Iwięcino
54°17′47″N 16°16′34″E/54,296389 16,276111| wieś | |
 Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski w Iwięcinie. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
323[2] |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
76-003[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZKO |
| SIMC |
0310864 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Sianów  | |
| 54°17′47″N 16°16′34″E/54,296389 16,276111[1]
| |
| Strona internetowa | |
Iwięcino (niem.: Eventin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Sianów. W pobliżu wsi przebiega linia kolejowa 202 Gdańsk-Stargard.
Według danych z 30 czerwca 2003 r. wieś miała 316 mieszkańców[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsi polscy osadnicy po II wojnie światowej przybyli do Iwięcina w lipcu 1945 roku[5]. W latach 70. XX wieku wieś posiadała dom kultury, remizę strażacką, szkołę, ośrodek zdrowia, leśniczówkę i sklep[6]. Mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem. 18 lutego 1998 na Iwięcino spadł meteor, według świadków płonąca gwiazda opadała dwie minuty, nad ziemią zwolniła, zapulsowała trzykrotnie i zgasła[7]. W 2006 otwarto współfinansowaną ze środków unijnych świetlicę wiejską. Koszt inwestycji wyniósł 500 tysięcy złotych. Jest to jedyna wiejska świetlica w powiecie koszalińskim, w której można korzystać z Internetu.[potrzebny przypis]
Kościół w Iwięcinie
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem we wsi Iwięcino. Od roku 1960 kościół wraz z otoczeniem (drzewostan i trzy drewniane bramy w ogrodzeniu cmentarnym pochodzące z roku 1725, połowy XVIII i połowy XIX wieku) znajduje się w rejestrze zabytków (nr rej. 293 z dnia 27 września 1960 r.)[8].
Kościół w Iwięcinie powstał pod koniec XIV wieku z inicjatywy cystersów z klasztoru w Bukowie Morskim. Pierwotnie budynek miał 4 wieże, jednak kiedy w roku 1732 piorun zniszczył dwie z nich, odbudowano tylko jedną. Nadano jej pochylenie w kierunku zachodnim aby uchronić ją przed częstymi, silnymi wiatrami zachodnimi. Wieża i nawa kościoła były pokryte gontami dębowymi.
W 1535 roku, w wyniku reformacji kościół przejęli protestanci. Do 1945 w Iwięcinie pracowało 15 pastorów. Spośród nich najdłużej, 50 lat, pełnił swój urząd pastor Mevius. Stary cmentarz, otoczony kamiennym wałem posiadał 3 bramy wejściowe. Każda z nich podlegała jednej z trzech podległych wsi – były to: Iwięcino, Wierciszewo i Bielkowo. Ściśle przestrzegano, aby mieszkańcy korzystali wyłącznie z bramy, która do nich należy. Bramy Wierciszewa i Belkowa były znacznie szersze, ponieważ przy nich pastor odprawiał uroczystości pogrzebowe. W Iwięcinie natomiast odbywały się one w domach zmarłych. Każdą z bram zdobiły rzeźbione napisy:
- brama dla Belkowa: „Tu mors, eris porta coeli” (łac. O, śmierci – ty staniesz się bramą do nieba),
- brama dla Wierciszewa: „Gehet zu seinem Toren ein mit Danken” (niem. Przestępujcie Jego bramy z wdzięcznością),
Napis na bramie dla Iwięcina, pochodzącej z 1725 roku, stał się z czasem nieczytelny.
Na jednej ze ścian kościoła wisiało duże epitafium, wyrzeźbione przez pastora Zeidlera, który sprawował swój urząd w latach 1635-1676.
W 1697 roku, za czasów pastora Malichiusa, wykonano na deskach stanowiących sufit kościoła malowidło przedstawiające Sąd Ostateczny. W późniejszych latach zostało ono pokryte warstwą tynku. Odkryto je ponownie dopiero w roku 1908. Wtedy również przeniesiono ze strychu kościoła zabytkowy 12-ramienny lichtarz oraz korony znad ambony i chrzcielnicy.
Ołtarz kościoła pochodzi z 1622 roku. Zawiera między innymi rzeźby przedstawiające Jezusa Dobrego Pasterza, Mojżesza z tablicami Dekalogu oraz scenę Ukrzyżowania. Na ścianie kościoła wisi obraz olejny przedstawiający właścicielkę majątku Rzepkowo Katarzynę Marię von Bulgrin. Najstarszy i najmniejszy dzwon w wieży kościoła pochodzi z 1417 roku. Organy wykonano w roku 1908.
W 1998 roku byli niemieccy mieszkańcy wsi ufundowali pomnik ku czci wszystkich zmarłych mieszkańców tych ziem. Odprawiono uroczyste nabożeństwo z udziałem pastora kościoła ewangelickiego. W 2001 roku, kosztem ponad 80 tys. złotych została odnowiona zabytkowa ambona z roku 1688. W roku 2008 kosztem około 45 tys. zł odrestaurowano zabytkowe, renesansowe ławy. W roku 2010 staraniami Społecznego Komitetu z proboszczem parafii na czele, kosztem 500 tys. zł wymieniono gont na całej powierzchni dachu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- wioski tematyczne
- Fundacja Wirtualizacji Narodowego Dziedzictwa Kulturowego: Zwiększenie dostępu do dziedzictwa kulturowego kościoła z XIV w. w Iwięcinie poprzez cyfryzację jego zasobu (2019)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42640
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 365 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Waloryzacja przyrodnicza gminy Sianów (operat generalny). Szczecin: Biuro Konserwacji Przyrody w Szczecinie, 2004, s. 7. za źródłem Urząd Gminy i Miasta w Sianowie.
- ↑ Pionierskie Lata na Ziemi Sianowskiej - Pierwsi Osadnicy w Iwiecinie. sianow.pl (wersja zarchiwizowana przez Internet Archive Wayback Machine z 2007-12-20). [dostęp 2012-07-30]. (pol.).
- ↑ Czesław Piskorski "Pomorze Zachodnie, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1980 s. 148 ISBN 83-217-2292-X
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 220-221, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2012-07-30].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Historia kościoła w Iwięcinie. sianow.pl (wersja zarchiwizowana przez Internet Archive Wayback Machine z 2005-05-02). [dostęp 2012-07-30]. (pol. • niem.).
| Miasto | |
|---|---|
| Część miasta |
|
| Wsie | |
| Osady |
