Park Stary im. Księcia Józefa Poniatowskiego
| ||
 nr rej. A-133[1] z 15.12.1978
| ||
.jpg) Fontanna przy Teatrze Dramatycznym | ||
| Państwo |  Polska
| |
|---|---|---|
| Miejscowość | Białystok | |
| Dzielnica | Centrum | |
| Powierzchnia | 4,8 ha | |
| Data założenia | 1895-1897 | |
| Projektant | Walerian Kronenberg | |
Położenie na mapie Białegostoku  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | ||
 53°07′48,60″N 23°10′07,65″E/53,130167 23,168792
| ||
.JPG)
Park Stary im. księcia Józefa Poniatowskiego – białostocki park naturalistyczny z elementami modernistycznymi. Założony w latach 1895-97 w miejscu dawnego stawu młyńskiego na rzece Białej wchodzącego w skład kompozycji ogrodów pałacowych o powierzchni 4,76 ha w Białymstoku powstał według projektu Waleriana Kronenberga[2][3].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Park powstał w latach 1895-97, który wytyczono między ulicami: Branickiego (dawniej Bulwarowa), Elektryczną (dawniej Mieszczańska) i Mickiewicza (dawniej Puszkina). Centralną część parku stanowił owalny plac, od którego krzyżowo rozchodziły się aleje parkowe. Na terenie parku znajdował się pawilon restauracyjny "Raj", gdzie organizowano wystawy, koncerty i zabawy. Pierwotnie park otoczono stylizowanym neobarokowym kamiennym ogrodzeniem z elementami ozdobnych krat. W ogrodzeniu wkomponowane były trzy bramy wejściowe prowadzące do parku.
Historia parku[edytuj | edytuj kod]
Projektantem parku był jeden z najwybitniejszych twórców założeń ogrodowych w Polsce żyjący na przełomie wieku XIX i XX wieku Walerian Kronenberg. W roku 1989 w celu upamiętnienia 240. rocznicy nadania praw miejskich i 70. rocznicy odzyskania niepodległości przez Białystok, park nazwano imieniem księcia Józefa Poniatowskiego[4]. Obecnie funkcjonuje również nazwa Park Stary. Przekomponowany został w latach 1936-38 wg projektu Stanisława Życińskiego Zadory. Park posiadał oryginalny plan przestrzenny, symetryczny i regularny, z główną aleją i bocznymi alejkami, zakątkami, trawnikami. Plan parku łączył w sobie elementy naturalnego parku angielskiego i kształtowanego parku francuskiego. Wnętrze na osi południowo-północnej pozostawało otwartą przestrzenią z urządzoną zielenią niską. Pozostałą część porasta drzewostan, który w części jest pozostałością po lasach miejskich.
Na początku XXI wieku cały plac parkowy ponownie został przebudowany, a w 2003 roku przed gmachem teatru wykonano z kamienia trotuar w formie fontanny, z której woda tryska wieloma strumieniami, bezpośrednio z podziemnego zbiornika. W roku 2007 wyłożono nawierzchnie części alejek kostką i płytami kamiennymi, tworząc plac centralny parku w formie prostokąta, któremu nadano nazwę Placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Obecnie na terenie parku znajduje się Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki (ul. Elektryczna 12) zbudowany w roku 1933[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków województwa podlaskiego. [dostęp 2011-03-25].
- ↑ Białystok portal miejski. Parki i zieleń miejska. [dostęp 2012-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-24)].
- ↑ Portal Białostocki. Parku im. J. Poniatowskiego
- ↑ Uchwała IV/39/89 Miejskiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 27 lutego 1989 r., Wykaz nazw ulic i placów miasta Białegostoku.
- ↑ Strona Teatru Dramatycznego. [dostęp 2009-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].
