Jan Cywiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Cywiński
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1956
Warszawa

Zawód, zajęcie

filolog, publicysta

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Jan Cywiński (ur. 20 maja 1956 w Warszawie[1]) – polski filolog, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1975)[2]. W 1979 ukończył studia z zakresu filologii klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1976 współpracował z Komitetem Obrony Robotników, uczestniczył w akcji pomocy robotnikom represjonowanym w związku z wydarzeniami czerwca 1976 w Ursusie, był także członkiem delegacji studentów, którzy złożyli w Kancelarii Sejmu PRL list z wnioskiem o powołanie komisji do spraw przebiegu protestów robotniczych z 25 czerwca 1976 (został za to ukarany dyscyplinarnie upomnieniem przez władze UW)[1][3].

W październiku 1977 został jednym z sygnatariuszy deklaracji założycielskiej Studenckiego Komitetu Solidarności w Warszawie, następnie był jednym z głównych autorów jego oświadczeń. Od tego samego roku współpracował z Niezależną Oficyną Wydawniczą NOWa, w latach 1977–1981 zajmował się dystrybucją wydawnictw niezależnych na uczelniach wyższych. Również w 1977 został członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej[1]. Między 1979[4] a 1980[1] nawiązał współpracę z podziemnym pismem „Krytyka”. Pod koniec lat 70. był w związku ze swoją działalnością kilkukrotnie zatrzymywany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, a jego mieszkanie rewidowano. Należał do grupy członków i współpracowników Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” zatrzymanych 20 sierpnia 1980 i następnie aresztowanych, a zwolnionych 1 września 1980 w związku z porozumieniami sierpniowymi[1][4][5].

Po powstaniu NSZZ „Solidarność” został pracownikiem Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy Krajowej Komisji Porozumiewawczej. Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostawał w ukryciu aż do listopada 1983[1][4]. Od września 1982 współpracował z „Tygodnikiem Mazowsze”, do listopada 1983 i następnie ponownie od stycznia 1985 do sierpnia 1987 obsługiwał urządzenie do elektronicznego składania tekstów (tzw. składopis)[1][6]. Pisał także teksty do „Krytyki” (pod pseudonimami „Andrzej Arpinacki” i „Andrzej K. Mariański”), tłumaczył teksty z języka francuskiego, redagował podziemne wydawnictwa książkowe (w tym Korzenie totalitaryzmu Hannah Arendt)[1]. W latach 1984–1990 był zatrudniony w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie[1].

W latach 1989–1991 był archiwistą i protokolantem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, a następnie klubu parlamentarnego Unii Demokratycznej. W 1992 był sekretarzem redakcji „Obserwatora Codziennego”. W 1993 został redaktorem działu publicystyki „Gazety Wyborczej”, równocześnie w latach 1990–1994 był także członkiem redakcji pisma „Krytyka”[1].

W 2011 odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Marek Kunicki-Goldfinger: Jan Cywiński. W: Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–89. Jan Skórzyński (red.). T. 3. Warszawa: Ośrodek Karta, 2006, s. 66–67.
  2. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1975. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-27].
  3. Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Andrzej Jastrzębski (wstęp i opr.). Warszawa-Londyn: Wydawnictwo Naukowe PWN i Aneks, 1994, s. 95, 106.
  4. a b c Ludzie NOWEJ 1977–2007. Grzegorz Boguta, Mirosław Chojecki (wstęp). Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza Nowa, 2010, s. 35.
  5. Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Andrzej Jastrzębski (wstęp i opr.). Warszawa-Londyn: Wydawnictwo Naukowe PWN i Aneks, 1994, s. 306, 336, 373, 440, 451, 562, 571–572.
  6. Jan Cywiński w Słowniku „Niezależni dla kultury 1976–89”. [dostęp 2012-04-26].
  7. M.P. z 2011 r. nr 109, poz. 1103