Galagonik
| Galagoides | |||
| A. Smith, 1833[1] | |||
 Galagonik karłowaty (G. demidoff) na ilustracji z 1863 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
galagonik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Galago demidoff G. Fischer, 1806 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Galagonik[3] (Galagoides) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny galagowatych (Galagidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce[4][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 12–20 cm, ogona 14–24 cm; masa ciała 55–150 g[5][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1833 roku szkocki przyrodnik Andrew Smith w artykule poświęconym ssakom Afryki, opublikowanym w czasopiśmie South African Quarterly Journal[1]. Smith wymienił dwa gatunki – Galago Senegalensis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796 i Galago demidoff G. Fischer, 1806 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)[7] Galago demidoff G. Fischer, 1806 (galagonik karłowaty).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Galagoides: rodzaj Galago É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796 (galago); gr. -οιδης -oidēs ‘przypominający, podobny’[8].
- Hemigalago: gr. ἡμι- hēmi- ‘pół, mały, podobny do, część’, od ἡμισυς hēmisus ‘połowa’; rodzaj Galago É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1796 (galago)[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Galago demidoff G. Fischer, 1806.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[10][6][4]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[3] | Podgatunki[5][4][6] | Rozmieszczenie geograficzne[5][4][6] | Podstawowe wymiary[5][6][a] | Status IUCN[11] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Galagoides demidoff | (G. Fischer, 1806) | galagonik karłowaty | 2 podgatunki | Afryka Zachodnia i Środkowa od Senegalu na wschód do południowo-wschodniej Ugandy i północno-zachodniej Tanzanii, na południe do środkowej Angoli, południowej Demokratycznej Republiki Konga i północno-zachodniej Zambii; również wyspa Bioko (Gwinea Równikowa); zakres wysokości: do 1600 m n.p.m. | DC: 12–17 cm DO: 14–22 cm MC: 55–100 g |
LC |
| Galagoides thomasi | (Elliot, 1907) | galagonik sawannowy | gatunek monotypowy | Afryka Zachodnia i Środkowa od południowego Senegalu na wschód do zachodniej Ugandy i północno-zachodniej Tanzanii, na południe do północno-wschodniej Zambii, Demokratycznej Republiki Konga i być może Angoli; także Bioko (Gwinea Równikowa); granice zasięgu nieznane; zakres wysokości: do 2690 m n.p.m. | DC: 14–20 cm DO: 15–24 cm MC: 60–150 g |
LC | |
| Galagoides kumbirensis | Svensson, Bersacola, Mills, Munds, Nijman, Perkin, Masters, Couette, Nekaris & Bearder, 2017 | gatunek monotypowy | znany z 4 miejsc w północno-zachodniej Angoli oraz z południowo-zachodniej Demokratycznej Republiki Konga | DC: 15–17 cm DO: 18–20 cm MC: brak danych |
NT |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b A. Smith. African Zoology. Part I. Mammalia. „South African Quarterly Journal”. 2, s. 32, 1833. (ang.).
- ↑ A.G. Dahlbom: Zoologiska studier, afhandlande djurrikets naturliga familjer, till den studerande ungdomens tjänst utarb. T. 1. Lund: 1857, s. 224, 225, 230. (szw.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 160. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e K.A.-I. Nekaris: Family Galagidae (Galagos). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 197–198. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 103. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ D.G. Elliot: A review of the primates. Cz. 1: Lemuroidea: Daubentonia to Indris. Anthropoidea: Seniocebus to Saimiri. New York: American Museum of Natural History, 1913, s. 29, seria: Monograph series (American Museum of Natural History), cz. 1. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 287.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 317.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Galagoides – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).