Kotłas

![]() Dworzec kolejowy | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Burmistrz |
Swietłana Dejnieko[1] | ||||
Powierzchnia |
68,04 km² | ||||
Wysokość |
80 m n.p.m. | ||||
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
(+7) 81837 | ||||
Kod pocztowy |
165300–165313 | ||||
Tablice rejestracyjne |
29 | ||||
Położenie na mapie obwodu archangielskiego ![]() | |||||
Położenie na mapie Rosji ![]() | |||||
![]() | |||||
Strona internetowa |
Kotłas (ros. Ко́тлас) − miasto w Rosji, w obwodzie archangielskim, w rejonie kotłaskim, port nad Dwiną, przy ujściu Wyczegdy. Liczy około 62 tys. mieszkańców (2021).
Warunki naturalne
[edytuj | edytuj kod]Klimat
[edytuj | edytuj kod]Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rekordy maksymalnej temperatury [°C] | 3.5 | 5.2 | 14.5 | 26.9 | 33.0 | 33.9 | 34.5 | 35.2 | 26.9 | 20.9 | 12.4 | 5.5 | 35,2 |
Średnie temperatury w dzień [°C] | -9.8 | -7.2 | -0.1 | 7.9 | 15.9 | 21.0 | 23.5 | 19.7 | 13.2 | 5.2 | -2.8 | -6.9 | 6,6 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | -13.4 | -11.0 | -4.6 | 2.9 | 9.8 | 15.1 | 17.7 | 14.7 | 9.2 | 2.7 | -5.3 | -10.0 | 2,3 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | -17.0 | -14.8 | -9.1 | -2.1 | 3.7 | 9.1 | 11.9 | 9.6 | 5.2 | 0.1 | -7.7 | -13.1 | −2,0 |
Rekordy minimalnej temperatury [°C] | -44.5 | -41.8 | -34.8 | -26.1 | -7.0 | -2.8 | 0.9 | -3.6 | -7.1 | -19.7 | -34.5 | -39.6 | −44,5 |
Opady [mm] | 37.6 | 29.6 | 27.1 | 33.1 | 46.7 | 67.5 | 76.3 | 63.5 | 53.8 | 53.8 | 48.8 | 44.6 | 582,4 |
Źródło: Котлас - meteolabs.ru {{{accessdate}}} |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z końca XIV wieku, jednak intensywny rozwój zaczczął się w latach 1895–1898, gdy do Kotłasu doprowadzona została linia kolejowa z Permu, a jednocześnie otwarto kompanię parostatkową na trasie Kotłas − Archangielsk. Kotłas stał się wtedy wielkim centrum przeładunkowym, a także producentem drewna i wyrobów z niego. W 1917 roku uzyskał prawa miejskie. W 1932 powstała stocznia remontowo-budowlana.
Od 1930 Kotłas stał się centrum przesyłowym wielkiej liczby zesłańców i więźniów, których stąd transportowano rzekami do łagrów w całym obwodzie archangielskim. Powstaje 10 łagrów, głównie przesyłowych. Część zesłańców po odbyciu wyroku osiedlała się w mieście i stawali się oni znaczną grupą mieszkańców. Od początku marca 1940 przez cały rok do Kotłasu przybywały tysiące zesłanych Polaków. Polscy jeńcy wojenni zaczynali budowę kolei Kotłas − Workuta, która to linia ostatecznie została otwarta po ukończeniu w 1942 mostu na Dwinie.
W Kotłasie w łagrze zmarli m.in.:
- znany polski aktor dwudziestolecia międzywojennego, Eugeniusz Bodo,
- polski malarz i rzeźbiarz, Stefan Dauksza.
Współczesność
[edytuj | edytuj kod]Głównym zakładem przemysłowym jest stocznia, ale ważnymi zakładami są także liczne firmy branży spożywczej oraz przeróbki drewna. Tradycyjnie wielkie znaczenie mają kolej i linie rzeczne, dzięki czemu Kotłas jest znaczącym centrum transportowym. W mieście działa kilka filii wyższych uczelni Moskwy, Petersburga i Archangielska.
Na terenie największego z byłych łagrów kotłaskich Makaricha w latach 90. XX w. urządzono duży kompleks cmentarny, z pomnikami ofiar łagrów i zesłań stalinowskich (m.in. chłopów rosyjskich zmarłych na zesłaniu w ramach akcji rozkułaczania, popom), są tam również groby Polaków[3] (w tym Eugeniusza Bodo).
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Главой Котласа станет Светлана Дейнеко [online] [dostęp 2021-07-28] (ros.).
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
- ↑ Zbigniew Niedźwiedzki. W piekle zesłania. Wydawca Fundacja Nasza Przyszłość. 2012, strona 297. ISBN 978-83-61146-59-9
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Historia miasta na oficjalnej stronie Kotłasu (ros.)
- W.Flisiński, 1992. Od łagrów Komi do winnic Italii. Wyd. Lubelskie − książka więźnia łagru w Kotłasie i Niandzie