Noworosyjsk

	Noworosyjsk; Новороссийск
	Noworosyjsk; Новороссийск
	; Noworosyjsk
Herb	flaga Noworosyjska↗
Państwo	Rosja
Kraj	Krasnodarski
Data założenia	1838
Mer	Władimir Sinagowskij
Powierzchnia	835 km²
Populacja (2009); • liczba ludności; • gęstość	; 228 243; 273 os./km²
Nr kierunkowy	(+7) 8617
Kod pocztowy	353900–353925
Tablice rejestracyjne	23, 93
	Położenie na mapie Rosji Noworosyjsk
	Położenie na mapie Europy Noworosyjsk
	Położenie na mapie Kraju Krasnodarskiego Noworosyjsk
	44°43′N 37°46′E/44,716667 37,766667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Rosja

Panorama Noworosyjska

Noworosyjsk (ros. Новороссийск, Noworossijsk) – miasto w Rosji, w Kraju Krasnodarskim, jeden z głównych portów Morza Czarnego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osada założona w 1838 na miejscu zburzonej w 1812 tureckiej twierdzy Sudżuk Kale, port od 1848. Noworosyjsk prawa miejskie posiada od 1866. Szybki rozwój miasta nastąpił w 2 poł. XIX wieku, w związku z ożywieniem w handlu i budową floty czarnomorskiej.

W czasie rewolucji w 1905 r. miasto przeszło na 2 tygodnie we władanie delegatów robotniczych. Na rozkaz władz radzieckich w 1918 zatopiono w Zatoce Noworosyjskiej niemal wszystkie jednostki floty czarnomorskiej, nie godząc się na wydanie ich Niemcom.

W latach 1917–1921 w Noworosyjsku funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

W czasie II wojny światowej o miasto trwały zacięte walki od 1942 do 1943. Był to jeden z najdalej na wschód wysuniętych punktów frontu wschodniego na wybrzeżu Morza Czarnego, do którego dotarły wojska hitlerowskich Niemiec (najdalszy na wschód to osada Terekli-Mekteb)^[1]^[2].

W 1943, na południe od Noworosyjska na przylądku Myschako, przez 225 dni walczył desant wojsk radzieckich (tzw. przyczółek „Mała Ziemia”), początkujący tzw. operację noworosyjsko-tamańską, zmierzającą do wyzwolenia południowych obszarów Kraju Krasnodarskiego. Za te walki na przyczółku „Mała Ziemia” nadano Noworosyjskowi tytuł honorowy miasto-bohater (1973).

Po 1945[edytuj | edytuj kod]

14 września 1973 Noworosyjsk został odznaczony przez Leonida Breżniewa tytułem miasta-bohatera (ros. Город-герой) za bohaterskie zatrzymanie wojsk niemieckich w czasie II wojny światowej.

Miasto jest ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym (muzea, planetarium) i akademickim (Морской государственный университет имени адмирала Г.И. Невельского^[3]). Różnorodny przemysł m.in. cementowy, spożywczy, metalowy, stocznia remontowa.

Sport[edytuj | edytuj kod]

Czernomoriec Noworosyjsk – klub piłkarski

Osoby związane z miastem[edytuj | edytuj kod]

Aleksander Majewski – polski oficer lotnictwa wojskowego, uczestnik obrony Polski z września 1939, organizator powojennego lotnictwa morskiego.

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 654–658.
↑ Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003, s. 126. ISBN 83-89239-57-4.
↑ Главная, Морской государственный университет имени адмирала Г.И. Невельского [dostęp 2018-01-23] (ros. • ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 654–658.

[2] Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003, s. 126. ISBN 83-89239-57-4.

[3] Главная, Морской государственный университет имени адмирала Г.И. Невельского [dostęp 2018-01-23] (ros. • ang.).

[1]

[2]

[3]