Przejdź do zawartości

Michał Jaworski (językoznawca)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michał Jaworski
Data i miejsce urodzenia

4 września 1921
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 września 1996
Warszawa

Zawód, zajęcie

językoznawca, dydaktyk

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Warszawski Krzyż Powstańczy Medal za Warszawę 1939–1945 Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Krzyż Armii Krajowej

Michał Eugeniusz[1] Jaworski (ur. 4 września 1921 w Warszawie, zm. 6 września 1996 tamże) – polski językoznawca i dydaktyk, profesor nauk humanistycznych[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana i Janiny z domu Tomaszewska. W czasie powstania warszawskiego w stopniu podporucznika dowodził plutonem 6 kompanii „Jeremi” II batalionu „Lecha Grzybowskiego” Zgrupowania „Chrobry II” I Obwodu „Radwan” (Śródmieście) Armii Krajowej. Po kapitulacji powstania w niewoli niemieckiej (nr jeniecki 101956)[1]. W 1949 roku ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. Doktoryzował się w 1967, natomiast stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1977 roku. Tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych otrzymał w 1981[2].

Początkowo pracował jako nauczyciel w szkołach średnich oraz studium nauczycielskiego, a w latach 1957–1963 był wizytatorem z ramienia Ministerstwa Oświaty[2]. W 1959 roku odbył staże w Austrii i Szwajcarii. W 1969 podjął pracę na stanowisku docenta w Wyższej Szkole Nauczycielskiej w Kielcach, przekształconej następnie w Wyższą Szkołę Pedagogiczną. Był pierwszym dziekanem Wydziału Humanistycznego (1969–1974), a od 1975 do 1987 roku sprawował funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej. Był nadto w latach 1974–1990 członkiem Komitetu Językoznawstwa PAN.

Był uczniem Witolda Doroszewskiego, Juliana Krzyżanowskiego, Zenona Klemensiewicza i Jana Tokarskiego. Specjalizował się w gramatyce opisowej współczesnej polszczyzny i dydaktyce języka polskiego[2]. Był autorem podręczników i ćwiczeń do języka polskiego dla szkół podstawowych i zawodowych. Należał do Towarzystwa Kultury Języka, pełniąc funkcję prezesa zarządu głównego (1988–1996).

Ważniejsze publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • 1959: „Gramatyka opisowa języka polskiego z ćwiczeniami” (współautor)
  • 1969: „Nauczanie gramatyki języka ojczystego w szkołach podstawowych – studium porównawcze”
  • 1974: „Podręczna gramatyka języka polskiego”
  • 1978: „Metodyka nauki o języku polskim”
  • 1988: „Terminy i pojęcia w programach i podręcznikach szkoły podstawowej”
  • 1990: „Terminy i pojęcia w programach i podręcznikach szkół ponadpodstawowych”[2]

Ponadto był autorem 15 podręczników gramatyki dla wszystkich szczebli szkół[2].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Powstańcze Biogramy – Michał Jaworski [online], www.1944.pl [dostęp 2018-07-22] (ang.).
  2. a b c d e f Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 153. ISBN 83-88149-41-5.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, t. 2, H–Ł, red. nauk. J. Kapuścik, Warszawa 1999, s. 184-185.
  • Prof. dr hab. Michał Jaworski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-09-13].