Mniejszość węgierska na Słowacji
 Tereny południowej Słowacji zamieszkane przez ludność węgierską | |
| Populacja |
458 467 |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
południowa część Słowacja |
| Język | |
| Religia |
katolicyzm (73%), protestantyzm (15,16%) |
Mniejszość węgierska na Słowacji[1][2] – najliczniejsza spośród mniejszości narodowych zamieszkujących Słowację. Według spisu z 2011 mieszka tam 458 467 Węgrów, co stanowi 8,5% ogółu ludności[3] (jest to znaczny spadek w porównaniu do roku 2001, kiedy liczba Węgrów wynosiła 520 528 osób). Język węgierski, jako ojczysty, zadeklarowało 508 714 obywateli kraju (jest to także spadek – z 572 929 w 2001 roku)[4].
Znalezienie się Węgrów w granicach państwa słowackiego wiąże się z ustalonym po I wojnie światowej nowym ładem terytorialnym określonym w traktacie z Trianon z 1920 roku. Mniejszość ta skupia się zatem głównie w południowej części Słowacji[5].
Spory polityczne i następstwa
[edytuj | edytuj kod]
40-90%
10-40%
0-10%
Informacje z mapy nie zgadzają się jednak z oficjalnymi danymi ze spisu powszechnego w 2001 [1]
Mniejszość węgierska bywa zarzewiem sporów dyplomatycznych pomiędzy władzami Węgier i Słowacji. Napięcie we wzajemnych stosunkach nasiliło się po uformowaniu słowackiej koalicji rządowej Kierunek – Socjalna Demokracja-ĽS-HZDS-SNS, powstałej po wyborach z 2006 roku[6]. Od tego czasu doszło do licznych utarczek słownych między czołowymi politykami obu państw oraz do wzajemnego odwoływania oficjalnych wizyt. Jednocześnie nasiliły się próby izolacji reprezentującej interesy Węgrów w słowackiej Radzie Narodowej Partii Węgierskiej Koalicji[7]. W związku z obawami przed węgierskim separatyzmem rząd premiera Fico postanowił nie uznawać Kosowa[6]. Kwestią sporu stała się także kwestia nowych podręczników do geografii, które nie uwzględniały tradycyjnego nazewnictwa w języku węgierskim[8]. Na jesieni 2008 do starć na tle etnicznym doszło w Dunajskiej Stredzie podczas meczu piłkarskiego[8]. W odpowiedzi na stłumienie zajść przez policję, doszło do kilkugodzinnej blokady słowackich dróg prowadzących na Węgry[9]. Z kolei 21 sierpnia 2009 na Słowację nie został wpuszczony węgierski prezydent László Sólyom. W związku z tym wydarzeniem Węgry wystąpiły do Komisji Europejskiej o wszczęcie procedury przeciwko Słowacji w ramach instytucji Unii Europejskiej[10]. W marcu 2012 rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oświadczył, że Słowacja nie złamała prawa unijnego, nie wpuszczając prezydenta Węgier[11].
Do obecnych postulatów[5] węgierskiej mniejszości należą:
- utworzenie autonomii z oddzielnym parlamentem;
- anulowanie dekretów Beneša;
- poprawa finansowania węgierskiego szkolnictwa, kultury, związków zawodowych i ugrupowań politycznych.
Miasta z liczną społecznością węgierską
[edytuj | edytuj kod]- Gabčíkovo (Bős) – 90,4% Węgrów
- Veľký Meder (Nagymegyer) – 84,6% Węgrów
- Kolárovo (Gúta) – 82,6% Węgrów
- Dunajská Streda (Dunaszerdahely) – 79,75% Węgrów
- Kráľovský Chlmec (Királyhelmec) – 76,94% Węgrów
- Štúrovo (Párkány) – 68,7% Węgrów
- Šamorín (Somorja) – 66,63% Węgrów
- Fiľakovo (Fülek) – 64,40% Węgrów
- Šahy (Ipolyság) – 62,21% Węgrów
- Tornaľa (Tornalja) – 62,14% Węgrów
- Komárno (Komárom) – 60,09% Węgrów
- Czerna nad Cisą (Tiszacsernyő) – 60% Węgrów
- Veľké Kapušany (Nagykapos) – 56,98% Węgrów
- Želiezovce (Zselíz) – 51,24% Węgrów
- Hurbanovo (Ógyalla) – 50,19% Węgrów
- Moldava nad Bodvou (Szepsi) – 43,6% Węgrów
- Sládkovičovo (Diószeg) – 38,5% Węgrów
- Galanta (Galánta) – 36,80% Węgrów
- Rimavská Sobota (Rimaszombat) – 35,26% Węgrów
- Nové Zámky (Érsekújvár) – 27,52% Węgrów
- Rożniawa (Rozsnyó) – 26,8% Węgrów
- Senec (Szenc) – 22% Węgrów
- Šaľa (Vágsellye) – 17,9% Węgrów
- Lučenec (Losonc) – 13,11% Węgrów
- Levice (Léva) – 12,23% Węgrów
Źródło: Metská a obecná statistika
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Wojda: Kwestia węgierska w słowackim dyskursie narodowym po rozpadzie Czechosłowacji w 1993 roku. ecpp.org.pl. [dostęp 2021-08-17]. (pol.).
- ↑ Sergio Marx (tłum. Agnieszka Fielek): Mniejszość węgierska na Słowacji – konflikt z korzyścią dla obu stron. cafebabel.com, 2010-06-10. [dostęp 2021-08-17]. (pol.).
- ↑ Dane ze spisu z roku 2011. [dostęp 2013-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-22)].
- ↑ Dane ze spisu z roku 2011. [dostęp 2012-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-14)].
- ↑ a b Andrzej Niewiadowski: Słowaccy Węgrzy żądają własnego parlamentu. rp.pl, 2008-10-01. [dostęp 2008-10-10].
- ↑ a b Andrzej Niewiadowski: Dyplomatyczne starcie Węgier i Słowacji. rp.pl, 2008-10-04. [dostęp 2008-10-10].
- ↑ Martin M. Szimeczka: Słowacja i Węgry - powrót nacjonalizmu. gazeta.pl, 2007-10-29. [dostęp 2008-10-10].
- ↑ a b Marcin Nowak, Słowacja: Starcia kibiców na tle etnicznym – ponad 50 rannych [online], rp.pl, 2 listopada 2008 [dostęp 2008-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02].
- ↑ Andrzej Niewiadowski: Węgrzy blokują słowacką granicę. rp.pl, 2008-12-03. [dostęp 2008-12-03].
- ↑ Gabriela Sitek, Węgry pozywają Słowację [online], rp.pl, 13 października 2009 [dostęp 2009-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02].
- ↑ Rzecznik Trybunału UE: Słowacja mogła nie wpuścić prezydenta Węgier [online], Onet.pl, 6 marca 2012 [dostęp 2012-09-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].