Organizacja Państw Tureckich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Organizacja Państw Tureckich
Logotyp / flaga
Mapa

     Państwa członkowskie

     Obserwatorzy

Siedziba

Stambuł (Sekretariat Generalny)

Członkowie

Turcja, Kazachstan, Azerbejdżan, Kirgistan, Uzbekistan

Sekretarz Generalny

Kubanychbek Omuraliev(kirg.)

Honorowy Prezydent

Nursułtan Nazarbajew (dożywotnio)

Utworzenie

3 października 2009

Strona internetowa

Organizacja Państw Tureckich (tur. Türk Devletleri Teşkilatı; do 12 listopada 2021 tur. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi)[1], pol. Rada Współpracy Państw Języków Tureckich (Rada Turecka)) – organizacja międzynarodowa zrzeszająca państwa, w których językiem urzędowym są języki tureckie. Sekretariat Generalny znajduje się w Stambule. Kraje członkowskie organizacji to: Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Turcja i Uzbekistan. Turkmenistan nie jest obecnie (2020) członkiem Rady Współpracy ze względu na neutralny status, jednak poprzez swoje kulturowe dziedzictwo jest możliwy akces tego państwa do organizacji w przyszłości[2]. Od 2018 r. status obserwatora przy Radzie Współpracy mają Węgry[3].

Oficjalny symbol organizacji
7. Szczyt Rady Współpracy Państw Języków Tureckich w Baku (2019)

3 września 2018 wybrano Baghdada Amreyeva(kaz.), kazachskiego polityka, na sekretarza generalnego organizacji[4]. W 2019 r. dożywotnim honorowym prezydentem Rady Współpracy Państw Języków Tureckich został Nursułtan Nazarbajew, prezydent Kazachstanu w latach 1991–2019 (był on jednym z głównych inicjatorów powołania tego typu organizacji)[5][6]. W listopadzie 2021 na szczycie w Stambule organizacja zmieniła nazwę na: Organizacja Państw Tureckich (ang. Organization of Turkic States)[7].

Organizacja Państw Tureckich jest obserwatorem w Organizacji Współpracy Gospodarczej. Podobny status stara się uzyskać również w Organizacji Narodów Zjednoczonych i Organizacji Współpracy Islamskiej[potrzebny przypis].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Rada Współpracy Państw Języków Tureckich została założona 3 października 2009 r. na mocy porozumienia w Nachiczewaniu[8], podpisanego przez rządy Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu i Turcji[9].

W 2012 r. przyjęto oficjalną niebiesko-białą flagę. 30 kwietnia 2018 r. ogłoszono, że do organizacji przystąpi Uzbekistan[10]. Kraj jednak dopiero w kolejnym roku formalnie wystąpił o członkostwo[11].

Od końca 2018 r. status obserwatora posiadają Węgry i mogą ubiegać się o pełne członkostwo[3]. W 2020 r. Ukraina oznajmiła, że chce ubiegać się o status obserwatora[12][13]. 3 maja 2021 r. Afganistan oficjalnie złożył wniosek o uzyskanie statusu obserwatora w organizacji[14][15].

Szczyty organizacji[edytuj | edytuj kod]

Kolejne szczyty Rady Współpracy odbywały się w: Ałmatach (2011 r.), Biszkeku (2012 r.), Qəbəli (2013 r.), Bodrumie (2014 r.), Astanie (2015 r.), Czołpon-Acie (2018 r.), Baku (2019 r.) i Stambule (2021).

15 października 2019 r. w Baku odbył się jubileuszowy 7. Szczyt Rady Państw Współpracy Języków Tureckich, podczas którego obchodzono 10-lecie istnienia organizacji. Wzięli z nim udział: prezydent Azerbejdżanu İlham Əliyev, prezydent Kirgistanu Sooronbaj Dżeenbekow, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, prezydent Uzbekistanu Shavkat Mirziyoyev oraz premier Węgier Viktor Orbán. Do wzięcia udziału w szczycie zaproszono również Turkmenistan, który reprezentował Purli Agamuradow[16].

10 kwietnia 2020 r. odbył się, zwołany z inicjatywy prezydenta Azerbejdżanu, nadzwyczajny szczyt, podczas którego w formie wideokonferencji omawiano walkę z pandemią wirusa COVID-19. Wziął w niej udział Tedros Adhanom, dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia[17][18].

Szczyt w Stambule w 12 listopada 2021 roku odbywał się pod hasłem: „Zielone technologie i inteligentne miasta w epoce cyfrowej”. Podjęto na nim decyzje dotyczące przekształcenia struktury organizacji i uzyskania mapy drogowej jej wspólnych celów w ramach dokumentu wizji na rok 2040[19].

Sekretarze generalni[edytuj | edytuj kod]

Stan na 2023-02-03[20].

Państwa członkowskie[edytuj | edytuj kod]

Członkowie[edytuj | edytuj kod]

Obserwatorzy[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Türk Konseyi Hakkında, Türk Keneşi, 4 grudnia 2020 [dostęp 2023-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-04] (tur.).
  2. ↑ The Turkic world is on the edge of a historic revival, The Turkic world is on the edge of a historic revival [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  3. ↑ a b c Hungary is now part of the assembly of “Turkic Speaking Countries”, Hungarian Free Press, 25 listopada 2018 [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  4. ↑ a b Secretary General, Türk Keneşi [dostęp 2020-12-29].
  5. ↑ Vakkas Doğantekin, Nazarbayev made honorary president of Turkic Council, Anadolu Agency, 24 maja 2019 [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  6. ↑ Statement on granting the First President of the Republic of Kazakhstan-Elbasy, H.E Nursultan Nazarbayev, the status of the life-time Honorary President of the Turkic Council | News, Türk Devletleri Teşkilatı, 24 maja 2019 [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  7. ↑ History of Organization, Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03].
  8. ↑ Organization / Key Documents, Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  9. ↑ ABOUT TURKIC COUNCIL - General Information, Cooperation Council of Turkic Speaking States, 13 lipca 2011 [dostęp 2023-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-13] (ang.).
  10. ↑ Uzbekistan decides to join ‘Turkic alliance’ during Erdogan’s visit – Turkey News, Hürriyet Daily News [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  11. ↑ Uzbekistan Officially Applies For Membership In Turkic Council, RadioFreeEurope/RadioLiberty [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  12. ↑ Ukraine seeks to obtain observer status in Turkic Council, www.ukrinform.net [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  13. ↑ Dışişleri Bakan Yardımcısı açıkladı, www.haberturk.com [dostęp 2020-12-29] (tur.).
  14. ↑ Secretary General of the Turkic Council received Afghan Ambassador, Türk Keneşi [dostęp 2021-07-18].
  15. ↑ [Yesterday...], Twitter [dostęp 2021-07-18] (ang.).
  16. ↑ 7th Summit of the Turkic Council was held in Baku, Türk Keneşi [dostęp 2020-12-30].
  17. ↑ Official web-site of President of Azerbaijan Republic, en.president.az [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  18. ↑ Leaders of the Turkic Council held an Extraordinary Summit on 10 April 2020 on Corona Virus Epidemy, Türk Keneşi [dostęp 2020-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24].
  19. ↑ Merve Ayşe Kızılaslan, Turkic states make groundbreaking decisions, envision a strong alliance, TRT World, 14 grudnia 2021 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  20. ↑ Secretary General, Former Secretaries General, Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03].
  21. ↑ Tatyana KUDRYAVTSEVA, Kubanychbek Omuraliev to become Secretary General of OTS -, 24.kg, 11 listopada 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  22. ↑ Turkic Council reforms into Organization of Turkic States, Turkic Council reforms into Organization of Turkic States [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  23. ↑ Turkish Republic of Northern Cyprus admitted to Organization of Turkic States as observer, www.aa.com.tr [dostęp 2022-11-11].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Organizacja_Państw_Tureckich&oldid=69500410”