Jakub Kania
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 grudnia 1947 |
| Zawód, zajęcie |
poeta, działacz społeczny |
| Małżeństwo |
Paulina Toma |
| Odznaczenia | |
| |
Jakub Kania (ur. 17 lipca 1872 w Siołkowicach Starych, zm. 3 grudnia 1957[1] tamże[2]) – polski poeta i pisarz ludowy, działacz oświatowy i narodowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu ludowej podjął edukację w szkole rolniczej w Opolu, której nie ukończył[1]. W 1892 rozpoczął obowiązkową służbę wojskową w garnizonie w Prudniku, gdzie poznał polskiego emerytowanego nauczyciela Filipa Robotę, który się nim zaopiekował i wpłynął na niego, pogłębiając jego świadomość narodową i rozbudzając jego potrzeby kulturalne. Przebywając w Prudniku Kania nawiązał współpracę z „Gazetą Opolską”, do której kierował korespondencję[3].
Publikował w „Gazecie Opolskiej” i „Katoliku” wiersze i korespondencje. Współpracował z Bronisławem Koraszewskim[4]. W 1910 roku poślubił Paulinę Toma, córkę gospodarza z Siołkowic. Małżeństwo doczekało się pięciorga dzieci[2].
Podczas I wojny światowej walczył na froncie francuskim, brał także udział w III powstaniu śląskim. Działał w Związku Polaków w Niemczech i Polsko-Katolickim Towarzystwie „Oświata”. Animator życia kulturalnego województwa opolskiego.
Po włączeniu w 1945 roku Opolszczyzny do Polski Jakub Kania podjął się aktywnej działalności na rzecz organizowania życia polskiego. Po utworzeniu w 1950 województwa opolskiego powołano go do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Nagrodzony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Patron ulic w Chróscinie, Czarnowąsach, Jemielnicy, Krapkowicach, Nakle, Opolu, Popielowie, Skorogoszczy, Stobrawie, Staniszczach Małych i Tarnowie Opolskim. Jego imieniem nazwano również Zespół Szkół Rolniczych w Izbicku, Szkołę Podstawową w Domaradzu oraz nieistniejącą obecnie szkołę w Chróścicach[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Jakub Kania, [w:] Jerzy Moskal, Stanisław Wilczek, Album Pisarzy Śląskich, wyd. 2, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1975, s. 86.
- ↑ a b Fundacja Dla Dziedzictwa, Jakub Kania (1872-1957) – poeta i powstaniec śląski | Fundacja Dla Dziedzictwa [online] [dostęp 2022-12-13] (pol.).
- ↑ Jadwiga Kucianka, Śląscy pisarze ludowi, 1800-1914: antologia poezji i prozy, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 363 [dostęp 2021-08-13].
- ↑ Kalendarz Opolski na rok 1969, str. 83
- ↑ Jakub Kania na stronie gminy Dobrzeń Wielki
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Pigoń, Na drogach kultury ludowej, Warszawa 1974.
- Jakub Kania na stronie LO im. Mieszka I w Zawadzkiem