Ewa Petelska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ewa Petelska
Imię i nazwisko przy narodzeniu

Ewa Kaźmierska

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1920
Pyzdry

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 2013
Warszawa

Zawód

reżyser
scenarzysta

Współmałżonek

Czesław Petelski (1950–1996; jego śmierć)

Lata aktywności

1953–1991

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Grób Czesława i Ewy Petelskich na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Ewa Petelska, znana również jako Ewa Poleska oraz Ewa Głowacka (ur. 24 grudnia 1920 w Pyzdrach, zm. 20 sierpnia 2013 w Warszawie[1]) – polska reżyserka i scenarzystka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 24 grudnia 1920 w Pyzdrach. W rodzinnym mieście ukończyła szkołę podstawową i rozpoczęła naukę w gimnazjum. Edukację kontynuowała w Gimnazjum Humanistyczne im. Romualda Traugutta w Brześciu, gdzie w 1939 zdała maturę.

Po rozpoczęciu II wojny światowej przyjęła nazwisko Poleska. Podczas okupacji przebywała w Warszawie, później w Białej Podlaskiej, gdzie została zatrudniona przez Arbeitsamt do obsługi administracyjnej lotniska. W tym czasie poślubiła Leona Głowackiego, podchorążego Armii Krajowej. Za działalność konspiracyjną została aresztowana przez gestapo. Uwolniona przez ruch oporu. Na początku 1945, uciekając przed frontem wschodnim, przedostała się wraz z mężem do Poznania. Po wyzwoleniu Poznania pracowała w administracji miasta oraz w redakcji „Głosu Wielkopolskiego”. Pracę dziennikarską kontynuowała w „Polsce Zbrojnej” i w PR w Warszawie[2].

Studiowała na Uniwersytecie Łodzkim (studia nieukończone), potem w 1947 w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Podczas studiów była członkinią Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej. W 1948 rozpocząła studia na Wydziale Reżyserii PWSF w Łodzi, które ukończyła w 1955. W czasie studiów zaczęła współpracę z późniejszym mężem Czesławem Petelskim. Ich syn Janusz jest reżyserem, scenarzystą i aktorem.

W latach 1998–2002 zasiadała w sejmiku województwa mazowieckiego, reprezentując Sojusz Lewicy Demokratycznej. Prowadziła pierwsze obrady sejmiku jako radna-seniorka. Bez powodzenia ubiegała się o reelekcję z listy Platformy Obywatelskiej.

Zmarła w Warszawie. 28 sierpnia 2013 została pochowana w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach[3] (kwatera A30-tuje-13)[4].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

  • 1962: Ogniomistrz Kaleń Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia;
  • 1963: Czarne skrzydła Moskwa (MFF) Srebrny Medal
  • 1964: Naganiacz Locarno (MFF) Nagroda Specjalna Jury, Nagroda FIPRESCI,
  • 1964: Naganiacz Nagroda Państwowa II stopnia
  • 1965: Córeczka w Dzień ostatni dzień pierwszy Praga (MFTv „Złota Praga”) nagroda za scenariusz
  • 1967: Wózek w Dzień ostatni dzień pierwszy Monte Carlo (Międzynarodowy Festiwal Filmów Telewizyjnych) wyróżnienie
  • 1968: Tortura nadziei Mediolan (Międzynarodowe Targi Filmu Dokumentalnego i Telewizyjnego MIFED) nagroda FIPRESCI w kategorii filmu kolorowego do 30 min.
  • 1969: Jarzębina czerwona Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia;
  • 1973: Kopernik Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) Nagroda Specjalna Jury za „realizację filmu stanowiącego istotny akcent rocznicy kopernikowskiej”
  • 1973: Kopernik Moskwa (MFF) Srebrny Medal
  • 1973: Kopernik Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
  • 1975: Kopernik Avellino (MFF dla Dzieci i Młodzieży) nagroda „Złota Uczta”
  • 1978: Bilet powrotny Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) Nagroda Główna Jury
  • 1979: Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia za całokształt twórczości filmowej wspólnie z mężem Czesławem Petelskim
  • 1979: Bilet powrotny Lublin (Międzynarodowe Forum Filmowe „Człowiek-Praca-Twórczość”) nagroda publiczności
  • 1979: Gwiazdy poranne Nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia
  • 1980: Na własną prośbę Olsztyn (Festiwal Polskiej Twórczości Telewizyjnej) Nagroda „Gazety Olsztyńskiej” za walory społeczne filmu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ewa Petelska nie żyje. portalfilmowy.pl, 20 sierpnia 2013.
  2. Ewa Petelska, również jako Ewa Poleska oraz Ewa Głowacka, CSW2020 [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  3. Ewa Petelska. nekrologi.wyborcza.pl, 26 sierpnia 2012.
  4. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  5. Święto polskiej kinematografii, Filmopedia [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  6. Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 3, 1967, s. 390.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]