Marian Dienstl-Dąbrowa
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 1 marca 1882 Przemyśl | |
Data i miejsce śmierci | 30 stycznia 1957 Warszawa | |
Przebieg służby | ||
Siły zbrojne | ![]() ![]() | |
Jednostki | Armia Ochotnicza 13 pułk piechoty | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa II wojna światowa | |
Późniejsza praca | dziennikarz, publicysta, redaktor | |
Odznaczenia | ||
![]() |
Marian Dienstl-Dąbrowa (ur. 1 marca 1882 w Przemyślu, zm. 30 stycznia 1957 w Warszawie) – polski dziennikarz, publicysta, redaktor, podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Stanisława i Marii z Bożanów. Pochodził ze Stryja[1]. W 1901 ukończył C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku (w jego klasie był Teofil Kondyjowski, także późniejszy oficer wojskowy)[2][3][4]. Następnie studiował historię sztuki w Monachium, Florencji i Paryżu. W 1909 r. przyjechał do Warszawy i został współpracownikiem pism „Dzień” i „Świat”, współredagował „Złoty Róg” oraz „Wieś i Dwór”.
Podczas I wojny światowej był oficerem cesarskiej i królewskiej armii, dostał się do niewoli rosyjskiej, przebywał w Ufie i Bugulinie. W 1917 r. przedostał się do Moskwy, gdzie współpracował z gazetą „Głos Polski”, był prezesem Towarzystwa Dziennikarzy i Literatów w Moskwie. W maju 1918 r. przedostał się do Murmańska, tam wstąpił do armii polskiej i razem z nią przez Anglię ewakuował się do Francji. Gdy znalazł się w sztabie gen. Józefa Hallera został mianowany członkiem polskiej misji wojskowej we Włoszech a jego zadaniem było prowadzenie werbunku do błękitnej armii generała Józefa Hallera. Wydawał wówczas w Turynie w latach 1918–1919 czasopismo „Żołnierz Polski we Włoszech”. Po powrocie do kraju pełnił służbę między innymi na stanowisku szefa Wydziału Kulturalno-Oświatowego Dowództwa Frontu Pomorskiego w Toruniu. Był redaktorem miesięcznika „Straż nad Wisłą”, wydawnictwa Wydziału Kulturalno-Oświatowego Dowództwa Frontu Pomorskiego, którego pierwszy numer ukazał się w marcu 1920 roku. W 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w Armii Ochotniczej[5]. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego 20 września 1920 roku z zatwierdzeniem stopnia podpułkownika nadanego przez Komisję Weryfikacyjną (został awansowany do tego stopnia ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919), powołany do służby czynnej i przydzielony do Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze”[6]. W 1923 roku był oficerem rezerwy 13 pułku piechoty w Pułtusku[7].
Na zaproszenie prezydenta Mariana Cynarskiego przybył do Łodzi i objął stanowisko dyrektora Miejskiej Galerii Sztuki w Parku im. H. Sienkiewicza[8]. Tu zainicjował publiczne słuchanie radia, kupił w tym celu jeden z pierwszych w Łodzi odbiorników radiowych lampowych.
W okresie międzywojennym współpracował z „Rzeczpospolitą” (1920–23), a po przeniesieniu się do Krakowa współredagował czasopismo „Światowid” (1935–39). W czasopiśmie „Zwierciadło Dziesięciu Muz” (1924) drukował felietony XI Muza.
W 1934 roku, jako oficer pospolitego ruszenia, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III z przydziałem do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas zweryfikowany z lokatą 17 w Korpusie Oficerów Piechoty i „przewidziany do użycia w czasie wojny”[9].
Przed wyborami do Rady Miasta Krakowa z 1938 został członkiem komitetu Polskiego Bloku Katolickiego[10].
W czasie II wojny światowej przebywał w Anglii, działając na rzecz organizacji armii polskiej na Zachodzie. Po powrocie do kraju zamieszczał felietony w „Słowie Powszechnym”.
Zmarł 30 stycznia 1957 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C15, rząd 1, grób 7)[11].
Odznaczenie[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (1939)[12]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Miejska Galeria Sztuki w Łodzi. „Echo Karpackie”, s. 2, Nr 1 z 28 listopada 1926.
- ↑ Kronika. „Dziennik Polski”, s. 2, Nr 263 z 14 lipca 1901.
- ↑ 20. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 36.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-23].
- ↑ Obrona państwa w 1920 roku. Księga sprawozdawczo-pamiątkowa Generalnego Inspektoratu Armji Ochotniczej i Obywatelskich Komitetów Obrony Państwa, Warszawa 1923, s. 30.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 41 z 27 października 1920 roku, poz. 984, 998.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 162, 467.
- ↑ Miejska Galeria Sztuki w Łodzi. „Echo Karpackie”, s. 6, Nr 1 z 28 listopada 1926.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 162, 467.
- ↑ Prezydium Polskiego Bloku Katolickiego. „Głos Narodu”, s. 9-10, Nr 314 z 15 listopada 1938.
- ↑ Lista pochowanych. Marian Dienstl. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-03-29].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 155, poz. 367.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kempa A. Sylwetki łódzkich dziennikarzy i publicystów, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1991
- Grzegorczyk P. Dienstl-Dąbrowa Marian, „Zeszyty Prasoznawcze” 1974 nr 2.
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Dziennikarze związani z Łodzią
- Ludzie związani ze Stryjem
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polscy publicyści
- Polscy działacze społeczni
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Urodzeni w 1882
- Wojskowi związani z Łodzią
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Zmarli w 1957
- Żołnierze Armii Ochotniczej (II Rzeczpospolita)
- Żołnierze austro-węgierscy w niewoli rosyjskiej w czasie I wojnie światowej
- Żołnierze korpusów polskich w Rosji 1917–1918