. a b c d Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, Nowy Jork 1967, s. 179
  3. Megan C. Robertson: Czechoslovak Military Order of the White Lion "For victory". Medals of the World. (ang.).