Jadwiga Romańska

Jadwiga Romańska, zam. Gabryś^[1] (ur. 23 kwietnia 1928 w Sosnowcu^[1], zm. 27 września 2024 w Krakowie^[2]) – polska śpiewaczka operowa, sopran, primadonna Opery Krakowskiej, profesor sztuk muzycznych^[3].

Życiorys

Ukończyła studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach pod kierunkiem Ireny Faryaszewskiej i Stanisławy Argasińskiej^[1]. Zadebiutowała na scenie operowej w 1954 roku w Operze Krakowskiej rolą Gildy w Rigoletcie^[1]. W 1957 roku zdobyła srebrny medal na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Genewie oraz I nagrodę na międzynarodowym konkursie ARD w Monachium^[1]. Występowała na wszystkich ważniejszych polskich scenach operowych, a także w ZSRR i Czechosłowacji^[1]. Gościnnie występowała w Niemczech, Austrii, Bułgarii, Szwajcarii, Włoszech, Jordanii i Korei Północnej^[1]. W latach 1973–1977 była wykładowczynią Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie^[1]. Od 1978 do 1981 roku była zatrudniona na stanowisku docenta i kierownika Katedry Wokalistyki Akademii Muzycznej w Katowicach^[1]. W 1995 roku otrzymała tytuł profesora zwyczajnego^[1].

Kreowała m.in. role Rozyny w Cyruliku sewilskim, Antonii, Olimpii i Giulietty w Opowieściach Hoffmanna, Łucji w Łucji z Lammermooru, Cio-Cio-San w Madame Butterfly, Tatiany w Eugeniuszu Onieginie^[1]. Zasłynęła także w repertuarze koncertowym jako interpretatorka pieśni romantycznych i utworów Karola Szymanowskiego^[1].

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim (1981) i Krzyżem Komandorskim (1983) Orderu Odrodzenia Polski^[1] oraz Srebrnym (2006) i Złotym (2013) Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4]. Laureatka Nagrody Miasta Krakowa (1981)^[5] i nagrody I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1985)^[1]. W 2009 roku została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Miasta Sosnowca”^[6]. W 2013 roku otrzymała brązowy medal Cracoviae Merenti^[5]^[7]^[3].

Zmarła 27 września 2024 roku. Została pochowana na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie^[8].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 445. ISBN 978-83-224-0837-7.
↑ Tomasz Pasternak: Zmarła Jadwiga Romańska, legendarna primadonna Opery Krakowskiej. orfeo.com.pl, 2024-09-28. [dostęp 2024-09-30].
↑ ^a ^b Jadwiga Romańska-Gabryś. poczetkrakowski.pl. [dostęp 2024-10-03].
↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. gov.pl. [dostęp 2023-12-07].
↑ ^a ^b Brązowy Medal "Cracoviae Merenti" – Profesor Jadwiga Romańska-Gabryś. bip.krakow.pl. [dostęp 2023-12-30].
↑ RED, Kurier Miejski, 2009, nr 6 (336) [online], 2009, s. 4 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
↑ Kraków: Wręczono medale "Cracoviae Merenti" za zasługi dla miasta. money.pl, 2013-10-16. [dostęp 2023-12-07].
↑ Jowita Gałka-Kucharska: Zmarła Jadwiga Romańska-Gabryś, promadonna Opery Krakowskiej. radiokrakow.pl, 2024-09-30. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-04)].