Operacja Frankton
| II wojna światowa, front zachodni | |||
 Brytyjscy komandosi zbliżają się do brzegów Francji w kajakach | |||
| Czas |
7–12 grudnia 1942 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
okolice Bordeaux | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
sukces Brytyjczyków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Operacja Frankton – tajna operacja wojskowa brytyjskich komandosów, przeprowadzona na terenie okupowanej Francji w dniach 7–12 grudnia 1942[1].
Przebieg misji[edytuj | edytuj kod]
Misja miała swój początek u wybrzeży Szkocji, w miejscowości Holy Loch, skąd 30 listopada 1942 wypłynął okręt podwodny HMS „Tuna” (N94, dowódca Lt Cdr Dick Raikes). Na pokładzie okrętu znajdowało się 13 komandosów i sześć kajaków Mark II (każdy o długości 4,6 metra). Zadaniem HMS „Tuna” było przetransportowanie drogą podwodną komandosów wraz z kajakami w pobliże wybrzeża Francji. Ze względu na słabą pogodę i napotkane pole minowe do wyznaczonego miejsca okręt dopłynął dzień później niż planowano, czyli 7 grudnia. Stamtąd pięć kajaków (gdyż jeden został uszkodzony w trakcie wyładowywania go na powierzchnię) wyruszyło w kierunku oddalonego o 16 kilometrów ujścia Żyrondy. Ze względu na bardzo trudne warunki pogodowe dotarły tam tylko trzy kajaki.
Po dopłynięciu do ujścia rzeki komandosi niepostrzeżenie wpłynęli na tereny kontrolowane przez Niemców i skierowali się ku Saint-Vivien-de-Médoc. W trakcie drogi załoga jednego z kajaków została schwytana przez wroga w okolicach Pointe de Grave, przez co w akcji pozostały już tylko dwa kajaki.
W nocy z 11 na 12 grudnia 1942 załoga dwóch kajaków Catfish i Crayfish, dotarła do portu w Bordeaux. Komandosi ruszyli do ataku o godzinie 21:00, zaminowując sześć statków, w tym przerywacz zagród minowych MS „Tannenfels”.
Po wykonaniu zadania komandosi wycofali się ku Isle de Caseau, skąd popłynęli do Saint-Genès-de-Blaye. Tam ukryli kajaki i ruszyli drogą lądową ku Hiszpanii. Załoga jednego z kajaków została schwytana w Montlieu-la-Garde, drugiej natomiast udało się przekroczyć granicę i dotrzeć ostatecznie na Gibraltar, skąd zostali zabrani do Wielkiej Brytanii[2].
Konsekwencje[edytuj | edytuj kod]
W wyniku przeprowadzonej akcji życie straciło ośmiu komandosów. Czterem udało się wykonać w pełni zadanie, jednak tylko dwóch przeżyło misję. Ostatecznie jednak udało się zniszczyć wiele niemieckich okrętów, co w ocenie Winstona Churchilla skróciło II wojnę światową o około 6 miesięcy[3].
Operacja Frankton w świadomości i kulturze[edytuj | edytuj kod]
W 1955 powstał film pod tytułem Cockleshell Heroes, który został oparty na wydarzeniach związanych z wykonywaniem misji[4].
W Bordeaux istnieje „Plac Frankton” upamiętniający bohaterów tej akcji. W okolicach miejscowości Le Verdon-sur-Mer oraz Saint-Georges-de-Didonne znajdują się również pomniki upamiętniające te wydarzenia[5].
Na terenie Francji wyznaczono także około 160-kilometrową ścieżkę „Frankton Trail” wyznaczającą trasę ucieczki jedynych dwóch komandosów, którzy przeżyli misję i powrócili do Wielkiej Brytanii.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Vanessa Barford: Remembering the secret mission of Cockleshell Heroes. BBC.com. [dostęp 2021-01-31].
- ↑ Tomasz Merwiński: Operacja Frankton. Merwinski.pl. [dostęp 2021-01-31].
- ↑ The Cockleshell Heroes of 1942. HistoryLearningSite.co.uk. [dostęp 2021-01-31].
- ↑ The Cockleshell Heroes. imdb.com. [dostęp 2021-01-31].
- ↑ Operation Frankton: The Cockleshell Heroes Aand Their 1942 Suicide Raid. invisiblebordeaux.blogspot.com. [dostęp 2021-01-31].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Cockleshell Heroes (ang.)