Przejdź do zawartości

Maria Krzysztof Byrski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Krzysztof Byrski
Ilustracja
Maria Krzysztof Byrski (2016)
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1937
Wilno

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: indologia: kultura starożytnych Indii, aksjologia, język hindi, sanskryt, kulturoznawstwo – orientalistyka, literaturoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1966
Banaras Hindu University

Habilitacja

1978

Profesura

14 lipca 1992

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski
Collegium Civitas w Warszawie

Ambasador RP w Indiach
Okres spraw.

1993–1996

Poprzednik

Juliusz Biały

Następca

Krzysztof Mroziewicz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Order Padma Shri (Indie)

Maria Krzysztof Byrski (ur. 12 stycznia 1937 w Wilnie[1]) – polski orientalista, indolog, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, ambasador RP w Indiach (1993–1996).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Ireny Byrskiej i Tadeusza Byrskiego. W czasach studenckich kierował sekcją młodzieży warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1960 ukończył studia z zakresu indologii na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1961–1966 mieszkał w Indiach, w 1966 obronił pracę doktorską na Banaras Hindu University(inne języki), zatytułowaną Concept of Ancient Indian Theatre i poświęconą klasycznemu dramatowi indyjskiemu[2][3]. W 1966 rozpoczął pracę na Uniwersytecie Warszawskim[2], kierował tam w latach 1970–1990 sekcją filologii indyjskiej[1][2]. W 1979 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Methodology of the Analysis of Sanskrit Drama[2].

Podczas wydarzeń sierpniowych w 1980 przyłączył się do skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4]. W tym samym roku współtworzył w Uniwersytecie Warszawskim NSZZ „Solidarność” i został przewodniczącym organizacji związkowej na Wydziale Neofilologii. Po ogłoszeniu stanu wojennego był członkiem podziemnej komisji uczelnianej związku.

Od 1990 był radcą Ambasady RP w Delhi, a w latach 1993–1996 kierował placówką jako ambasador. 14 lipca 1992 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Po zakończeniu pracy w dyplomacji powrócił na Uniwersytet Warszawski. W latach 1996–2002 był dyrektorem Instytutu Orientalistycznego UW[2]. Został profesorem w Katedrze Azji Południowej na Wydziale Orientalistycznym UW, a także dyrektorem Centrum Badań nad Eurazją w stołecznym Collegium Civitas.

Członek Komitetu Nauk o Kulturze, Komitetu Nauk Orientalistycznych oraz Komitetu Etyki Polskiej Akademii Nauk. Był sekretarzem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk. Został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Był członkiem zarządu warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 2010 walne zebranie członków zwyczajnych nadało mu godność członka honorowego KIK, został też członkiem kapituły nagrody „Pontifici – Budowniczemu Mostów”.

Autor ponad stu publikacji, w tym kilku książek[5]. Przełożył z sanskrytu na język polski Manusmryti, czyli traktat o zacności oraz Kamasutrę, czyli traktat o miłowaniu (obie pozycje wydane w języku polskim w 1985).

Wśród wypromowanych przez niego doktorów znaleźli się: Joanna Jurewicz (1990), Danuta Stasik (1990), Bożena Śliwczyńska (1993).

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

W 2006 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[6], a w 2012 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[7]. W 2022 otrzymał Order Padma Shri[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 479. ISBN 3-7290-0043-8.
  2. a b c d e Marek Mejor: Studia sanskrytologiczne i buddologia. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 116.
  3. Danuta Stasik: Studia na językiem i literaturą hindi. W: 75 lat Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 125.
  4. Apel (64 intelektualistów wraz z załączonym suplementem zawierającym nazwiska sygnatariuszy apelu). karta.org.pl. [dostęp 2020-09-26].
  5. Prof. dr hab. Maria Krzysztof Byrski. Akademia „Artes Liberales”. [dostęp 2023-03-19].
  6. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 2006 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97).
  7. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 maja 2012 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2012 r. poz. 831).
  8. Profesor M.K. Byrski nagrodzony indyjskim odznaczeniem państwowym. uw.edu.pl, 2022. [dostęp 2022-09-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]