Kosów (Białoruś)

Kosów
Herb
Państwo	Białoruś
Obwód	brzeski
Populacja (2010) • liczba ludności	2000
Kod pocztowy	225262
Położenie na mapie obwodu brzeskiego Kosów
Położenie na mapie Białorusi Kosów
52°45′N 25°09′E
Portal Białoruś

Kościół rzymskokatolicki Świętej Trójcy

Pałac Pusłowskich w Kosowie, stan z roku 2009

Cerkiew prawosławna św. Antoniego

Kosów (błr. Косава, Kosawa; ros. Коссово, Kossowo; hist. Kosów Poleski) – miasto na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie iwacewickim, 15 km od Iwacewicz, ok. 2 tys. mieszkańców (2010).

Przynależność

Miejscowość po raz pierwszy występuje w dokumentach około 1492. Od III rozbioru Polski (1795) w składzie Rosji. W okresie II Rzeczypospolitej siedziba starostwa powiatowego i powiatu kosowskiego w województwie poleskim. Od 1945 w granicach Białoruskiej SRR. Od 1991 miejscowość należy do niepodległej Białorusi, rejonu iwacewickiego obwodu brzeskiego.

Demografia

Historia

W X-XI w. było tu grodzisko otoczone wałem. Dobra kosowskie od XV w. przechodziły przez ręce możnych rodów - Chreptowiczów, Sanguszków, Sapiehów, Flemingów, Czartoryskich. W I poł. XIX w. były w rękach Pusłowskich, którzy na przełomie XIX i XX w. sprzedali dobra Rosjanom. Po I wojnie światowej majątek rozparcelowano.

W roku 1838 polski przemysłowiec, hrabia Wandalin Pusłowski wybudował w miejscowości pałac, przejęty po powstaniu styczniowym w ramach represji przez rosyjskich magnatów. W czasie I wojny światowej Kosów został częściowo zniszczony. Za II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Kosów.

Po agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września 1939 miejscowa ludność została poddana represjom a niektóre obiekty zabytkowe uszkodzone - obecnie IPN prowadzi śledztwo w sprawie zamordowania w dniach 17-20 września 25 Polaków nieopodal Kosowa.

Zabytki

Napoleon Orda, Pałac P. Wandalina Pusłowskiego i dom w którym się urodził Tadeusz Kościuszko 4 Lutego 1746 r

• Pałac Pusłowskich - zbudowany w 1838 r. przez Wandalina, neogotycki o imponującej fasadzie (120 m) usytuowany na wzgórzu o spłaszczonym wierzchołku. W okresie międzywojennym był siedzibą starostwa kosowskiego. W 1942 r. spalony przez partyzantów radzieckich i doszczętnie zdewastowany, a rozległy otaczający go park wycięty (teraz rośnie bór sosnowy). Pałac to dobrze zachowana trwała ruina robiąca ciągle duże wrażenie.
• Zabytkowa cerkiew prawosławna św. Antoniego (dawniej greckokatolicka) z XVIII wieku.
• Kościół katolicki pod wezwaniem Przenajświętszej Trójcy, wybudowany w stylu neoromańskim w 1878 - w znajdującym się na jego miejscu kościółku został w 1746 ochrzczony Tadeusz Kościuszko, urodzony w odległej o pół kilometra od Kosowa Mereczowszczyźnie.

Ludzie związani z Kosowem

• Leopold Bieńkowski - polski działacz społeczny,
• Bohdan Drozdowski - polski poeta, prozaik, publicysta, tłumacz, autor sztuk scenicznych,
• Tadeusz Kościuszko - generał, polski bohater narodowy, Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w insurekcji 1794,
• Wandalin Pusłowski - polski hrabia, inicjator budowy tutejszego pałacu.
• Antoni Kamiński - pułkownik Wojska Polskiego, osadnik wojskowy w Kosowie Poleskim

Zobacz też

• Mereszowszczyzna

Linki zewnętrzne

• Kossów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom IV (Kęs – Kutno) z 1883 r.