Gruszczyce
51°36′32″N 18°27′57″E/51,608889 18,465833| wieś | |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
427[2] |
| Strefa numeracyjna |
43 |
| Kod pocztowy |
98-235[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ESI |
| SIMC |
0697900 |
Położenie na mapie gminy Błaszki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu sieradzkiego  | |
| 51°36′32″N 18°27′57″E/51,608889 18,465833[1]
| |
Gruszczyce – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Błaszki[4][5].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gruszczyce. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Gruszczyce.
Integralne część wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0697917 | Adamczyki | część wsi |
| 0697923 | Aleksandria | część wsi |
| 1041047 | Baby | część wsi |
| 0697930 | Gruszczyce Poduchowne | część wsi |
| 0697946 | Kazanka | część wsi |
| 0697952 | Olszynki | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gruszyce pojawiły się w źródłach pisanych w 1392 r., kiedy to wspomniano Zawiszę – dziedzica Gruszczyc. Gruszczyce od XII do XVII w. stanowiły ośrodek dużego klucza majątkowego rodziny Gruszczyńskich herbu Poraj. Majątek Gruszczyńskich na terenie województwa sieradzkiego składał się z ponad 10 wsi, a także licznych dzierżaw królewszczyzn. W rękach Gruszczyńskich majątek pozostawał zapewne do poł. XVIII w.
Ród Gruszczyńskich h. Poraj odegrał ważną rolę w życiu politycznym Rzeczypospolitej, zwłaszcza w XV i XVI w. Syn chorążego sieradzkiego Jana z Gruszczyc – również Jan Gruszczyński (1405–1473) był abp. gnieźnieńskim i kanclerzem wielkim koronnym. Dzisiaj po dawnej rezydencji Gruszczyńskich, niegdyś obronnym gródku, pozostał tylko kopiec wśród łąk. Po Gruszczyńskich rezydowali tutaj: Świętosław Zajączek h. Świnka, Sokołowscy, Bartochowscy, Korzenieccy, Radoszewscy i Grodziccy, z których Filip, pozbawiony majątku, został zesłany na Sybir, ponieważ jako uczestnik powstania listopadowego pomagał po upadku powstania uczestnikom wyprawy płk Józefa Zaliwskiego do Królestwa Polskiego. Skonfiskowany majątek Filipa wykupiła na licytacji jego siostra i odsprzedała Wilhelmowi Neugebauerowi. Jego syn Rudolf na początku powstania styczniowego zorganizował w swoim dworze spotkanie ziemian, w którym uczestniczył płk Bronisław Rudzki. O tym spotkaniu doniósł Rosjanom szlachcic Bogatko z Morawek. Dwór został otoczony, a płk B. Rudzki popełnił samobójstwo. Ostatnimi właścicielami Gruszczyc byli Paciorkowscy i Stefańscy.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się drewniany kościół pw. św. Stanisława z 1750 r. Budowla o konstrukcji zrębowej, oszalowana. Na belce tęczowej krucyfiks barokowy z XVII w. Ołtarz główny późnobarokowy o dekoracji rokokowej. Dwa ołtarze boczne rokokowe. Drzwi do zakrystii z pierwotnym zamkiem i okuciami. Na cmentarzu (po lewej str. alejki) grób płk. Bronisława Rudzkiego, wojskowego naczelnika powstania styczniowego w województwie kaliskim. Na miejscu dawnego dworu stoi szkoła. W podworskim parku pomniki przyrody. Przez wieś wiedzie szlak pieszy „Powstańców 1863 r.” Na skraju dawnego parku znajduje się także grodzisko stożkowate, z okresu II poł. XIV-I ćwierci XVI w.
Na cmentarzu grób pułkownika Bronisława Rudzkiego, wojskowego naczelnika powstania styczniowego 1863 r. w województwie kaliskim.
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- kościół parafialny pw. św. Stanisława, drewniany, 1790, nr rej.: 813 z 28.12.1967 oraz 17/A z 31.08.1994
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś prowadzi czerwony szlak „Powstańców 1863 r.” długości 52 km z Warty do Gruszczyc.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39598
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 343 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gruszczyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 874.
Siedziba gminy: Błaszki
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Części miasta |
|
| Części wsi |
|
| Części kolonii |
|
