Ostrowąs (województwo kujawsko-pomorskie)
52°49′40″N 18°41′50″E/52,827778 18,697222| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
385[2] |
| Strefa numeracyjna |
54 |
| Kod pocztowy |
87-710[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CAL |
| SIMC |
0857373 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Aleksandrów Kujawski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu aleksandrowskiego  | |
| 52°49′40″N 18°41′50″E/52,827778 18,697222[1]
| |
Ostrowąs – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Aleksandrów Kujawski[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
Wieś sołecka – zobacz jednostki pomocnicze gminy Aleksandrów Kujawski w BIP[6][7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ostrowąs w 1185 roku Ostrawantz, w XIX wieku wieś w powiecie nieszawskim[8].
W liczbie wsi nadanych kościołowi P. Maryi pod Płockiem, akt z r. 1185 wymienia „Ostrowantz cum ecclesia*. Kościół więc istniał tu zapewne już na początku XI w. (Ulanowski Dok. Kujaw., 287, 1). Jako włość klasztoru premonstratensów pod Płockiem, uwolniona 1361 r. razem ze wsiami: Dymcze i Kurowo od wszelkich podatków przez króla Kazimierza (Kod. Dypl. Pol., I, 216).
W 1353 r. Władysław Biały, książę kujawski i gniewkowski, na prośbę Jakuba, prepozyta klasztoru płockiego, i Grimildy, przełożonej, pozwala przenieść wieś Ostrowąs na prawo magdeburskie.
Za zniesione daniny książęce, mają kmiecie płacić 3 grzywny rocznie i dawać poradlne. Kmiecie, których role przytykały do kościoła w tej wsi, wolni będą od opłat (Kod. Dypl. Pol., II, 299)[8].
W 1898 w Ostrowąsie urodził się Wincenty Hołtyn, rolnik, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Sanktuarium[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się Sanktuarium Maryjne, w skład którego wchodzi kościół pw. Narodzenia NMP oraz plac położony niedaleko kościoła, na którym umieszczono 20 figur symbolizujących stacje modlitwy różańcowej. Budowę placu rozpoczęto w 1992 r., a jego pomysłodawcą był kustosz sanktuarium ks. kanonik Jan Matusiak (proboszcz parafii w latach 1978-2006). Prace zakończono w 2006 r., a plac i figury poświęcono w 20. rocznicę koronacji obrazu Matki Bożej „Pani Kujaw” w Ostrowąsie, w dniu 26 sierpnia 2006 r.
Każda z dwudziestu figur ma wysokość od 2 do 2,5 m. W centrum placu znajduje się kolumna, na szczycie której ustawiona jest figura Matki Bożej z różańcem w ręku.
Od połowy XVII wieku w kościele znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, posiadający srebrne sukienki. Namalował go nieznany artysta na wzór wizerunku Salus Populi Romani (Ocalenie Ludu Rzymskiego) z Bazyliki Santa Maria Maggiore (Matki Bożej Większej) w Rzymie. Obraz w Ostrowąsie, zwany obrazem Matki Bożej Pani Kujaw, został 24 sierpnia 1986 r. koronowany papieskimi koronami przez kard. Józefa Glempa[9].
Od 1978 r. na terenie sanktuarium mieszkał ks. infułat Władysław Matus, b. proboszcz parafii w Husiatynie i parafii św. Elżbiety we Lwowie, działacz społeczny i polityczny, poseł na Sejm I kadencji. Zmarł w Ostrowąsie w 1993 r[10].
-
Widok ogólny placu z drogą krzyżową -
Jedna z figur w centralnej części placu
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID[11] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, 1914, nr rej.: A/475 z 23.01.1995
- cmentarz przykościelny, ok. 1914, nr rej.: j.w.
- zespół dworski, k. XVIII, nr rej.: 240/A z 20.10.1987:
- dwór
- park z aleją
- folwark.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 95059
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 902 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-08-21].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-08-05].
- ↑ Biuletyn informacji publicznej Gminy Aleksandrów Kujawski. Urząd Gminy w Aleksandrowie Kujawskim. [dostęp 2014-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
- ↑ Struktura ludności w gminie Aleksandrów Kujawski rok 2011. Urząd Gminy Aleksandrów Kujawski. [dostęp 2014-09-05].
- ↑ a b Ostrowąs, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 422.
- ↑ Matka Boża „Pani Kujaw” – obraz na jeziorze – unikat w skali kraju i Europy – Turystyka Kulturowa [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
- ↑ ks. infułat Władysław Matus - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2023-07-23].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 1 [dostęp 2016-08-14].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ostrowąs: poświęcono stacje różańcowe w Sanktuarium Maryjnym
- Tablica informacyjna umieszczona przy drzwiach wejściowych do kościoła
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Siedziba gminy: Aleksandrów Kujawski
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Kolonie wsi | |
| Części wsi | |
| Osady wsi | |
| Osada leśna wsi | |
| Pozostałe miejscowości |
