Jerzy Bryła
Infułat | |
Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1928 |
---|---|
Dziekan dekanatu Kraków-Salwator | |
Okres sprawowania |
1975–2005 |
Proboszcz parafii Najświętszego Salwatora w Krakowie | |
Okres sprawowania |
1975–2005 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Prezbiterat |
29 czerwca 1952 |
Odznaczenia | |
Jerzy Franciszek Bryła (ur. 24 maja 1928 w Nowym Brzesku)[1][2] – polski ksiądz, protonotariusz apostolski.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jest synem Franciszka i Alicji z domu Holaczewskiej[3], którzy w latach 1918–1939 byli nauczycielami w szkole podstawowej w Nowym Brzesku (w 2007 zostali patronami Nowobrzeskiego Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Promocji). Z Nowego Brzeska rodzina przeprowadziła się do Stręgoborzyc, gdzie w 1941 r. Jerzy Bryła ukończył szkołę podstawową. Później uczył się w IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza przy ul. Krupniczej 2 w Krakowie. W 1947 zdał maturę i wstąpił do krakowskiego Seminarium Duchownego. Studiował teologię na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 29 czerwca 1952 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa lwowskiego Eugeniusza Baziaka w katedrze wawelskiej.
W latach 1952–1957 był wikariuszem w Parafii św. Wawrzyńca Diakona Męczennika i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy, a następnie przez rok w Parafii Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej i katechetą w Liceum im. Adama Asnyka. W latach 1958–1969 był wikariuszem Parafii św. Floriana w Krakowie, gdzie po ks. Karolu Wojtyle przejął też duszpasterstwo akademickie.
Od 1955 r. prowadzi działalność duszpasterską dla osób głuchoniemych. W 1960 ukończył pedagogikę specjalną w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i w Seminarium Duchownym w Krakowie rozpoczął wykłady przygotowujące kleryków do pracy z osobami głuchoniemymi, a w 1962 został mianowany Archidiecezjalnym Duszpasterzem Głuchych. Od 1968 jest też duszpasterzem środowisk twórczych w Krakowie.
W 1969 r. z polecenia kardynała Karola Wojtyły zorganizował pierwsze w Polsce Studium Katechetyczne, został też członkiem Archidiecezjalnej Komisji Liturgicznej, a w 1971 powołano go do Rady Wydziału Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej w Krakowie. W październiku 1974 r. został wybrany do Zarządu Międzynarodowego Koła Ekumenicznego dla Duszpasterzy Głuchoniemych, a ks. kardynał Stefan Wyszyński mianował go stałym przedstawicielem duszpasterzy głuchych w Międzynarodowym Kole Ekumenicznym dla Duszpasterstwa Głuchych. Od 1975 pracował w Komisji Episkopatu Polski do spraw Katechizacji.
W latach 1975–2005 był proboszczem Prepozytury Najświętszego Salwatora na Zwierzyńcu i dziekanem Dekanatu Kraków-Salwator. Doprowadził do odnowienia zabytkowych kościołów św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela oraz Najświętszego Salwatora, kaplicy św. Małgorzaty i św. Judyty, a także zabytkowej, drewnianej chaty grabarza. W wyniku jego starań w 1999 znacznie powiększona została powierzchnia cmentarza Salwatorskiego oraz wybudowano nową kaplicę cmentarną – kaplicę Wszystkich Świętych według projektu Witolda Cęckiewicza.
W 1977 został mianowany kuratorem klasztoru sióstr wizytek w Krakowie. Od 1980 do 2019[4] był kapelanem Bractwa Kurkowego w Krakowie. Od 1985 roku był sekretarzem Rady Kapłańskiej Archidiecezji Krakowskiej i członkiem Kolegium Konsultorów Archidiecezji Krakowskiej. W 1979 został honorowym kapelanem Ojca Świętego, w 1991 honorowym prałatem, a w 1997 protonotariuszem apostolskim.
W latach 1995–1996 wygłosił w Radiu Maryja cykl prelekcji poświęconych problemom ludzi niesłyszących, a w 1998 opublikował książkę Głusi słyszą, przedstawiającą doświadczenia w pracy z głuchoniemymi. Sporo uwagi poświęcił także zagadnieniom teoretycznym, dydaktycznym i sposobom nauczania osób głuchych.
Dzięki jego staraniom od 1980 organizowane jest Krakowskie Triennale Rzeźby Religijnej.
Pełni posługę jako duszpasterz środowisk artystycznych archidiecezji krakowskiej[5].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Eschatologiczne myśli z Pisma Świętego i Brewiarza, Kraków: Wyd. Św[iętego] Stanisława BM [Biskupa Męczennika] Archidiecezji Krakowskiej, 1999. ISBN 83-87960-26-8.
- Głusi słyszą, Kraków: Wyd. Św[iętego] Stanisława BM [Biskupa Męczennika] Archidiecezji Krakowskiej, 1998. ISBN 83-85903-64-X.
- Wczoraj i dziś. Z ks. infułatem Jerzym Bryłą rozmawia Janusz M. Paluch, Wydawnictwo PETRUS, Kraków 2013. ISBN 978-83-7720-194-7.
Order i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]W 2017 r. uhonorowany został Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis[6].
Postanowieniem z 12 grudnia 2012 za wybitne zasługi w pracy duszpasterskiej na rzecz osób głuchoniemych i środowisk twórczych, za propagowanie idei ekumenizmu i pojednania został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Bronisława Komorowskiego[7]; uroczystość wręczenia odbyła się 24 marca 2013 r. w Teatrze im Juliusza Słowackiego w Krakowie podczas koncertu dedykowanemu księdzu Bryle[8].
W 2001 r. w uznaniu szczególnych zasług dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Rada Miasta Krakowa przyznała mu Brązowy Medal Cracoviae Merenti numer 5[9]. Wiosną 2005 r. został wyróżniony Medalem Świętego Brata Alberta, a 23 września 2005 medalem im. św. Norberta „Przyjaciel Ziemi Nowobrzeskiej” przyznawanym przez władze samorządowe Gminy Nowe Brzesko[2].
W 1992 został odznaczony Złotą Odznaką Honorową Polskiego Związku Głuchych, a w 2002 uhonorowany przez władze samorządowe Nowego Brzeska tytułem „Zasłużony dla Ziemi Nowobrzeskiej”. W 1980 otrzymał nagrodę Srebrnego Kura Bractwa Kurkowego w Krakowie, w 1985 roku Złotą Honorową Odznakę Bractwa Kurkowego, zaś w 1995 r. honorowe członkostwo Bractwa Kurkowego, a w 2000 roku Krzyż Komandorski Zjednoczonych Bractw Kurkowych w Polsce i pierścień królewski Bractwa. W 2002 roku Zarząd Zjednoczonych Bractw Strzeleckich Europy przyznał mu najwyższe wyróżnienie – Krzyż św. Sebastiana.
W 2021 r. uhonorowany został Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Notacje historyczne: ks. Jerzy Bryła. Karol Wojtyła, mój nauczyciel duchowy. tvp.pl. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-01)].
- ↑ a b Arkadiusz Fularski , Ks. infułat Jerzy Bryła – Najlepszy z Nowobrzeszczan’ [online], ekai.pl, 22 marca 2013 [dostęp 2013-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-05] .
- ↑ Bryła Jerzy Franciszek, [w:] Władysław Tyrański , Kto jest kim w Krakowie. Lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska. Edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 37, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-25] .
- ↑ Kraków. Dariusz Raś prałat archidiecezji krakowskiej, archiprezbiter kościoła Mariackiego kapelanem krakowskiego Bractwa Kurkowego [online], bractwakurkowe.com.pl [dostęp 2023-12-09] .
- ↑ Duszpasterstwa. diecezja.pl. [dostęp 2014-01-26].
- ↑ Złoty medal Gloria Artis dla ks. inf. Jerzego... [online], krakow.gosc.pl [dostęp 2020-06-11] .
- ↑ M.P. z 2013 r. poz. 331.
- ↑ Kraków: ks. Jerzy Bryła odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. ekai.pl, 25 marca 2013. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Uchwała nr LXXVIII/671/01 Rady Miasta Krakowa z dnia 23 maja 2001 r. w sprawie przyznania Brązowego Medalu „Cracoviae Merenti” Księdzu Infułatowi Jerzemu Bryle”. bip.krakow.pl. [dostęp 2013-05-03].
- ↑ Bogu i Ojczyźnie na chwałę. Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości dla księdza infułata Jerzego Bryły. malopolska.uw.gov.pl. [dostęp 2021-10-11]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz M. Paluch: Wczoraj i dziś. Z ks. infułatem Jerzym Bryła rozmawia Janusz M. Paluch, Wydawnictwo Petrus, Kraków 2013
- Notacje historyczne: ks. Jerzy Bryła. Karol Wojtyła, mój nauczyciel duchowy. tvp.pl. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-01)].
- Bryła, Jerzy ks. Centrum Myśli Jana Pawła II, centrumjp2.pl. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-21)].
- Kraków: ks. Jerzy Bryła odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. ekai.pl, 25 marca 2013. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- Arkadiusz Fularski: Ks. infułat Jerzy Bryła – Najlepszy z Nowobrzeszczan. ekai.pl, 22 marca 2013. [dostęp 2013-05-03].
- Trzeba umieć żyć chwilą obecną. Wywiad z ks. Inf. Jerzym Bryłą z okazji 60-lecia święceń kapłańskich, „Tygodnik Salwatorski”, r. 19: 2012, nr 49 z 2 XII, s. 4–7.
- Absolwenci Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Duchowni archidiecezji krakowskiej
- Honorowi Obywatele Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa
- Ludzie urodzeni w Nowym Brzesku
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości
- Nagrodzeni Medalem Świętego Brata Alberta
- Urodzeni w 1928