Molosek europejski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Molos europejski)
Molosek europejski
Tadarida teniotis[1]
(Rafinesque, 1814)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Rodzina

molosowate

Podrodzina

molosy

Rodzaj

molosek

Gatunek

molosek europejski

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[12]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Molosek europejski[13], molos europejski (Tadarida teniotis) – gatunek ssaka z podrodziny molosów (Molossinae) w obrębie rodziny molosowatych (Molossidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1814 roku francusko-amerykański przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque nadając mu nazwę Cephalotes teniotis[2]. Holotyp pochodził z Sycylii, we Włoszech[14].

Opierając się głównie na różnicach w kolorze futra, wielu autorów podzieliło populacje T. teniotis na dwa podgatunki: nominatywny teniotis z Europy i Maghrebu i rueppellii z Azji i północno-wschodniej Afryki[15]. Serie z całego obszaru zasięgu zoogeograficznego wykazują współwystępowanie różnych odmian barwnych, a także pośrednich, co sugeruje, że T. teniotis jest taksonem monotypowym w oczekiwaniu na dalsze dowody[16]. Populacje z Japonii, Tajwanu i Korei, które wcześniej były zaliczane do T. teniotis, są teraz odrębnym gatunkiem, T. insignis[15]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World nie rozpoznają podgatunków[15].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Tadarida: Rafinesque tworząc nowy takson nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[17]; Marco Riccucci sugeruje, że nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy „tadarida” (również „taddarita”, „taddarida”, „tallarita”, „tallarida” i „taddrarita”) używanej w Kalabrii i na Sycylii na określenie nietoperza niezależnie od jego gatunku. Te lokalne nazwy używane są również w sycylijskich wierzeniach, legendach i wierszach. Rafinesque słyszał tę nazwę podczas swojego pobytu na Sycylii i użył jej. Nazwa „tadarida” wywodzi się od greckiego νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos „nietoperz”, gdzie w południowych Włoszech uległa zniekształceniu z powodu aferezy i deformacji dialektu[18].
  • teniotis: łac. taenia „opaska na czoło, wstęga”, od gr. ταινια tainia „opaska, wstęga”; -ωτις ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[19].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Molosek europejski jest rozpowszechniony w basenie Morza Śródziemnego od Półwyspu Iberyjskiego i powiązanych wysp na wschód przez południową Europę po Półwysep Bałkański, Kaukaz i Bliski Wschód; w północnej Afryce występuje w Maroku, Algierii, Tunezji, Libii i Egipcie aż po południową część półwyspu Synaj; z Bliskiego Wschodu częściowo na wschód do regionów otaczających Morze Czarne i Kaspijskie, w tym Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, południowo-wschodnie Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan i Afganistan; dwie izolowane populacje zamieszkują wschodni Nepal i północną Mjanmie; występuje także na Wyspach Kanaryjskich[15].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) około 82–87 mm, długość ogona 37–57 mm, długość ucha 25–33 mm, długość tylnej stopy 10–14 mm, długość przedramienia 56–64 mm; masa ciała 20–40 g[20]. Futerko ciemnoszare do szarobrązowego. Pysk, uszy i błony lotne czarnoszare. Uszy duże, stykające się na środku czoła. Koziołek mały. Skrzydła długie, bardzo wąskie. Ok. 1/3 ogona sterczy z błony lotnej[21]. Wzór zębowy: I C P M = 32[20]. Kariotyp wynosi 2n = 48 i FNa = 76[20].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia i środowisko[edytuj | edytuj kod]

Aktywny o zmierzchu i nocy. Lot prostolijny, szybki, wysoki[21]. Posługuje się sygnałami echolokacyjnymi o bardzo niskiej częstotliwości (9-11 kHz), doskonale słyszalnymi dla człowieka nieuzbrojonym uchem. Jego kryjówkami dziennymi są szczeliny w wysokich ścianach skalnych.

Występuje najczęściej na terenach skalistych, wybrzeżach klifowych, mostach[21].

Pokarm[edytuj | edytuj kod]

Pokarm stanowią głównie motyle nocne.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Okres godowy trwa jesienią i wiosną. Po 75-85 dniach ciąży rodzi się jedno nagie, ślepe młode, które po 3-4 tygodniach jest zdolne do lotu, a po 7-8 tygodniach ssania jest samodzielne[21].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Dysopes savii Schinz, 1840.
  2. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Dysopes rüpelii Temminck, 1826.
  3. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Cephalotes teniotis Rafinesque, 1814.
  4. ↑ Młodszy homonim Dysopes midas Sundevall, 1843 (Molossidae).
  5. ↑ Uzasadniona poprawka Dysopes rüpelii Temminck, 1826.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tadarida teniotis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b C.S. Rafinesque: Précis des découvertes et travaux somiologiques. Palerme: Royale typographie militaire, aux dépens de l’auteur, 1814, s. 12. (fr.).
  3. ↑ P. Savi. Descrizione del Dinops Cestoni nuovo animale delia famiglia dei Pipistrelli. „Nuovo Giornal de’ Letterati”. 10, s. 235, 1825. (wł.). 
  4. ↑ C.J. Temminck: Monographies de Mammalogie, ou description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans lens différens musées de l’Europe. Cz. 1. Amsterdam: Chez G. Dufour, 1827, s. 224. (fr.).
  5. ↑ H.R. Schinz: Europäische Fauna oder Verzeichniss der Wirbelthiere Europa’s. Cz. 1: Säugethiere und Vögel. Stuttgart: Schweizerbart, 1840, s. 5. (niem.).
  6. ↑ C.J. Sundevall. Om Professor J. Hedenborgs insamlingar af Däggdjur i Nordöstra Africa och Arabien. „Kungl. Svenska vetenskapsakademiens handlingar”. För år 1842, s. 208, 1843. (szw.). 
  7. ↑ R. Swinhoe. Catalogue of the mammals of China (south of the river Yangtsze) and of the island of Formosa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1870, s. 619, 1870. (ang.). 
  8. ↑ G. Schneider. Dysopes Cestonii in Basel eine für die Schweiz neue Fledermaus. „Neue Denkschriften der Allgemeinen Schweizerischen Gesellschaft für die Gesammten Naturwissenschaften”. 24 (4), s. 5, 1871. (niem.). 
  9. ↑ O. Thomas. On a Collection of small mammals made by Mr. F. J. Jackson in Eastern Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1891 (2), s. 182, 1891. (ang.). 
  10. ↑ F.E. Schulze. „Helios”. 14, s. 95, 1897. (niem.). 
  11. ↑ M.B. Qumsiyeh. The bats of Egypt. „Special Publications – Museum of Texas Tech University”. 23, s. 71, 1985. (ang.). 
  12. ↑ P. Benda & R. Piraccini, Tadarida teniotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-07-18] (ang.).
  13. ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 115. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  14. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Tadarida teniotis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-18].
  15. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 204. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  16. ↑ P. Benda, P. Georgiakakis, Ch. Dietz, V. Hanák, K. Galanaki, V. Markantonatou, A. Chudárková, P. Hulva & I. Horáček. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean and Middle East. Part 7. The bat fauna of Crete, Greece. „Acta Societatis Zoologicae Bohemicae”. 72, s. 105–190, 2008. (ang.). 
  17. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 659, 1904. (ang.). 
  18. ↑ M. Riccucci. Derivation of the Generic Name Tadarida (Rafinesque, 1814). „Bat Research News”. 56 (4), s. 61–62, 2015. (ang.). 
  19. ↑ P.H.C. Lina: Common Names of European Bats. Wyd. 2. Bonn: EUROBATS, UN Environment, 2017, s. 12, seria: EUROBATS Publication Series Nr 7. ISBN 978-92-95058-37-8. (ang.).
  20. ↑ a b c P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 664–665. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  21. ↑ a b c d Ewa. Żuchowska, Ssaki, wyd. 2, Warszawa: MUZA, 1995, ISBN 83-7079-404-1, OCLC 751420339 [dostęp 2018-09-15].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Molosek_europejski&oldid=72158152”