Gardkowice
54°42′24″N 17°55′21″E/54,706667 17,922500| osada | |
 Pałac w Garkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość |
56,9 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2009-12-31) | |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-210[4] |
| Tablice rejestracyjne |
GWE |
| SIMC |
0160264 |
Położenie na mapie gminy Choczewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego  | |
| 54°42′24″N 17°55′21″E/54,706667 17,922500[1]
| |
Gardkowice[5][6] (kaszb. Gôrdkòjce) – mała osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo. Osada jest częścią składową sołectwa Łętowo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Części osady[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0160270 | Karczemka Gardkowska | przysiółek |
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Współczesna struktura demograficzna osady Gardkowice na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku[3]:
Tabela 1.1 Poziom populacji osady w przedziałach wiekowych[3] WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)OGÓŁEM 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80 + I. OGÓŁEM os. 51 5 12 7 8 3 7 4 3 2 — odsetek % 100 9,8 23,5 13,7 15,7 5,9 13,7 7,9 5,9 3,9 1. WEDŁUG PŁCI A. Mężczyzn os. 29 4 7 3 5 3 3 3 1 — — odsetek % 56,9 7,8 13,7 5,9 9,8 5,9 5,9 5,9 2 — B. Kobiet os. 22 1 5 4 3 — 4 1 2 2 — odsetek % 43,1 2 9,8 7,8 5,9 — 7,8 2 3,9 3,9
Rysunek 1.1 Piramida populacji — struktura płci i wieku osady[3]
Tabela 1.2 Poziom populacji osady w grupach wiekowych[3] WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)OGÓŁEM Mężczyzn Kobiet I. OGÓŁEM os. 51 29 22 — odsetek % 100 56,9 43,1 1. W WIEKU A. Przedprodukcyjnym os. 15 10 5 — odsetek % 29,4 19,6 9,8 B. Produkcyjnym os. 30 18 12 — odsetek % 58,8 35,3 23,5 a. mobilnym os. 19 11 8 — odsetek % 37,3 21,6 15,7 b. niemobilnym os. 11 7 4 — odsetek % 21,5 13,7 7,8 C. Poprodukcyjnym os. 6 1 5 — odsetek % 11,8 2 9,8
Z kart historii[edytuj | edytuj kod]
Nazwa „gard” oznacza w języku staropruskim „gród”. Majątek należał na przestrzeni wieków do wielu pomorskich rodów, jak: von Mach, von Krokow (Krokowscy), Wejherowie, Chmielińscy. Od 1859 roku w rękach rodziny von Koss. Teodor von Koss przebudował i powiększył miejscowy pałac, urządził park i wykopał dwa stawy. Erlich von Koss dalej unowocześniał i powiększał majątek i zabudowania gospodarcze. Karl von Koss okazał się człowiekiem nieodpowiedzialnym. Prawie roztrwonił majątek rodzinny, do czego na szczęście nie dopuściła matka i wdowa po Erlichu – Elżbieta von Koss. W 1945 roku na wieść o zbliżającej się armii sowieckiej Elżbieta wraz z rodziną (tj. dwiema wnuczkami i synową) popełniła zbiorowe samobójstwo zażywając truciznę. Karl, który odnalazł martwą rodzinę po powrocie z polowania, również popełnił samobójstwo. Z rodziny ocalał jedynie wnuk Elżbiety, który wyjechał do Niemiec w latach 50. Sowieci po zajęciu pałacu doszczętnie go splądrowali. W okresie PRL-u mieścił się w nim magazyn ziemniaków miejscowego PGR-u. Budynek stopniowo niszczał, a jego wyposażenie rozkradano. W 1980 roku, kiedy został kupiony przez Jakuba Jastrzębiec-Smólskiego, był zniszczony w prawie 80%. Nowy właściciel uratował go od ruiny, odrestaurował i urządził na nowo wnętrza. Chętnie oprowadza wycieczki i przybliża historię majątku. W miejscu dawnej lodowni, gdzie przez przypadek odkryto zwłoki członków rodziny von Koss, nowy gospodarz postawił obelisk ku czci zmarłych tragicznie poprzedników.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31699
- ↑ Miejscowość statystyczna jest to zespół miejscowości, który przyjmuje nazwę miejscowości wiodącej. Zespół ten z reguły stanowią wieś i przyległe do niej mniejsze miejscowości. Dla wymienionych miejscowości statystycznych są to: Gardkowice — Gardkowice, Karczemka Gardkowska.
- ↑ a b c d e Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2011-03-10]. (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 252 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jan Bielec (red.), Stanisława Szwałek: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. I: A - J. Warszawa: GUS, 1980.
- ↑ Gardkowice, osada, gmina Choczewo, powiat wejherowski, województwo pomorskie. [w:] Mapa topograficzna w skali 1:10 000. ORTO [on-line]. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2011, geoportal.gov.pl [dostęp 2011-03-16]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bielec Jan (red.), Szwałek Stanisława: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. I: A - J. Warszawa: GUS, 1980.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pałac w Gardkowicach w internetowym albumie pałaców i dworów województwa pomorskiego. pomorskie-zabytki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-04)].
