Grzymałków
51°00′40″N 20°24′00″E/51,011111 20,400000| wieś | |
 Zabytkowy cmentarz parafialny z XIX wieku w Grzymałkowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
26-080[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TKI |
| SIMC |
0253155[5] |
Położenie na mapie gminy Mniów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
| 51°00′40″N 20°24′00″E/51,011111 20,400000[1]
| |
| Strona internetowa | |
Grzymałków – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Mniów[6][5].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grzymałków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
We wsi znajduje się szkoła podstawowa i ośrodek zdrowia oraz dwa kościoły. „Stary kościół” z 1859 r. św. Michała Archanioła[7], obecnie w ruinie oraz kościół parafialny Przemienienia Pańskiego konsekrowany w 1978 r.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W publikacji Nazwy Miejscowe Polski prof. Rymut wywodzi nazwę wsi od nazwy osobowej Grzymałek[8] z sufiksem „ów”, dającą nazwę miejscowości [9].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0253161 | Figura[a] | część wsi |
| 0253178 | Góry | część wsi |
| 0253184 | Zazdrość | przysiółek |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Grzymałków w XIX wieku opisany był jako wieś i folwark w powiecie kieleckim, gminie Mniów, parafia Grzymałków.
Pierwotny kościół parafialny erygowany został w 1631 r. przez Hieronima Kazanowskiego. Nowy murowany powstał w roku 1849.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 było w Grzmałkowie 12 domów i 120 mieszkańców. Parafia Grzymałów dekanatu kieleckiego, dawniej szydłowieckiego liczyła 2670 wiernych. Folwark Grzymałków oddalony od stacji pocztowej w Mniowie o 4 wiorsty. Rozległość dominalna wynosiła mórg 368, grunta orne i ogrody mórg 253, łąk mórg 68, pastwisk mórg 34, nieużytki i place mórg 12. Budynków murowanych było 6, drewnianych 1. Folwark ten w r. 1879 oddzielono od dóbr Wólka Kłucka[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz parafialny z połowy XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.424 z 24.06.1992)[11].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według wykazu urzędowych nazw miejscowości, oraz Dz.U. z 2015 r. poz. 1636, Figura pozostaje częścią miejscowości Grzymałków w położeniu geograficznym 51°00′31″N 20°23′58″E/51,008611 20,399444
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40060
- ↑ Wieś Grzymałków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-10-21].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-10-21].
- ↑ Julia Sokołowska: Opuszczone kościoły w Polsce mogą przyprawić o dreszcze. Ich widok mrozi krew w żyłach. 2023-02-18. [dostęp 2023-02-20].
- ↑ Nazwy... ↓, s. 433.
- ↑ Kopertowska ↓, s. 184.
- ↑ Grzymałków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 897.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 28 [dostęp 2015-11-10].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Danuta Kopertowska, D. Kopertowska, Nazwy miejscowe województwa kieleckiego. Nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy alei, placów, ulic i osiedli mieszkaniowych, W.-Kr. 1984.
- Kazimierz Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. III, E–I, Kraków 1999, ISBN 83-87795-45-3.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada leśna | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
