Maria Krzysztof Byrski

Maria Krzysztof Byrski
	; Maria Krzysztof Byrski (2016)
Data i miejsce urodzenia	12 stycznia 1937 ; Wilno
	Profesor nauk humanistycznych
	Specjalność: indologia: kultura starożytnych Indii, aksjologia, język hindi, sanskryt, kulturoznawstwo – orientalistyka, literaturoznawstwo
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1966 ; Banaras Hindu University
Habilitacja	1978
Profesura	14 lipca 1992
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski; Collegium Civitas w Warszawie
	Ambasador RP w Indiach
Okres spraw.	1993–1996
Poprzednik	Juliusz Biały
Następca	Krzysztof Mroziewicz
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Maria Krzysztof Byrski (ur. 12 stycznia 1937 w Wilnie^[1]) – polski orientalista, indolog, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, ambasador RP w Indiach (1993–1996).

Życiorys

Syn Ireny Byrskiej i Tadeusza Byrskiego. W czasach studenckich kierował sekcją młodzieży warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1960 ukończył studia z zakresu indologii na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1961–1966 mieszkał w Indiach, w 1966 obronił pracę doktorską na Banaras Hindu University(inne języki), zatytułowaną Concept of Ancient Indian Theatre i poświęconą klasycznemu dramatowi indyjskiemu^[2]^[3]. W 1966 rozpoczął pracę na Uniwersytecie Warszawskim^[2], kierował tam w latach 1970–1990 sekcją filologii indyjskiej^[1]^[2]. W 1979 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Methodology of the Analysis of Sanskrit Drama^[2].

Podczas wydarzeń sierpniowych w 1980 przyłączył się do skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[4]. W tym samym roku współtworzył w Uniwersytecie Warszawskim NSZZ „Solidarność” i został przewodniczącym organizacji związkowej na Wydziale Neofilologii. Po ogłoszeniu stanu wojennego był członkiem podziemnej komisji uczelnianej związku.

Od 1990 był radcą Ambasady RP w Delhi, a w latach 1993–1996 kierował placówką jako ambasador. 14 lipca 1992 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Po zakończeniu pracy w dyplomacji powrócił na Uniwersytet Warszawski. W latach 1996–2002 był dyrektorem Instytutu Orientalistycznego UW^[2]. Został profesorem w Katedrze Azji Południowej na Wydziale Orientalistycznym UW, a także dyrektorem Centrum Badań nad Eurazją w stołecznym Collegium Civitas.

Członek Komitetu Nauk o Kulturze, Komitetu Nauk Orientalistycznych oraz Komitetu Etyki Polskiej Akademii Nauk. Był sekretarzem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk. Został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Był członkiem zarządu warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 2010 walne zebranie członków zwyczajnych nadało mu godność członka honorowego KIK, został też członkiem kapituły nagrody „Pontifici – Budowniczemu Mostów”.

Autor ponad stu publikacji, w tym kilku książek^[5]. Przełożył z sanskrytu na język polski Manusmryti, czyli traktat o zacności oraz Kamasutrę, czyli traktat o miłowaniu (obie pozycje wydane w języku polskim w 1985).

Wśród wypromowanych przez niego doktorów znaleźli się: Joanna Jurewicz (1990), Danuta Stasik (1990), Bożena Śliwczyńska (1993).

Odznaczenia

W 2006 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[6], a w 2012 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[7]. W 2022 otrzymał Order Padma Shri^[8].

Przypisy

↑ ^a ^b Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 479. ISBN 3-7290-0043-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Marek Mejor: Studia sanskrytologiczne i buddologia. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 116.
↑ Danuta Stasik: Studia na językiem i literaturą hindi. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 125.
↑ Apel (64 intelektualistów wraz z załączonym suplementem zawierającym nazwiska sygnatariuszy apelu). karta.org.pl. [dostęp 2020-09-26].
↑ Prof. dr hab. Maria Krzysztof Byrski. Akademia „Artes Liberales”. [dostęp 2023-03-19].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 2006 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 maja 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 831).
↑ Profesor M.K. Byrski nagrodzony indyjskim odznaczeniem państwowym. uw.edu.pl, 2022. [dostęp 2022-09-15].

Bibliografia

Prof. dr hab. Maria Krzysztof Byrski. Akademia „Artes Liberales”. [dostęp 2023-03-19].
Prof. dr hab. Maria Krzysztof Byrski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-09-10] .

[zug-1] Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 479. ISBN 3-7290-0043-8.

[MM-2] Marek Mejor: Studia sanskrytologiczne i buddologia. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 116.

[DS-3] Danuta Stasik: Studia na językiem i literaturą hindi. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 125.

[4] Apel (64 intelektualistów wraz z załączonym suplementem zawierającym nazwiska sygnatariuszy apelu). karta.org.pl. [dostęp 2020-09-26].

[5] Prof. dr hab. Maria Krzysztof Byrski. Akademia „Artes Liberales”. [dostęp 2023-03-19].

[6] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 2006 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97).

[7] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 maja 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 831).

[8] Profesor M.K. Byrski nagrodzony indyjskim odznaczeniem państwowym. uw.edu.pl, 2022. [dostęp 2022-09-15].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]