Fujarka
Fujarka[1], fujara[2] (gwarowo[3]: fulara, fuira, fujera; inne staropolskie nazwy to: dudka, dutka, piszczałka) – ludowy instrument muzyczny z grupy aerofonów, fujarki były wykonywane z kory wierzby lub łoziny (salix cinerea)[2] i należą do najstarszych instrumentów muzycznych.
Spotykane są różne wersje, m.in. „z otworami bocznymi lub bez otworów”[1]. Ta druga wersja może być podobna do skandynawskiego „fletu z wierzby” (ang. willow flute).
Tradycyjne dawne wiejskie fujary czy fujarki robione były wyłącznie z wierzby[4], na wiosnę, gdy kora wierzbowa była świeża i elastyczna „uliniano”[2] paski tejże kory, rolowano je („kręcono”)[2], by uzyskać dłuższą lub krótszą tubkę rezonansową, następnie tworzono rodzaj wierzbowego ustnika „buczkę”.
Cytat z tłumaczenia z roku 1774 księdza Ignacego Nagurczewskiego Bukolików Wergiliusza[2]:
Zacznij fujaro moja, zacznij śpiewać ze mną,
Którą się sławi Menal,
zacznij pieśń przyjemną.
Muzycy wykorzystujący muzykę fujarową (fujarkową)
[edytuj | edytuj kod]- Anna Maria Jopek[5]
- Gribojedow[6]
- Jennifer Lopez[potrzebny przypis]
- Joszko Broda
- Maleo Reggae Rockers[7]
- Trebunie Tutki[8]
- Golec uOrkiestra
Współcześnie spotykane modyfikacje
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Przyjaciel wesołego diabła – film z tytułowym bohaterem o imieniu Piszczałka
- żalejka
- piszczałka karpacka
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Encyklopedia popularna PWN, Litery D-H, t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN & Świat Książki, Warszawa, 1997.
- ↑ a b c d e Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce. T. 2, s 27 oraz strona 28, Warszawa, 1909.
- ↑ Słownik gwar polskich, t. 2, s. 33, Jan Karłowicz, Kraków, 1901.
- ↑ Nicole Marzac, Ethnomusicology... 1977, t. 21, nr 3, s. 397-413.
- ↑ Anna Maria Jopek – „Jasnosłyszenie”, Onet.pl, 1999.
- ↑ a b Gribojedow: Oficjalna strona zespołu.
- ↑ a b www.discogs.com:, Maleo Reggae Rockers, Za-Zu-Zi.
- ↑ a b Trebunie-tutki Góralsko siła.
- ↑ Galeria współczesnych ludowych instrumentów dętych.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nowoczesna polska fujarka góralska, gra Krzeptowski podczas koncertu symfonicznego i góralskiego „The Pride of Poland” w Toronto (Foto: Robert Rozowski).
- Piszczałki (fujarki) z polskich kolekcji muzealnych prezentowane na portalu Polskie ludowe instrumenty muzyczne