Grzymałków

Grzymałków
	wieś
	; Zabytkowy cmentarz parafialny z XIX wieku w Grzymałkowie
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Mniów
Liczba ludności (2011)	528
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-080
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0253155
	Położenie na mapie Polski Grzymałków
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Grzymałków
	Położenie na mapie powiatu kieleckiego Grzymałków
	Położenie na mapie gminy Mniów Grzymałków
	51°00′40″N 20°24′00″E/51,011111 20,400000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Grzymałków – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Mniów^[6]^[5].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grzymałków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

We wsi znajduje się szkoła podstawowa i ośrodek zdrowia oraz dwa kościoły. „Stary kościół” z 1859 r. św. Michała Archanioła^[7], obecnie w ruinie oraz kościół parafialny Przemienienia Pańskiego konsekrowany w 1978 r.

Nazwa

W publikacji Nazwy Miejscowe Polski prof. Rymut wywodzi nazwę wsi od nazwy osobowej Grzymałek^[8] z sufiksem „ów”, dającą nazwę miejscowości^[9].

Części wsi

Integralne części wsi Grzymałków^[6]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0253161	Figura^[a]	część wsi
0253178	Góry	część wsi
0253184	Zazdrość	przysiółek

Historia

Grzymałków w XIX wieku opisany był jako wieś i folwark w powiecie kieleckim, gminie Mniów, parafia Grzymałków.

Pierwotny kościół parafialny erygowany został w 1631 r. przez Hieronima Kazanowskiego. Nowy murowany powstał w roku 1849.

Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 było w Grzmałkowie 12 domów i 120 mieszkańców. Parafia Grzymałów dekanatu kieleckiego, dawniej szydłowieckiego liczyła 2670 wiernych. Folwark Grzymałków oddalony od stacji pocztowej w Mniowie o 4 wiorsty. Rozległość dominalna wynosiła mórg 368, grunta orne i ogrody mórg 253, łąk mórg 68, pastwisk mórg 34, nieużytki i place mórg 12. Budynków murowanych było 6, drewnianych 1. Folwark ten w r. 1879 oddzielono od dóbr Wólka Kłucka^[10].

Zabytki

Cmentarz parafialny z połowy XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.424 z 24.06.1992)^[11].

Uwagi

↑ Według wykazu urzędowych nazw miejscowości, oraz Dz.U. z 2015 r. poz. 1636, Figura pozostaje częścią miejscowości Grzymałków w położeniu geograficznym 51°00′31″N 20°23′58″E/51,008611 20,399444

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40060
↑ Wieś Grzymałków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-10-21].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-10-21].
↑ Julia Sokołowska: Opuszczone kościoły w Polsce mogą przyprawić o dreszcze. Ich widok mrozi krew w żyłach. 2023-02-18. [dostęp 2023-02-20].
↑ Nazwy... ↓, s. 433.
↑ Kopertowska ↓, s. 184.
↑ Grzymałków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 897 .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 28 [dostęp 2015-11-10] .

Bibliografia

DanutaD. Kopertowska DanutaD., D. Kopertowska, Nazwy miejscowe województwa kieleckiego. Nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy alei, placów, ulic i osiedli mieszkaniowych, W.-Kr. 1984.
KazimierzK. Rymut KazimierzK. (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. III, E–I, Kraków 1999, ISBN 83-87795-45-3 .

[10] Według wykazu urzędowych nazw miejscowości, oraz Dz.U. z 2015 r. poz. 1636, Figura pozostaje częścią miejscowości Grzymałków w położeniu geograficznym 51°00′31″N 20°23′58″E/51,008611 20,399444

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40060

[pwl-2] Wieś Grzymałków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-10-21].

[teryt2-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-10-21].

[7] Julia Sokołowska: Opuszczone kościoły w Polsce mogą przyprawić o dreszcze. Ich widok mrozi krew w żyłach. 2023-02-18. [dostęp 2023-02-20].

[CITEREF''Nazwy...''433-8] Nazwy... ↓, s. 433.

[CITEREFKopertowska184-9] Kopertowska ↓, s. 184.

[11] Grzymałków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 897 .

[zabytek-12] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 28 [dostęp 2015-11-10] .

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

[11]

Wsie	Baran Borki Chyby Cierchy Gliniany Las Grzymałków Kontrewers Leśniówka Lisie Jamy Malmurzyn Mniów Mokry Bór Pałęgi Pępice Piaski Pielaki Pieradła Podchyby Przełom Rogowice Serbinów Skoki Stachura Straszów Węgrzynów Wiązowa Wólka Kłucka Zaborowice Zachybie
Osada leśna	Baran-Gajówka
Części wsi	Barania Góra Biała Glina Bieduśki Błądzików Brzoski Buczyna Ciągłe Dąbrowa Doły Pępickie Figura Gajówka (Borki) Gajówka (Mniów) Górka Góry Grobie Jarozy Jatki Juchór Komorniki Koziełek Lasek Łazy Majów Mniów-Kolonia Olszyna Piechotne Pociejów (Gliniany Las) Pociejów (Serbinów) Pod Sośniną Podlesie Poręba Przecinka (Borki) Przecinka (Stachura) Pustka Cierchowska Sewerynówka Sośnina Stara Wieś Stary Mniów Stawiska Trzęsawka W Dołach Wólka Dworska Zapole Zielona Żabieniec
Przysiółki wsi	Jeziorki Zaolzie Zazdrość Pogłodów Raszówka Kołłątajówka Porzecze Wrzoski