Otton Nikodym

Otton Marcin Nikodym

"
Data i miejsce urodzenia	3 sierpnia 1887 Zabłotów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	4 maja 1974 Utica, Nowy Jork, USA
profesor nauk matematycznych
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Doktorat	16 czerwca 1924 Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	1927
Profesura	1 kwietnia 1945
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski Politechnika Krakowska Kenyon College w Ohio

Otton Marcin Nikodym (ur. 3 sierpnia 1887 w Zabłotowie w Królestwie Galicji i Lodomerii, zm. 4 maja 1974 w Utica w USA) – polski matematyk mający wkład w rozwój teorii miary, analizy funkcjonalnej, równań różniczkowych i opisowej teorii mnogości. Jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego w 1919.

Ławka z figurami Ottona Nikodyma i Stefana Banacha na krakowskich Plantach (według projektu Stefana Dousy, odsłonięta 14 października 2016).

Życiorys

Był synem Ottona Bogusława, inżyniera chemika. Ukończył w 1905 gimnazjum matematyczne we Lwowie z wyróżnieniem. Studia matematyczne na wydziale matematyki Uniwersytetu Lwowskiego ukończył w 1911. Doktoryzował się w 16 czerwca 1924 na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie rozprawy Przyczynki do teorii zbiorów, a w lipcu 1927 się tam habilitował. Do roku 1944 mieszkał w Warszawie, po powstaniu warszawskim zamieszkał w Krakowie. 1 kwietnia 1945 został profesorem nadzwyczajnym na tworzącej się Politechnice Krakowskiej, ale w 1946 razem z żoną Stanisławą opuścił Polskę. Wyjechali do Belgii, następnie do Francji. Od 1948 do 1965 pracował w Kenyon College w stanie Ohio w Stanach Zjednoczonych. Po 1947 napisał około 50 prac badawczych.

Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1960).

Nikodym był dydaktykiem i popularyzatorem matematyki, autorem audycji radiowych o matematyce. Posługiwał się biegle i wykładał w 5 językach.

Przykładowe prace

• Twierdzenie Nikodyma o ograniczoności.
• Nikodym podał konstrukcję podzbioru N kwadratu jednostkowego na płaszczyźnie, którego miara jest równa 1 i który ma taką własność, że dla każdego punktu $x\in N$ istnieje prosta $\ell$ przechodząca przez ten punkt i taka że $N\cap \ell =\{x\}.$ (Jest to tzw. zbiór Nikodyma.)
• W 1930 uogólnił wynik Johanna Radona do twierdzenia zwanego dziś twierdzeniem Radona-Nikodyma.

Linki zewnętrzne

• John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Otton Nikodym w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)