Ernst Thälmann
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przewodniczący KC KPD | |
Okres |
od 1925 |
Przynależność polityczna | |
Małżonek | |
Odznaczenia | |
![]() |
Ernst Thälmann (ur. 16 kwietnia 1886 w Hamburgu, zm. 18 sierpnia 1944 w Buchenwaldzie) – niemiecki polityk.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pracował jako robotnik portowy i marynarz[1]. Od 1903 członek Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Sozialdemokratische Partei Deutschlands, SPD)[1]. Podczas I wojny światowej przeszedł do Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands, USPD), w ramach której prowadził agitację rewolucyjną wśród żołnierzy. Od 1920 członek Komunistycznej Partii Niemiec (niem. Kommunistische Partei Deutschlands, KPD). W październiku 1923 dowodził zorganizowanym przez siebie powstaniem robotniczym w Hamburgu[2]. W 1924 został dowódcą Związku Bojowego Czerwonego Frontu (niem. Roter Frontkämpferbund, RFB). W 1925 został przewodniczącym Komitetu Centralnego KPD. Jako wysunięty przez Stalina przywódca partii usunął z jej kierownictwa Ruth Fischer i Arkadija Masłowa, związanych ideowo z Lewicową Opozycją i przeprowadził czystkę członków KPD. W latach 1928–1943 był członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej[1].
W 1924 został wybrany do Reichstagu, pełniąc funkcję posła do 1933. Dwukrotnie (w 1925 i 1932), bez powodzenia startował w wyborach prezydenckich w Niemczech.
Po dojściu Adolfa Hitlera w styczniu 1933 do władzy, 3 marca (na dwa dni przed wyborami parlamentarnymi), Thälmann został aresztowany, więziony w Sachsenhausen w tak zwanym Zellenbau (oddział dla więźniów specjalnych), ponadto Moabicie, Hanowerze (od lata 1937 do sierpnia 1943) i Budziszynie (do sierpnia 1944). Po zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 zamordowany (rozstrzelany) na jego osobisty rozkaz w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Na Kubie znajduje się wyspa Ernsta Thälmanna. W czasie hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939) po stronie republikańskiej walczyły Brygada i Batalion im. Ernsta Thälmanna. Jego imieniem nazwano kilka miejscowości w Związku Radzieckim[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Władysław Czapliński, Adam Galos, W. Korta: Historia Niemiec, Warszawa-Kraków-Wrocław 1991, Ossolineum, s. 645–647.
- ↑ Antoni Czubiński: Europa dwudziestego wieku: zarys historii politycznej Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998, s. 104.
- ↑ Эрнст Тельман, hrono.ru [dostęp 2023-07-02] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ernst Thälmann: Antwort auf Briefe eines Kerkergenossen, Dietz, Berlin 1961.
- Irma Thälmann: Erinnerungen an meinen Vater. Der Kinderbuchverlag, Berlin 1973.
- Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED: Ernst Thälmann. Briefe – Erinnerungen. Dietz, Berlin 1986.
- Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED. Autorenkollektiv: Ernst Thälmann. Eine Biographie. Dietz, Berlin 1979, ISBN 3-88012-394-2.
- Politycy KPD
- Politycy SPD
- Działacze Międzynarodówki Komunistycznej
- Posłowie do Reichstagu
- Więźniowie więzienia w Moabicie
- Więźniowie KL Sachsenhausen
- Ofiary KL Buchenwald
- Niemieckie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Straceni przez rozstrzelanie
- Uczestnicy I wojny światowej (Cesarstwo Niemieckie)
- Odznaczeni Krzyżem Żelaznym
- Ludzie urodzeni w Hamburgu
- Pochowani w Berlinie
- Urodzeni w 1886
- Zmarli w 1944