Kalendarium historii Meksyku

Aztekowie podczas składania ofiary bogom z ludzi

Położenie państwa azteckiego

Hernán Cortés

Droga ekspedycji Cortesa

Kalendarium historii Meksyku – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Meksyku.

Czasy najdawniejsze

• ok. 6700 p.n.e. – według znalezionych dowodów, mieszkańcy terenów dzisiejszego Meksyku uprawiali i jedli kukurydzę
• XV w. p.n.e.–XVI w. n.e. – rozwój kultur indiańskich (m.in. Olmeków, Zapoteków, Tolteków, Majów i Azteków)
• ok.1000–700 p.n.e. – na terenie dzisiejszego Meksyku powstały pierwsze osady
• 400 p.n.e.–250 n.e. – cywilizacja Majów
• ok. 317 – utrwaliła się zwierzchność kapłanów i władców feudalnych
• 472–620 – najświetniejszy okres rozwoju architektury, nauki i sztuki u Majów
• ok. 1000 – powstała piramida Chichén Itzá
• XIII w. – do Doliny Meksyku przybył lud Mexitin
• XIV w. – powstało miasto-państwo Tenochtitlán
• 1395 – mieszkańcy Xaltocan uciekli przed aztecką inwazją
• XV w. – plemię Mexitin stało się inicjatorem utworzenia imperium Azteków
• 1428–1430 – sojusz miast Tenochtitlán, Texcoco i Tlacopán
• 1519 – hiszpańscy konkwistadorzy dowodzeni przez Hernána Cortésa przybyli na półwysep Jukatan
• 1519–1521 – podbój imperium Azteków przez konkwistadorów
• 1519 – w mieście Tlaxcala powstał pierwszy kościół w Ameryce
• 1520 – wybuchło antyhiszpańskie powstanie
• 1520 – Hiszpanie zamordowali ostatniego króla Azteków – Montezuma II
• poł. XVI w. – hiszpańscy konkwistadorzy opanowali tereny dzisiejszego Meksyku
• 1535 – Meksyk stał się częścią wicekrólestwa Nowej Hiszpanii

Panowanie hiszpańskie

Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii po 1763 r.

• 1550–1590 – wojna hiszpańskich konkwistadorów z Cziczimekami
• 1720 – Hiszpanie znieśli politykę wydobywania surowców z Meksyku oraz przymusowej chrystianizacji Indian (encomienda)
• 1794 – wybuchł kreolski spisek niepodległościowy
• 1799 – wybuchł drugi kreolski spisek niepodległościowy
• 1800–1801 – wybuchł trzeci kreolski spisek niepodległościowy
• 1809 – wybuchł czwarty kreolski spisek niepodległościowy
• 1810 – wybuchło kreolskie powstanie narodowe
• 1810–1815 – wojna pomiędzy Kreolami a Hiszpanami – wojnę zwyciężyła Hiszpania
• 1815–1820 – okres walk partyzanckich Kreolów
• 1821 – pod wpływem wiadomości o wybuchu rewolucji w Hiszpanii (1820) proklamowano niepodległość Meksyku

Niepodległy Meksyk

Antonio López de Santa Anna

• 1823 – proklamowano republikę Meksyku
• 1824 – uchwalono konstytucję
• 1829 – Meksyk zniósł niewolnictwo
• 1831 – walki konserwatystów z liberałami doprowadziła do anarchii politycznej
• 1833 – władzę objął dyktator Antonio López de Santa Anna
• 1836 – Teksas oderwał się od Meksyku
• 1845 – Stany Zjednoczone anektowały Teksas
• 1846-1848 – wojna amerykańsko-meksykańska
• 13 maja 1846 – Kongres USA podjął decyzję o wypowiedzeniu wojny Meksykowi
• 13 stycznia 1847 – Kalifornia ogłosiła kapitulację
• marzec 1847 – USA przeprowadziła desant w Veracruz
• 14 września 1847 – wojska amerykańskie wkroczyły do miasta Meksyk
• 2 lutego 1848 – w wyniku traktatu z Guadalupe Hidalgo Meksyk utracił połowę swojego terytorium na rzecz USA
• 1854–1855 – powstanie liberałów
• 1855 – Benito Juárez García obalił Santę Annę
• 1857 – uchwalono nową konstytucję

Rewolucjoniści – ok. 1911

Członkowie cristeros

• 1861 – prezydent Benito Juárez García ogłosił wstrzymanie spłaty długów zagranicznych
• 1861–1862 – zbrojna interwencja Hiszpanii, Francji i Wielkiej Brytanii przeciwko Meksykowi
• 1864 – Europejczycy narzucili Meksykowi cesarstwo – władzę objął Maksymilian Ferdynand Józef Habsburg
• 1864–1867 – panowanie Maksymiliana Ferdynanda Józefa Habsburga
• 1867 – Meksykanie obalili cesarza i odnowili republikę
• 1877 – rozpoczęła się epoka tzw. porfiriatu – dyktatorskiej władzy Porfirio Díaza de la Cruz
• 1910–1917 – rewolucja meksykańska
• 1911 – obalono władzę Porfirio Díaza de la Cruz
• 16 stycznia 1917 – Niemcy w tajnym telegramie („Telegram Zimmermanna”) zaoferowali Meksykowi wzięcie udziału w I wojnie światowej
• 1917 – uchwalono nową konstytucję
• 1927–1929 – wybuchło największe powstanie przeciwników antyklerykalnych rządów liberałów (nazywanych cristeros)

Protestujący studenci w spalonym autobusie – 1968

Zniszczony szpital w wyniku trzęsienia ziemi – Meksyk, 1985

• 1929 – powstała rządowa Partia Narodowo-Rewolucyjna – partia ta rządziła do 2000 roku
• 1935 – wybuchło ostatnie powstanie cristeros
• 1938 – przeprowadzono nacjonalizację przemysłu naftowego
• 1938 – Partia Narodowo-Rewolucyjna zmieniła nazwę na Partię Rewolucyjną Meksyku
• 1942 – Meksyk wypowiedział wojnę państwom Osi
• 1945 – Meksyk wziął udział w walkach lotniczych na Filipinach
• 1946 – Partia Rewolucyjna Meksyku zmieniła nazwę na Partię Rewolucyjno-Instytucjonalną (PRI)
• 1967 – Meksyk został jednym z inicjatorów traktatu z Tlatelolco w sprawie przekształcenia Ameryki Łacińskiej w strefę bezatomową
• 1968 – masakra ludności na placu Trzech Kultur w mieście Meksyk – podczas protestów zginęło około 300 osób
• 1968 – w stolicy kraju odbyły się Letnie Igrzyska Olimpijskie
• 1970–1976 – rządy prezydenta Luisa Echeverría
• 1976–1979 – rozpoczęto eksplorację złóż ropy naftowej
• 1979 – zainicjowano częściową reformę systemu politycznego, dopuszczając działalność opozycji
• sierpień 1982 – wybuchł kryzys finansowy
• 19 września 1985 – Meksyk nawiedziło silne trzęsienie ziemi – w wyniku katastrofy zginęło ok. 10 tys. osób
• 1985 – zaproponowano plan Brady'ego mającego rozwiązać problemy gospodarcze Meksyku
• 1987 – Meksyk dzięki pomocy MFW zwalczył inflację
• 1989 – uchwalono plan Bakera, który miał rozwiązać problemy gospodarcze Meksyku i innych państw Ameryki Łacińskiej
• 2 grudnia 1992 – Meksyk przystąpił do Północnoamerykańskiego Układu o Wolnym Handlu (NAFTA)
• 1993 – wybuchło powstanie indiańskiej ludności stanu Chiapas
• 1 stycznia 1994 – umowa NAFTA weszła w życie

Urzędujący prezydent Andrés Manuel López Obrador

• 1994–1995 – kryzys gospodarczy
• 2000–2006 – rządy prezydenta Vicente Fox Quesada
• 2000 – PRI przegrało wybory parlamentarne
• 2001 – Meksyk uchwalił ustawę o prawach i kulturze Indian
• 2002 – Meksyk podpisał umowę o zwiększeniu bezpieczeństwa wspólnej granicy z USA
• 6 lipca 2006 – prezydentem Meksyku został Felipe Calderón
• 2009 – wybory prezydenckie wygrała PRI
• 1 lipca 2012 – odbyły się wybory generalne
• 1 grudnia 2012 – urząd prezydenta objął Enrique Peña Nieto
• 7 lipca 2014 – trzęsienie ziemi nawiedziło Gwatemalę i Meksyk