Jeżyki
52°41′04″N 15°10′06″E/52,684444 15,168333| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
18 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
191[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
66-450[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FGW |
| SIMC |
0178778 |
Położenie na mapie gminy Bogdaniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego  | |
| 52°41′04″N 15°10′06″E/52,684444 15,168333[1]
| |
Jeżyki (do 1945 niem. Giesenaue) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Bogdaniec. Według danych z 2012 r. liczyła 178 mieszkańców. Miejscowość została założona w 1773 r. w ramach kolonizacji fryderycjańskiej – zagospodarowania tzw. łęgów warciańskich. Od 1945 r. leży w granicach Polski.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren, na którym położone są Jeżyki należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Kotlina Gorzowska.
Miejscowość leży 7 km na południowy zachód od Gorzowa Wielkopolskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Ludność w ostatnich 3 stuleciach[4][5][6][7][8][9][10][11]:
Historia[edytuj | edytuj kod]
- 1773 – urząd kamery w Gorzowie (Landsberg) tworzy zakład-folwark (niem. Enterprise) Giesenaue, osadzając 15 kolonistów na Błotach Wieprzyckich i budując dla nich 9 dwurodzinnych domków; każdy kolonista został uposażony 12 morgami ziemi[12][13]
- 1778 – Giesenaue zostaje podzielone na Gross Giesenaue i Klein Giesenaue[14]
- 1801 – majątek czynszowy i kolonia liczą 241 mieszkańców i 33 domów; jest tu 22 gospodarstw kolonistów i 13 komorników (chłopów bezrolnych)[4]
- 1823 – na obrzeżach miejscowości przy grobli, zbudowano jednonawowy kościół o konstrukcji szachulcowej z ceglanym, otynkowanym wypełnieniem, bez wieży, nakryty wysokim dachem czterospadowym[13]
- 1852 – Gros-Giesenaue liczy 242 mieszkańców, Klein-Giesenaue 141 mieszkańców[5]
- 1871 – Gros-Giesenaue liczy 219 mieszkańców i 44 domy, kolonia Klein-Giesenaue 212 mieszkańców i 29 domów[6]
- 1895 – Gros-Giesenaue liczy 190 mieszkańców, Klein-Giesenaue 100 mieszkańców[10][11]
- 1910 – Gros-Giesenaue liczy 140 mieszkańców, Klein-Giesenaue 57 mieszkańców[10][11]
- 1929 – scalenie Gross Giesenaue i Klein Giesenaue w jedną miejscowość – gminę wiejską
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Giesenaue 1773; Gross, Klein Giesenaue 1788-1929; Giesen 1944; Jeżyki 1948[15].
Niemiecka nazwa pochodzi od nazwiska pruskiego radcy wojennego, generała Giessen, prowadzącego prace przy obwałowaniu Warty, + -au (< -aue). Człony odróżniające to gross „wielki” i klein „mały”[16].
Administracja[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest siedzibą sołectwa Jeżyki.
Edukacja i nauka[edytuj | edytuj kod]
Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w Lubczynie, zaś młodzież do gimnazjum w Bogdańcu[17].
Religia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość przynależy do parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Świętej w Gorzowie. We wsi nie ma kościoła.
Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Siedzibę ma tu piłkarski Klub Sportowy „Warta” Jeżyki, założony w 2003 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46942
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 408 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Für Statistiker, Geschäftsmänner, bes. für Kameralisten. Die Neumark Brandenburg. T. 3. Berlin: Friedrich Maurer, 1809, s. 156.
- ↑ a b Topographische Uebersicht des Appellationsgerichts-Departements Frankfurt a/O: Zusammengestellt von Güthlein. Gustav Harnecker & Co., 1856, s. 69.
- ↑ a b Statistisches Landesamt Prussia: Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung: Nach den Urmaterialien der allgemeinen Volkszählung vom 1. december 1871 bearb. und zusammengestellt vom Königlichen Statistischen Bureau. T. II. Provinz Brandenburg. Berlin: Königl. Statistisches Bureau, 1873, s. 146.
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte. Kreis Landsberg/Warthe. [dostęp 2014-10-03].
- ↑ Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych W Gorzowie Wlkp., Raport o stanie gminy Bogdaniec, Urząd Gminy Bogdaniec, 2000, s. 75.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bogdaniec, Wójt Gminy Bogdaniec, 2014, s. 10.
- ↑ a b c Giesenaue. GenWiki. [dostęp 2014-10-04]. (niem.).
- ↑ a b c Klein Giesenaue. GenWiki. [dostęp 2014-10-04]. (niem.).
- ↑ Paul Schwarz: Die Urbarmachung des Warthebruchs in den Jahren 1767-1782. T. VI. Landsberg (Warthe): Schaeffer & Co, 1929, s. 23.
- ↑ a b Giesenaue. [dostęp 2014-10-04]. (niem.).
- ↑ Berthold Schulze: Neue siedlungen in Brandenburg 1500-1800. Berlin: Kommissionsverlag von Gsellius, 1939, s. 75.
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55
- ↑ Nazwy miejscowe Polski: historia - pochodzenie - zmiany. Kazimierz Rymut (red.). T. IV. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2001, s. 171. ISBN 83-85579-29-X.
- ↑ Uchwała Nr XIII/122/2008r. Rady Gminy Bogdaniec z dnia 30 września 2008r. w sprawie planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjum oraz granic ich obwodów na terenie Gminy Bogdaniec [online].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jeżyki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 21.
