Kościół Najświętszego Imienia Maryi na Forum Trajana
| Kościół tytularny | |||||||||||
 Kościół Najświętszego Imienia Maryi, po lewej kolumna Trajana | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Rzym | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Rzymu  | |||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||
Położenie na mapie Lacjum  | |||||||||||
 41°53′46,11″N 12°29′04,40″E/41,896142 12,484556
| |||||||||||
Kościół Najświętszego Imienia Maryi na Forum Trajana (wł. Chiesa del Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano, łac. Ss. Nominis Mariae ad forum Traiani) – barokowy, rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.
Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii świętych Dwunastu Apostołów w Rzymie oraz kościołem tytularnym[1].
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Kościół znajduje się w II Rione Rzymu – Trevi przy Foro Traiano 89[1]. Zlokalizowany jest obok Forum Trajana i Kolumny Trajana oraz kościoła Świętej Marii Loretańskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym kościołem w tym miejscu była niewielka świątynia pod wezwaniem św. Bernarda i Maryi Dziewicy (San Bernardo a Colonna Traiani) odnotowana po raz pierwszy w 1418 roku. Po zwycięstwie króla Jana III Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem 12 września 1683 roku papież Innocenty XI ustanowił ten dzień świętem Najświętszego Imienia Maryi. W 1688 roku zostało formalnie zatwierdzone Bractwo Najświętszego Imienia Maryi (Confraternita del Santissimo Nome di Maria), które w 1694 roku obrało za swoją siedzibę kościół św. Bernarda. W 1695 roku wykupiło ono sąsiednią działkę, na której w francuski architekt Antoine Derizet zbudował w latach 1736-1741 obecnie istniejący kościół. W 1748 roku kościół św. Bernarda został rozebrany[2].
Architektura i sztuka[edytuj | edytuj kod]
Kościół Najświętszego Imienia Maryi ma 30 metrów wysokości, zbudowany został na planie elipsy.
Ściany zewnętrzne kościoła są białe. Pierwsza kondygnacja ma pary pilastrów kompozytowych zajmujących jej rogi i podtrzymujących belkowanie. Wejście flankują dwie pary półkolumn kompozytowych, nad nimi powyżej belkowania jest pusty fronton z wgłębioną środkową częścią. Pozostałą część belkowania wieńczy balustrada z posągami ewangelistów i proroków[2].
Bęben kopuły jest bardzo wysoki, ma on osiem par podwójnych pilastrów korynckich, pomiędzy którymi znajduje się osiem dużych okien. Sama kopuła ma osiem okrągłych okien w barokowych ramach z wolutami. Na latarni jest osiem małych kolumn jońskich z wysokimi wąskimi oknami pomiędzy nimi[2].
Wnętrze kościoła[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze jest nieco eliptyczne. Istnieje sześć małych kaplic bocznych, cztery oryginalne znajdują się na przekątnych, natomiast dwie po bokach zajmują oryginalne wejścia boczne. Wnętrze jest bogato zdobione polichromowanym marmurem i złoconym stiukiem, w dużej mierze jest to efekt renowacji z XIX wieku[2].
Bęben kopuły od wewnątrz ma osiem dużych okien ze zdobionymi złoconymi ramami, które są oddzielone płytkimi pilastrami wyłożonymi polichromowanym marmurem. Sama kopuła jest żebrowana. W oculusie umieszczono symbol Trójcy Świętej. Osiem sektorów wnętrza kopuły zdobią białe i złote sztukaterie, girlandy i liście palmowe. U dołu każdego sektora umieszczono tondo wspierane przez anioły i zawierające płaskorzeźbę przedstawiającą scenę z życia Maryi[2].
We wnętrzu przestrzenie boczne oddzielone są od siebie dużymi korynckimi pilastrami z żyłkowanego różowego marmuru o pozłacanych kapitelach. Wspierają one belkowanie. Prezbiterium, wejście i główne boczne kaplice są oddzielone łukami. Do kaplic po przekątnych wchodzi się przez niższe łuki, powyżej których są galerie z balustradami. Łuk wejściowy zawiera większą galerię, w której są organy[2].
W ołtarzu głównym znajduje się XIII-wieczny wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem, ujęty w barokową glorię umieszczoną w absydzie pomiędzy parą półkolumn kompozytowych z brązu. Gloria składa się z grupy aniołów ze stiuku podtrzymujących obraz, za nimi znajdują się złocone promienie. Sam obraz jest utrzymany w tradycji ikonograficznej Hodegetrii, z tym że Dzieciątko nietypowo znajduje się po prawej stronie Maryi. Na pilastrach przy prezbiterium umieszczono parę brązowych dwugłowych orłów[2].
Kaplice boczne[edytuj | edytuj kod]
Kaplica św. Alojzego Gonzagi
Pierwsza kaplica po prawej stronie jest poświęcona św. Alojzemu Gonzadze. Obraz ołtarzowy autorstwa Antonio Nesi z 1748 roku przedstawia Św. Alojzego adorującego krucyfiks. Freski na kopule i pendentywach pochodzą z XIX-wiecznej renowacji[2].
Kaplica św. Anny
Druga kaplica po prawej stronie została poświęcona św. Annie. W ołtarzu umieszczono przedstawienie Św. Anny nauczającej Maryję, dzieło Agostino Masucci z 1751 roku. W tej kaplicy znajduje się także rzeźba Matki Bożej z około 1550 roku, pochodząca z poprzedniego kościoła oraz XVIII-wieczny fresk Niepokalane Poczęcie. Umieszczono tutaj również mały XVII-wieczny krucyfiks należący do papieża Innocentego XI[2].
Kaplica św. Józefa
Trzecia kaplica po prawej stronie dedykowana jest św. Józefowi. Znajdują się w niej trzy obrazy pędzla Stefano Pozzi. W ołtarzu umieszczono Śmierć św. Józefa, natomiast owalne obrazy na bocznych ścianach przedstawiają patrona kaplicy instruowanego przez anioła i Świętą Rodzinę. Sztukatorskie anioły są autorstwa Andrei Bergondi. Mały obraz na ołtarzu przedstawia św. Wincentego Pallottiego[2].
Kaplica św. Piotra i Pawła
Pierwsza kaplica po lewej jest poświęcona świętym Piotrowi i Pawłowi. Obraz ołtarzowy namalował Lorenzo Masucci w 1750 roku. Fresk z XIX wieku na sklepieniu przedstawia Triumf Trójcy Świętej. Na ścianach bocznych po lewej stronie znajduje się św. Józef (XIX wiek), a po prawej św. Teresa z Lisieux (XX wiek)[2].
Kaplica św. Bernarda
Druga kaplica po lewej stronie poświęcona jest św. Bernardowi z Clairvaux. Obraz w ołtarzu to dzieło Niccoli Ricciolini z 1751 roku ukazujące patrona kaplicy piszącego podczas wizji Matki Bożej. Mały obraz na ołtarzu przedstawia św. Wincentego Ferreriusza[2].
Kaplica krucyfiksu
Trzecia kaplica po lewej stronie poświęcona jest Ukrzyżowaniu. Znajduje się w niej duży drewniany krucyfiks z XVI wieku. Na ścianach bocznych są XVIII-wieczne freski, po lewej stronie Maryja, a po prawej św. Jan Ewangelista. Na sklepieniu jest XIX-wieczny fresk Triumf Krzyża[2].
Kardynałowie diakoni[edytuj | edytuj kod]
Kościół Najświętszego Imienia Maryi na Forum Trajana jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-diakonom (Titulus Sanctissimi Nominis Mariae ad forum Traiani)[3]. Tytuł ten został ustanowiony 29 kwietnia 1969 roku[3] przez papieża Pawła VI.
- Sergio Guerri (1969–1979), tytuł prezbiterialny pro hac vice (1979–1992)
- Darío Castrillón Hoyos (1998–2008), tytuł prezbiterialny pro hac vice (2008–2018)
- Mauro Gambetti (od 2020)[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Chiesa rettoria Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano. Diocesi di Roma. [dostęp 2020-01-31]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano. Churches of Rome. [dostęp 2020-01-31]. (ang.).
- ↑ a b Kościół Najświętszego Imienia Maryi na Forum Trajana [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2020-01-31] (ang.).
- ↑ Kard. Mauro Gambetti OFMConv wikariuszem generalnym Ojca Świętego dla Państwa Watykańskiego [online], Franciszkanie.pl [dostęp 2020-05-30].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Chris Nyborg, "Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano" (ang.)
- Kościół Najświętszego Imienia Maryi na Forum Trajana [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-11-18] (ang.).