Park Stary im. Księcia Józefa Poniatowskiego
 nr rej. A-133[1] z 15.12.1978
| |
.jpg) Fontanna przy Teatrze Dramatycznym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Powierzchnia |
4,8 ha |
| Data założenia |
1895-1897 |
| Projektant | |
Położenie na mapie Białegostoku  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
 53°07′48,60″N 23°10′07,65″E/53,130167 23,168792
| |
.JPG)
Park Stary im. księcia Józefa Poniatowskiego – białostocki park naturalistyczny z elementami modernistycznymi. Założony w latach 1895–1897 w miejscu dawnego stawu młyńskiego na rzece Białej wchodzącego w skład kompozycji ogrodów pałacowych o powierzchni 4,76 ha w Białymstoku powstał według projektu Waleriana Kronenberga[2][3] przy współpracy z Teodorem Chrząńskim[4].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Park powstał w latach 1895–1897, który wytyczono między ulicami: Branickiego (dawniej Bulwarowa), Elektryczną (dawniej Mieszczańska) i Mickiewicza (dawniej Puszkina). Centralną część parku stanowił owalny plac, od którego krzyżowo rozchodziły się aleje parkowe. Na terenie parku znajdował się pawilon restauracyjny „Raj”, gdzie organizowano wystawy, koncerty i zabawy. Pierwotnie park otoczono stylizowanym neobarokowym kamiennym ogrodzeniem z elementami ozdobnych krat. W ogrodzeniu wkomponowane były trzy bramy wejściowe prowadzące do parku.
Historia parku
[edytuj | edytuj kod]Projektantem parku był jeden z najwybitniejszych twórców założeń ogrodowych w Polsce żyjący na przełomie wieku XIX i XX wieku Walerian Kronenberg. W roku 1989 w celu upamiętnienia 240. rocznicy nadania praw miejskich i 70. rocznicy odzyskania niepodległości przez Białystok, park nazwano imieniem księcia Józefa Poniatowskiego[5]. Obecnie funkcjonuje również nazwa Park Stary. Przekomponowany został w latach 1936–1938 wg projektu Stanisława Życińskiego Zadory. Park posiadał oryginalny plan przestrzenny, symetryczny i regularny, z główną aleją i bocznymi alejkami, zakątkami, trawnikami. Plan parku łączył w sobie elementy naturalnego parku angielskiego i kształtowanego parku francuskiego. Wnętrze na osi południowo-północnej pozostawało otwartą przestrzenią z urządzoną zielenią niską. Pozostałą część porasta drzewostan, który w części jest pozostałością po lasach miejskich.
Na początku XXI wieku cały plac parkowy ponownie został przebudowany, a w 2003 roku przed gmachem teatru wykonano z kamienia trotuar w formie fontanny, z której woda tryska wieloma strumieniami, bezpośrednio z podziemnego zbiornika. W roku 2007 wyłożono nawierzchnie części alejek kostką i płytami kamiennymi, tworząc plac centralny parku w formie prostokąta, któremu nadano nazwę Placu marszałka Józefa Piłsudskiego. Obecnie na terenie parku znajduje się Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki (ul. Elektryczna 12) zbudowany w roku 1933[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków województwa podlaskiego. [dostęp 2011-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)].
- ↑ Białystok portal miejski. Parki i zieleń miejska. [dostęp 2012-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-24)].
- ↑ Portal Białostocki. Parku im. J. Poniatowskiego.
- ↑ Małgorzata Dolistowska, Park Stary w Białymstoku – ewolucja formy a przeobrażenia tożsamości miejsca, „Park miejski – znaczenie w przestrzeni zurbanizowanej, Monografia”, 2016.
- ↑ Uchwała IV/39/89 Miejskiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 27 lutego 1989 r. [online], Wykaz nazw ulic i placów miasta Białegostoku.
- ↑ Strona Teatru Dramatycznego. [dostęp 2009-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].
.svg){kind=small}