Martin Walser

Martin Walser
Imię i nazwisko	Martin Johannes Walser
Data i miejsce urodzenia	24 marca 1927 ; Wasserburg
Data i miejsce śmierci	26 lipca 2023 ; Überlingen
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Alma Mater	Uniwersytet w Ratyzbonie,; Uniwersytet w Tybindze
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie, dramat, scenariusz
	Ważne dzieła
	Małżeństwa w Philippsburgu; Jednorożec; Ein fliehendes Pferd; Śmierć krytyka;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Martin Johannes Walser (ur. 24 marca 1927 w Wasserburg (Bodensee), zm. 26 lipca 2023 w Nußdorf(inne języki), dzielnicy miasta Überlingen^[1]) – niemiecki pisarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie restauratora znad Jeziora Bodeńskiego^[2]. W wieku 10 lat zmarł jego ojciec^[2]. Służył w Wehrmachcie, początkowo w artylerii przeciwlotniczej, a w ostatnich miesiącach jako żołnierz^[2]. Podczas wojny poległ jego starszy brat^[2]. W 1946 dokończył naukę w szkole średniej i zdał maturę. W latach 1946–1951 studiował literaturoznawstwo, historię i filozofię na uniwersytetach w Ratyzbonie i Tybindze. Następnie w latach 1951–1957 pracował w telewizji i radiu (Süddeutscher Rundfunk) w Stuttgarcie. Odbywał podróże służbowe do Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii, Polski i Czechosłowacji. Debiutował słuchowiskami radiowymi i opowiadaniami zamieszczonymi w tomie Ein Flugzeug über dem Haus. Od 1953 roku związany był z Grupą 47.

Od 1957 mieszkał nad Jeziorem Bodeńskim i zajmował się wyłącznie pisarstwem. W tymże roku za powieść Małżeństwa w Philippsburgu otrzymał nagrodę im. Hermanna Hessego^[2]. Małżeństwa w Philippsburgu uchodzą za jego najważniejsze dzieło^[2].

Był zaangażowany politycznie, zwłaszcza w kampanię polityczną Willy’ego Brandta, wojnę wietnamską i dążenie ku zjednoczeniu Niemiec^[2].

W 1981 został uhonorowany Nagrodą im. Georga Büchnera^[2],

W 70. rocznicę urodzin wydawnictwo Suhrkamp wydało specjalną edycję dzieł zebranych Martina Walsera. Publiczne wypowiedzi Walsera na przełomie XX i XXI wieku wzbudzały liczne kontrowersje. W 1998 niemieccy wydawcy przyznali Walserowi pokojową nagrodę i pisarz wygłosił w 150-lecie Frankfurckiego Zgromadzenia Narodowego w Kościele Świętego Pawła we Frankfurcie nad Menem okolicznościową przemowę^[2]. Wypowiedź o „instrumentalizacji Holocaustu, przypominanego Niemcom codziennie” była interpretowana w różny sposób^[3].

Twórczość Martina Walsera to przede wszystkim zaangażowane społecznie i politycznie utwory obyczajowe, opisujące życie w powojennych Niemczech i wypowiadające się otwarcie przeciw próbom odrodzenia faszyzmu. Ten rodzaj twórczości jest szczególnie charakterystyczny dla okresu zaangażowania pisarza w działalność Grupy 47.

Końcowa wypowiedź w eseju Unser Auschwitz (pol. Nasz Oświęcim) z 1965 jest uznawana za proroczą^[2]:

Możliwe, że pod koniec stulecia będzie nam znów na tyle nudno, jak było „lepszym” członkom społeczeństwa na początku [XX] wieku. I na końcu będziemy wymyślać nowe pomysły. I to zapewne będzie początkiem najgorszego

Komentowany był spór z Marcelem Reich-Ranickim, gdyż krytyk literacki, żydowskiego pochodzenia był głównym bohaterem powieści z kluczem Śmierć krytyka, jako osoby, której nie można się sprzeciwić^[2]. Sam Reich-Ranicki wypowiedział się później dla Der Spiegel, że nie uważa Walsera za antysemitę, przy czym jednocześnie zwrócił uwagę, że Günter Grass nigdy nie powiedział złego słowa o Żydach^[3].

Martin Walser przekazał swoją spuściznę do Deutsches Literararchiv w Marbach am Neckar^[3].

Był przez ponad 70 lat żonaty z dwa lata młodszą Käthe^[3]. Mieli wspólnie cztery córki, a sam Walser pozamałżeńskiego syna, wydawcę Jakoba Augsteina^[3].

Ważniejsze dzieła[edytuj | edytuj kod]

Martin Walser opublikował ponad 50 książek^[2], wśród nich:

Małżeństwa w Philippsburgu (Ehen in Philipsburg, 1957, wyd. polskie 1966)
Półmetek (Halbzeit, 1960, wyd. polskie 1978)
Eiche und Angora (1961, sztuka teatralna)
Jednorożec (Das Einhorn, 1966, wyd. polskie 1971)
Opis formy (Beschreibung einer Form, Franz Kafka, 1961, wyd. polskie 1972)
Der Sturz (1973)
Ein fliehendes Pferd (1978)
Seelenarbeit (1979)
Dom pod Łabędziem (Das Schwanenhaus, 1980, wyd. polskie 1987)
Brandung (1985)
Die Verteidigung der Kindheit (1991)
Ohne einander (1993)
Finks Krieg (1996)
Ein springender Brunnen (1998)
Śmierć krytyka (Tod eines Kritikers, 2002, wyd. polskie 2002)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Schriftsteller Martin Walser bereits am 26. Juli gestorben. In: FR.de, 4.8.2023.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l AndreasA. Platthaus AndreasA., Was aber an Unruhe bleibt, stiften die Dichter, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 174, Frankfurt nad Menem, 29 lipca 2023, s. 9 (niem.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e VolkerV. Hage VolkerV., »Ich wollte mich durchsetzen«, „Der Spiegel”, 21 maja 2010, ISSN 2195-1349 [dostęp 2023-07-31] (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

answers.com – Martin Walser (ang.) [dostęp 2012-10-05]
Profil Martina Walsera w bazie IMDb (niem.) [dostęp 2012-10-05]

[1] Schriftsteller Martin Walser bereits am 26. Juli gestorben. In: FR.de, 4.8.2023.

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l AndreasA. Platthaus AndreasA., Was aber an Unruhe bleibt, stiften die Dichter, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, 174, Frankfurt nad Menem, 29 lipca 2023, s. 9 (niem.).

[:1-3] VolkerV. Hage VolkerV., »Ich wollte mich durchsetzen«, „Der Spiegel”, 21 maja 2010, ISSN 2195-1349 [dostęp 2023-07-31] (niem.).

[1]

[2]

[3]