51°05′46″N 17°11′33″E/51,096111 17,192500Dobrzykowice
| wieś | |
_ID_599530.jpg) Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Dobrzykowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Dobrzykowice |
| Liczba ludności (III 2011) |
1114[1] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-002 |
| Tablice rejestracyjne |
DWR |
| SIMC |
0873521 |
Położenie na mapie gminy Czernica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego  | |
| 51°05′46″N 17°11′33″E/51,096111 17,192500
| |
Dobrzykowice (niem. Wüstendorf[2]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Czernica, tuż przy wschodniej granicy Wrocławia.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 1114 mieszkańców[1]. Są czwartą co do wielkości miejscowością gminy Czernica.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W roku 1946 miejscowość została włączona do nowo powstałego województwa wrocławskiego na terenie powojennej Polski. Niemieckojęzyczna ludność zamieszkująca wieś została wysiedlona do Niemiec.
Kargul i Pawlak[edytuj | edytuj kod]
We wsi w latach 1966–1976 kręcono sceny do filmowej trylogii: Sami swoi, Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć. Tu znajdują się użyte w filmie zagrody Kargula i Pawlaka. W 2000 roku powstała fundacja, która zbiera pieniądze na renowację budynku przy Szkolnej 18. W stodole Kargula utworzono izbę pamięci, gdzie można oglądać oryginalne przedmioty, którymi posługiwali się bohaterowie filmu[3]. W latach 2000–2005 odbywał się tutaj z tej okazji festyn. Od roku 2010 festyn organizowany jest corocznie na przełomie sierpnia i września, nosi nazwę „Sami swoi”[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[5]:
- kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, z lat 1753–1757
Kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny[edytuj | edytuj kod]
Jest to kościół barokowy, wzniesiony w latach 1753-1757, restaurowany w 1963 roku. Orientowany, murowany, jednonawowy, z wieżą od zachodu i węższym zakończonym trójbocznie prezbiterium, o wnętrzu nakrytym sklepieniem kolebkowym z lunetami. Całość wyposażenia rokokowa z XVIII wieku, z wyjątkiem gotyckiej rzeźby Piety z początku XV wieku.
Obecny budynek, murowany, wznoszony staraniem mistrza Christopha Josepha Hellmanna, powstał w stylu późnobarokowym w latach 1753-1757. Jego konsekracja nastąpiła jednak dopiero w 1906 roku. Wyróżnia go z zewnątrz cebulasty hełm na wieży z latarnią. Wewnątrz, na łuku tęczowym między nawą a prezbiterium, zachował się kartusz z herbem krzyżowców, literami C.I.H. (inicjałami fundatora) oraz datą 1757. Unikatowym zabytkiem jest gotycka figura Piety, zdobiąca jeden z ołtarzy bocznych nawy głównej kościoła, powstała około roku 1420 w tzw. stylu pięknym. Dzieło z Dobrzykowic powstało najprawdopodobniej w jednym z wrocławskich warsztatów i zdradza wpływ sztuki czeskiej; zostało sprowadzone najprawdopodobniej przez krzyżowców do nieistniejącej dziś drewnianej, średniowiecznej świątyni. Do innych zabytków zaliczają się: ołtarz główny rokokowy z około 1757 roku z obrazem Narodzenia NMP i Trójcą Świętą autorstwa bliżej nieznanego wrocławskiego malarza, tabernakulum o rozbudowanym cokole oraz obrazy z ołtarzy bocznych. Są to cztery płótna, z których dwa (Nawiedzenie NMP i Pokłon pasterzy) stanowią najprawdopodobniej repliki autorskie Michaela Leopolda Willmanna. Pozostałe płótna ołtarzy bocznych (przedstawiające św. Teklę oraz św. Stanisława B.M.), powstały około 1720 roku w warsztacie wrocławskiego malarza, Johanna Jacoba Eybelwiesera. Najprawdopodobniej te cztery płótna oraz dodatkowo chrzcielnica, pochodzą z kościoła św. Małgorzaty lub św. Krzyża w Gajkowie. Potwierdzałyby to materiały źródłowe, z których wynika, iż krzyżowcy do wykonania dachu świątyni w Dobrzykowicach użyli drewna z rozebranego kościoła św. Krzyża w Gajkowie. Pewien udział w fundacji kościoła dobrzykowickiego miał ród von Saurmów, którego kartusz umieszczony jest nad okazałą, rokokową amboną. Z tego samego okresu pochodzi grupa rzeźbiarska z glorią św. Jana Nepomucena, ciekawa pod względem ikonograficznym. Stosunkowo późnym zabytkiem jest obraz Wszystkich Świętych z około 1888 roku, autorstwa Ferdinanda Wintera oraz seria 14 stacji Drogi Krzyżowej tego samego malarza[6].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Tablica pamiątkowa
Oryginalny płot
Dom Kargula
Dom Pawlaka
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
- Herbert Aulich(niem.) (ur. 12 stycznia 1927), niemiecki malarz i grafik
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 34.
- ↑ Mieszkam w domu Kargula.
- ↑ „Sami swoi” – festyn w Dobrzykowicach pod Wrocławiem.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 227. [dostęp 2012-10-28].
- ↑ Parafia (pol.). Parafia Gajków. [dostęp 2020-04-06].
- Siedziba gminy: Czernica
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
