Oświata w Częstochowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Były zespół szkół w Częstochowie obejmujący Szkołę Podstawową nr 29 i Gimnazjum nr 14 im. Królowej Jadwigi

Po utworzeniu Częstochowy w początkach XIX wieku szkolnictwo stało w mieście na niskim poziomie. W dotychczas istniejących miastach Starej i Nowej Częstochowy działało po jednej szkole elementarnej, a każda z nich prowadzona była przez jednego nauczyciela. Zaraz po upadku powstania listopadowego działały oprócz tych dwóch szkół trzy prywatne pensje. W 1835 roku została założona niedzielna szkoła rzemieślnicza, która jednak cieszyła się niewielkim zainteresowaniem. W 1861 roku działały w mieście już cztery szkoły elementarne, jedna męska szkoła czteroklasowa i jedna pensja żeńska. Szkoły mieściły się w prywatnych domach, nauczyciele utrzymywali się ze składek i niewielkiej dotacji miejskiej[1].

Szkolnictwo średnie zostało utworzone w mieście dopiero w 1862 roku, gdy powołano szkołę powiatową specjalną, przekształconą później w pięcioklasowe progimnazjum, a od 1867 roku działającą jako czteroklasowe gimnazjum filologiczne. Siedzibą szkoły był budynek poklasztorny w III Alei, obecnie działa w nim liceum im. Sienkiewicza. Natomiast pierwsze prywatne szkoły średnie powstały w 1871 i 1891 roku[1].

W 1906 roku otwarte zostało polskie gimnazjum. W następnym roku istniało 7 szkół średnich i 13 szkół powszechnych, a także szkoły zawodowe[2] i żydowskie[3].

W 1918 roku w mieście nie było ani jednego budynku o przeznaczeniu typowo szkolnym, a szkoły powszechne mieściły się w lokalach wynajętych, które nie spełniały norm. W celu poprawy sytuacji w oświacie w latach 1924–1936 Zarząd Miasta wybudował w mieście kosztem 2,5 mln zł sześć budynków[4] (przy ul. Chłopickiego, Narutowicza, Olsztyńskiej, Waszyngtona, w parku Narutowicza, na Ostatnim Groszu i Stradomiu[5]), a w latach 1937–1939 kolejne dwie kosztem prawie 0,5 mln zł. Z powodu braku czasu, a następnie wybuchu wojny, nie zrealizowano kolejnych sześciu[4].

W 1919 roku do 14 szkół powszechnych uczęszczało ok. 7.000 uczniów, co stanowiło połowę znajdujących się w wieku szkolnym. W 1936 roku istniały w mieście 34 szkoły powszechne, w tym 21 publicznych[4], do których uczęszczało ok. 15.000 uczniów, tj. ok. 87% dzieci. W szkołach publicznych istniały 303 klasy, które odbywały zajęcia w 193 salach. Pomimo niedoboru sal część zajęć uczniowie musieli odbywać w innych budynkach, często oddalonych od siebie[5].

W tym czasie istniało 8 średnich szkół powszechnych, z czego 3 publiczne, oraz 16 szkół zawodowych. Ponadto w latach 1935–1936 funkcjonował w mieście Uniwersytet Powszechny, mający 160 słuchaczy[4].

W okresie okupacji hitlerowskiej szkolnictwo średnie zostało zlikwidowane, a powszechne znacząco ograniczone. Dodatkowo część budynków szkolnych zajętych zostało na potrzeby koszar. W późniejszym okresie okupacji część nauczycieli aresztowano i umieszczono w obozach koncentracyjnych, a wyposażenie większości szkół uległo zniszczeniu[5].

Tuż po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do odbudowy szkolnictwa. W 1945 roku uruchomiono 17 państwowych szkół podstawowych i 3 religijne; te ostatnie zlikwidowano w 1949 i 1953 roku. Spośród tych 17 szkół tylko 10 dysponowało budynkami o przeznaczeniu szkolnym. W 1947 roku istniały już 24 szkoły podstawowe, w 1948/49 30, w 1956/57 33, a w 1960/61 36. W 1952 roku zbudowano też pierwszy po wojnie budynek o przeznaczeniu typowo szkolnym. W roku 1956/57 obowiązek szkolny realizowało w sumie 99,3% dzieci[5].

Przedszkola[edytuj | edytuj kod]

Publiczne[edytuj | edytuj kod]

  • Miejskie Przedszkole nr 1 im. „Misia Uszatka” w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 2 im. Bajkowej Krainy w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 4 im. Jana Brzechwy w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 5 im. Jana Kilińskiego w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 6 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 7 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 8 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 9 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 11 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 12 im. Ireny Szewińskiej w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 13 im. Krecika w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 14 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 15 im. Jana Pawła II w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 16 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 17 im. Siedmiu Krasnoludków w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 18 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 19 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 20 im. Króla Maciusia Pierwszego w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 21 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 23 im. Jasia i Małgosi w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 25 im. Przyjaciół Kubusia Puchatka w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 26 im. Krasnala Hałabały w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 27 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 29 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 30 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 31 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 32 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 33 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 34 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole Integracyjne nr 35 im. Małego Księcia w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 36 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 37 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 38 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 41 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 42 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole Integracyjne nr 43 w Częstochowie
  • Miejskie Przedszkole nr 44 im. Janusza Korczaka w Częstochowie

Niepubliczne[edytuj | edytuj kod]

  • Czerwony Kapturek[6]
  • Przedszkole PRZYGODA[7]
  • Artystyczne Przedszkole Olka Klepacza[8]

Katolickie[edytuj | edytuj kod]

  • Niepubliczne Przedszkole im. błogosławionego księdza Bronisława Markiewicza w Częstochowie
  • Niepubliczne Przedszkole Sióstr Urszulanek SJK w Częstochowie
  • Przedszkole prowadzone przez zgromadzenie SS Opatrzności Bożej w Częstochowie
  • Przedszkole Publiczne Sióstr Nazaretanek w Częstochowie
  • Przedszkole Zgromadzenia Sióstr świętej Katarzyny w Częstochowie
  • Niepubliczne Przedszkole Językowe Zgromadzenia Sióstr Córek Maryi z Pesche w Częstochowie

Szkoły podstawowe[edytuj | edytuj kod]

Publiczne[9][edytuj | edytuj kod]

Szkoła Podstawowa nr 26 przy ulicy Rakowskiej
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Zdobywców Przestworzy w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 7 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 8 im. Haliny Poświatowskiej w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 9 im. Adama Mickiewicza w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 11 im. Marii Dąbrowskiej w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 12 im. Bolesława Chrobrego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 13 im. Kornela Makuszyńskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 14 im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 15 im. Polskich Noblistów w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 16 im. Bolesława Chrobrego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 17 z Oddziałami Integracyjnymi im. Stanisława Wyspiańskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 19 im. Juliana Tuwima w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 21 im. ks. Stanisława Konarskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 22 im. Gabriela Narutowicza w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 24 im. Jana Marcina Szancera w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 25 im. Stanisława Staszica w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 26 im. Tadeusza Kościuszki w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 27 im. Zygmunta Łęskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 29 im. Królowej Jadwigi w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 30 im. porucznika Michała Brzeskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 31 im. Orła Białego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 32 im. Jerzego Dudy-Gracza w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 33 im. Marii Kownackiej w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 34 im. Aleksandra hrabiego Fredry w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 35 w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 36 im. Polskich Olimpijczyków w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 37 im. Jana Pawła II w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 38 im. Ludwika Zamenhofa w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 39 im. Marii Konopnickiej w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 42 im. Jana Brzechwy w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 46 im. Stefana Żeromskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 48 im. Armii Krajowej w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 49 im. Janusza Kusocińskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 50 im. generała Władysława Sikorskiego w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 52 im. Małego Powstańca w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 53 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Częstochowie
  • Szkoła Podstawowa nr 54 z Oddziałami Integracyjnymi w Częstochowie

Niepubliczne o prawach Publicznej[edytuj | edytuj kod]

Katolickie[edytuj | edytuj kod]

  • Katolicka Szkoła Podstawowa im. świętej Królowej Jadwigi w Częstochowie
  • Katolicka Szkoła Podstawowa Sióstr Zmartwychwstanek im. Matki Zofii Szulc w Częstochowie
  • Katolicka Szkoła Podstawowa im. św Jana de la Salle w Częstochowie

Gimnazja (zlikwidowane)[edytuj | edytuj kod]

Gimnazjum nr 22 w Częstochowie

Publiczne[edytuj | edytuj kod]

  • Gimnazjum nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 2 im. Pokolenia Kolumbów w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 3 im. Armii Krajowej w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 5 im. Mikołaja Reja w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 6 w Zespole Gimnazjów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 7 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 8 im. Polskich Olimpijczyków w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 9 im. Adama Mickiewicza w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 10 w Częstochowie (z oddziałami integracyjnymi)
  • Gimnazjum nr 11 im. Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 12 im. Jana Matejki w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 13 im. Ignacego Jana Paderewskiego w Częstochowie (z oddziałami dwujęzycznymi)
  • Gimnazjum nr 14 im. Królowej Jadwigi w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 16 im. Bolesława Chrobrego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 17 im. Huberta Wagnera w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 18 Kazimierza Wielkiego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 19 generała Leopolda Okulickiego w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 20 im. Aleksandra Fredry w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 21 im. Orląt Lwowskich w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 22 w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 23 w Częstochowie
  • Gimnazjum nr 24 w Częstochowie
  • Gimnazjum Specjalne nr 26 w Zespole Szkół Zawodowych im. Marii Grzegorzewskiej
  • Gimnazjum Specjalne w Zespole Szkół Specjalnych nr 45
  • Gimnazjum dla Dorosłych w Zespole Gimnazjów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie (ze Środowiskowym Hufcem Pracy)

Katolickie[edytuj | edytuj kod]

  • Gimnazjum im. św Jana de la Salle w Częstochowie
  • Gimnazjum Katolickie im. Królowej Jadwigi w Częstochowie
  • Gimnazjum Sióstr Zmartwychwstanek im. Siostry Barbaty Żulińskiej w Częstochowie
  • Katolickie Gimnazjum Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Świętego Józefa w Częstochowie
  • Katolickie Gimnazjum Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Matki Bożej Jasnogórskiej w Częstochowie

Szkoły średnie[edytuj | edytuj kod]

IV Liceum Ogólnokształcące im Henryka Sienkiewicza w Częstochowie
VII Liceum Ogólnokształcące im Mikołaja Kopernika w Częstochowie
Zespół Szkół Ekonomicznych

Katolickie[edytuj | edytuj kod]

Szkoły artystyczne[edytuj | edytuj kod]

Plastyczne[edytuj | edytuj kod]

  • Zespół Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego w Częstochowie

Muzyczne[edytuj | edytuj kod]

  • Jasnogórska Publiczna Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia w Częstochowie
  • Jasnogórska Niepubliczna Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia w Częstochowie
  • Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Częstochowie
  • Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia w Częstochowie
  • Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia w Częstochowie

Szkoły dla dorosłych[edytuj | edytuj kod]

Licea[edytuj | edytuj kod]

  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy ulicy Legionów 58 w Częstochowie
  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy ulicy Księżycowej 6 w Częstochowie
  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych PROFESJA w Częstochowie
  • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych „ŻAK” w Częstochowie
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy ulicy Worcella 1 w Częstochowie

Szkoły techniczne[edytuj | edytuj kod]

  • Technikum 4-letnie dla Dorosłych w Częstochowie
  • Technikum Uzupełniające dla Dorosłych przy ulicy Jana Pawła II 126 w Częstochowie
  • Technikum Uzupełniające Nr 1 dla Dorosłych w Częstochowie
  • Technikum Uzupełniające Nr 6 dla Dorosłych w Częstochowie

Szkoły zawodowe[edytuj | edytuj kod]

  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Dorosłych w Częstochowie

Szkoły policealne[edytuj | edytuj kod]

Uczelnie[edytuj | edytuj kod]

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Pedagogiczny

Towarzystwa naukowe[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 105–107.
  2. Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 115.
  3. Anna Kowalińska. Żydowskie szkolnictwo średnie w Częstochowie w latach 1918–1939. [W:] Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. T. XXIII. 2014, s. 453–465.
  4. a b c d Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 159–160.
  5. a b c d Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 301–310.
  6. Przedszkole Niepubliczne Czerwony Kapturek.
  7. Niepubliczne Przedszkole Przygoda. przedszkole-przygoda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-10)]..
  8. Artystyczne Przedszkole Olka Klepacza.
  9. Spis szkół podstawowych prowadzonych przez Miasto Częstochowa - BIP - Oświata Częstochowa [online], edukacja.bip.czestochowa.pl [dostęp 2023-11-19].
  10. Polsko-Angielska Dwujęzyczna Szkoła Podstawowa
  11. a b c d e f g h Szkoły licealne - BIP - Oświata Częstochowa [online], edukacja.bip.czestochowa.pl [dostęp 2023-11-19].
  12. Józef Sowiński patronem Liceum Samorządowego [online], wCzestochowie.pl [dostęp 2022-11-05].