Nicolas Bourbaki
Nicolas Bourbaki – pseudonim grupy francuskich matematyków, którzy w roku 1935 założyli działające przy École normale supérieure w Paryżu stowarzyszenie Association des Collaborateurs de Nicolas Bourbaki.
W skład grupy wchodzili początkowo Claude Chevalley, Jean Coulomb, Jean Delsarte, Jean Dieudonné, Charles Ehresmann, René de Possel, Szolem Mandelbrojt i André Weil. W późniejszym okresie dołączyli do nich Laurent Schwartz, Jean-Pierre Serre, Jacques Dixmier, Jean-Louis Koszul, François Bruhat, Adrien Douady, Alexander Grothendieck, Samuel Eilenberg, Serge Lang i Roger Godement.
Członkowie grupy publikowali wiele prac pod przybranym pseudonimem, wzbudzając w środowisku matematyków podziw dla talentu tajemniczego Nicolasa Bourbakiego. W końcu jednak żart wyszedł na jaw.
Matematyka według Bourbakiego[edytuj | edytuj kod]
Jednym z celów Bourbakistów było opracowanie kursu matematyki prezentującego ówczesny stan wiedzy w kluczowych dziedzinach matematyki opartych na teorii mnogości. Seria Elementy matematyki (Éléments de mathématique) składała się z następujących tomów (nie ukazały się one po polsku):
| I | Teoria mnogości | (Théorie des ensembles) |
| II | Algebra | (Algèbre) |
| III | Topologia | (Topologie générale) |
| IV | Funkcje jednej zmiennej rzeczywistej | (Fonctions d'une variable réelle) |
| V | Przestrzenie liniowo-topologiczne | (Espaces vectoriels topologiques) |
| VI | Całkowanie | (Intégration) |
| oraz później | ||
| VII | Algebra przemienna | (Algèbre commutative) |
| VIII | Grupy i algebry Liego | (Groupes et algèbres de Lie) |
W serii ukazała się także książka Variétés différentielles et analytiques, ale zawierała raczej podsumowanie wyników dotyczących rozmaitości różniczkowalnych, niż prezentację materiału. Dziewiąty i ostatni tom serii, poświęcony teorii spektralnej, ukazał się w roku 1983. Pod koniec XX wieku opublikowano jeszcze dalszą część „Algebry przemiennej”.
Niektóre z książek Bourbakiego stały się klasycznymi pozycjami w swoich dziedzinach, inne były zbyt trudne, by służyć za podręczniki. W roku 1958, gdy zakończono wydawanie pierwotnych sześciu tomów serii, niektóre z pierwszych były od prawie 20 lat nieaktualne[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ …by 1958 when the original six books were completed, the first few of these books were already almost 20 years out of date. Bourbaki: the post-war years
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Nicolas Bourbaki w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- Strona Stowarzyszenia współpracowników Nicolasa Bourbakiego (fr.)
- Strona École Normale Supérieure (fr.)
- Artykuł Émilie Richer o Nicolasie Bourbakim w wolnej encyklopedii PlanetMath (ang.)
- Spis treści książki NICOLAS BOURBAKI: Elementy historii matematyki r. 1980 (forum matematyka.pl)
