Przejdź do zawartości

Jadwiga Wilkoń-Michalska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jadwiga Wilkoń-Michalska
Ilustracja
Jadwiga Wilkoń-Michalska przy mikroskopie, UMK lata 50.
Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1921
Kraków

Data i miejsce śmierci

2005
Toruń

profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: ekologia roślin, ochrona przyrody, taksonomia roślin
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1961

Habilitacja

1976

Profesura

1986

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal 10-lecia Polski Ludowej

Jadwiga Wilkoń-Michalska (ur. 25 listopada 1921 w Krakowie, zm. 2005 w Toruniu[potrzebny przypis]) – polska badaczka, ekolożka, profesor nauk przyrodniczych[1], pracownik naukowy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dydaktyczka i działaczka społeczna.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Córka Piotra i Karoliny. Jej ojciec był urzędnikiem kolejowym, członkiem Delegatury Rządu Londyńskiego na okręg tarnowski i współtwórcą lokalnego ruchu oporu w okresie II wojny światowej. Przyrodnim bratem jej babki był polski wynalazca - samouk, Jan Szczepanik (1872-1926). Była siostrą m.in. artysty-grafika Józefa Wilkonia i profesora polonistyki Aleksandra Wilkonia[2][3].

Po ukończeniu Szkoły Podstawowej im. Królowej Jadwigi w Wieliczce uczęszczała do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. A. Mickiewicza w Krakowie. Wojna przerwała jej naukę w Liceum Przyrodniczym. W latach okupacji, chroniąc się przed wywiezieniem na roboty do Niemiec, uczyła się w 2-letnim Technikum Chemicznym w Krakowie. W 1942 otrzymała dyplom technika-chemika, który został zweryfikowany przez Państwową Komisję Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego 26 listopada 1945. Ostatnie trzy lata okupacji pracowała w charakterze chemika stażysty w laboratoriach Kopalni Soli w Wieliczce (1942–1943) i Cukrowni w Przeworsku (1943–1944). Świadectwo dojrzałości Liceum Matematyczno-Fizycznego im. J. Kantego w Wieliczce uzyskała 21 lipca 1945[4].

Wykształcenie

[edytuj | edytuj kod]

W roku 1945 rozpoczęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uzyskując dyplom magistra botaniki 30 grudnia 1950 na podstawie pracy magisterskiej pt. „Roślinność słonolubna zapadlisk w Baryczy k/Wieliczki". Doktorat w 1961, habilitacja w 1975 oraz profesura w 1986 na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Praca zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec studiów w roku 1950 podjęła pracę pedagogiczną w Liceum Ogólnokształcącym w Siennie k/Ostrowca Świętokrzyskiego. Po otrzymaniu propozycji pracy od prof. Jana Walasa w Katedrze Systematyki i Geografii Roślin Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, rozpoczęła ją w nowym roku szkolnym 1949/50, początkowo w charakterze zastępcy asystenta, a potem asystenta i starszego asystenta. W dniu 25 maja 1961 otrzymała na Uniwersytecie M. Kopernika stopień doktora nauk przyrodniczych na podstawie pracy pt. „Halofity Kujaw”. Od roku 1961 pracowała w charakterze adiunkta w Katedrze Systematyki i Geografii Roślin, a od roku 1970 w nowo powstałym Zakładzie Ochrony Przyrody. Na podstawie pracy habilitacyjnej pt. „Struktura i dynamika populacji Salicornia patula Duval-Jouve” i kolokwium odbytym na Radzie Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu w dniu 4 grudnia 1975 uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego nauk przyrodniczych w zakresie ekologii roślin, który został zatwierdzony przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną do Spraw Kadr Naukowych w dniu 26 kwietnia 1976. 1 stycznia 1977 została powołana na stanowisko docenta w Zakładzie Taksonomii, Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody kierowanym przez prof. Ryszarda Bohra. Tytuł naukowy profesora uzyskała 10 czerwca 1986. Od 1987 do 1992 pełniła funkcję kierownika Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody oraz kierownika Podyplomowego Studium Ochrony i Kształtowania Środowiska (1986–1993) i Podyplomowego Studium Biologii. Była opiekunem Studenckiego Koła Biologów (1969–1989).

Praca badawcza

[edytuj | edytuj kod]

Wyniki badań własnych[5] i zespołowych (w programach 09.1.7; MR-II/23; R-III 15 i CPBP) nad produktywnością i bilansem energetycznym ekosystemów leśnych, rolnych i solniskowych referowała na sympozjach IAVS — International Association for Vegetation Science w RFN, w Czechosłowacji, we Włoszech i w Holandii oraz na zjazdach naukowych w kraju. Prace te stanowią podstawę do monitoringu zmian szaty roślinnej i środowiska przyrodniczego pod wpływem działalności człowieka, prowadzonego przez Zakład w oparciu o Stację Ekologii Roślin, usytuowaną w pobliżu Torunia[6]. Pod jej kierunkiem wykonano 66 prac magisterskich, była promotorem dwu prac doktorskich (Ludwika Lipnickiego oraz Agnieszki Piernik) i wniosków o awans na stanowisko profesora.

Praca na rzecz organizacji

[edytuj | edytuj kod]

Była członkinią Rady Naukowej Instytutu Botaniki PAN w Krakowie (1984–1992), Komitetu Botaniki PAN (1987–1990), Towarzystwa Naukowego w Toruniu (od 1961), Towarzystwa Naukowego we Włocławku (od 1980), Polskiego Towarzystwa Botanicznego (od 1950), Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika (od 1948) — sekretarzem Oddziału Toruń (1950–1963), później prezesem Oddziału (od 1986). Pełniła funkcję przewodniczącej Olimpiad Biologicznych Polskiego Towarzystwa Przyrodniczego II stopnia w Toruniu (od 1986). Była członkiem International Association for Vegetation Science (od 1970) oraz szeregu organizacji społecznych: Zarządu Wojewódzkiego Ligi Ochrony Przyrody (od 1951) — wiceprezes (1957–1992), Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Przyrody we Włocławku – przewodnicząca (1976–1992), Wojewódzkiej Komisji Ochrony Środowiska w Toruniu — członek Prezydium od 1991 oraz Polskiego Towarzystwa Ekologicznego (od 1992).

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia i odznaki

[edytuj | edytuj kod]
  • złota odznaka Ligi Ochrony Przyrody,
  • złota odznaka za zasługi dla województwa włocławskiego,
  • złota odznaka Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika.

W roku 1974 uzyskała nagrodę indywidualną Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki III stopnia za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej oraz w 1977 roku nagrodę tegoż Ministra za osiągnięcia naukowe oraz nagrody Rektora[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Prof. dr hab. Jadwiga Wilkoń-Michalska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-08-25].
  2. ''Józef Wilkoń: Pamiętam pastwisko czarne od ludzi. To byli Żydzi z okolic'' [online], "Gazeta Wyborcza" - "Wysokie Obcasy", 5 kwietnia 2022 [dostęp 2023-12-11] (pol.).
  3. Jubileusz 60-lecia pracy naukowo-dydaktycznej prof. Aleksandra Wilkonia [online], pwsztar.edu.pl, 14 stycznia 2019 [dostęp 2023-12-11] (pol.).
  4. Bożenna Czarnecka, Profesor Jadwiga Wilkoń-Michalska (1921-2005) jaka pozostanie w mojej pamięci, „Wiadomości Botaniczne”, 49 (3/4), 2005, s. 38-41 [dostęp 2022-08-26].
  5. Wilkoń-Michalska, Jadwiga - prace wybrane [online], Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 2022-01-02].
  6. [Spis prac w katalogu światowym] [online], WorldCat [dostęp 2022-01-02].
  7. Archiwum UMK, Spuścizna naukowa Jadwigi Wilkoń-Michalskiej znajduje się w Archiwum UMK., 2020.