Paul Heim

Paul Heim
Data i miejsce urodzenia	15 października 1879 ; Stuttgart
Data i miejsce śmierci	22 lutego 1963 ; Stuttgart
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	architektura
Epoka	modernizm

Paul Heim (ur. 15 października 1879 w Stuttgarcie, zm. 22 lutego 1963 tamże) – niemiecki architekt działający głównie we Wrocławiu.

Życiorys

W roku 1895 po zdobyciu zawodu kamieniarza rozpoczął naukę w Szkole Rzemiosł Budowlanych w Stuttgarcie, gdzie poznał i zaprzyjaźnił się z Albertem Kempterem, który później został jego szwagrem, wspólnikiem i współautorem najważniejszych projektów realizowanych w latach dwudziestych i trzydziestych we Wrocławiu. Po ukończeniu nauki w roku 1900 rozpoczął pracę w zawodzie architekta. Początkowo zatrudniony był w firmie Paula Schultze-Naumburga. W roku 1910 przybył do Wrocławia, gdzie rozpoczął pracę w biurze miejskiego radcy budowlanego Maksa Berga. W tym czasie uczestniczył w tworzeniu projektów opracowywanych pod jego kierunkiem m.in. najważniejszego dzieła w karierze Berga – Hali Stulecia. We Wrocławiu mieszkał i pracował przez następne 35 lat, tu powstały najważniejsze jego projekty. Po I wojnie światowej pracował już jako wolny architekt, początkowo wraz z Hermannem Wahlichem, a później z Albertem Kempterem, z którym założył firmę Heim & Kempter. Okres największych sukcesów spółki Heima i Kemptera to lata dwudzieste, kiedy to zrealizowano według ich projektów kilkanaście osiedli domów mieszkalnych we Wrocławiu: na Sępolnie, Biskupinie, Grabiszynie, Pilczycach, Księżu Małym i Osiedlu Henrykowskim. Projekty te były realizowane na zlecenie największej wówczas wrocławskiej spółdzielni mieszkaniowej – Siedlungsgesellschaft Breslau A.G.Ważnym wydarzeniem dla ich spółki był udział w roku 1929 w wystawie „Mieszkanie i Miejsce Pracy”, gdzie zaprojektowali dwa domy we wzorcowym osiedlu tej wystawy: galeriowy dom wielorodzinny i przedszkole. Oba budynki zebrały później wiele pochlebnych recenzji. W latach trzydziestych po przejęciu władzy przez nazistów projektował głównie domy jednorodzinne. W roku 1945 wyjechał z Wrocławia i powrócił do Stuttgartu, gdzie pracował nadal jako wolny architekt, brał m.in. udział w konkursie na odbudowę miasta ze zniszczeń wojennych.

Ważniejsze dzieła

1919-20 – plan urbanistyczny osiedla Sępolno wraz z Hermannem Wahlichem
1919-23 – domy przy ul. Jezierskiego, Godebskiego i Głowackiego na osiedlu Sępolno wraz z Hermannem Wahlichem oraz samodzielnie
1921-24 – osiedle Eichborngarten pomiędzy ulicami Inżynierską i Hallera wraz z Albertem Kempterem
1922 – siedziba spółdzielni „Vorwärts” przy ul. Kościuszki 133
1926 – osiedle Merckelstraße między ul. Nyską i Sernicką wraz z Albertem Kempterem
1926-28 – domy przy ul. Sowińskiego, Dembowskiego,Partyzantów i innych na osiedlu Sępolno wraz z Albertem Kempterem
1928 – osiedla bloków mieszkalnych Księże Małe wraz z Albertem Kempterem, Gustavem Wolfem, Hansem Thomasem i Rudolfem Sackiem
1928 – domy wielorodzinne przy ul. Hallera i Mieleckiej wraz z Albertem Kempterem
1928 – projekt urbanistyczny osiedla Biskupin wraz z Albertem Kempterem
1928-30 – osiedle Pilczyce przy ul. Górniczej wraz z Albertem Kempterem
1929 – wielorodzinny dom galeriowy nr 1 na osiedlu wzorcowym wystawy WUWA przy ul. Tramwajowej 2 wraz z Albertem Kempterem
1929 – przedszkole dla 60 dzieci nr 2 na osiedlu wzorcowym wystawy WUWA przy ul. Wróblewskiego 18 wraz z Albertem Kempterem
1933 – dom własny przy ul. Smoczej 28 na Strachocinie
1935 – wielorodzinny dom mieszkalny przy ul. Jantarowej 3–3a wraz z Albertem Kempterem (budynek niezachowany)
1938 – siedziba spółdzielni Siedlungsgesellschaft Breslau A.G przy ul. Szewskiej wraz z Albertem Kempterem

Literatura

Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
Jadwiga Urbanik: WUWA 1929-2009. Wrocławska wystawa Werkbundu. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2009.

Linki zewnętrzne

Paul Heim – realizacje na terenie Wrocławia. fotopolska.eu. [dostęp 2015-02-28]. (pol.).
Paul Heim - Biografie. archiweb.cz. [dostęp 2015-02-28]. (cz.).

Wystawa tematyczna	Wystawa Wzorcowe gospodarstwo rolne Wzorcowe sanatorium dziennego pobytu dla dzieci
Osiedle wzorcowe	Dom nr 1 Dom nr 2 Dom nr 3–6 Dom nr 7 Dom nr 8 Dom nr 9–22 Dom nr 23–25 Dom nr 26–27 Dom nr 28 Dom nr 29–30 Dom nr 31 Dom nr 32–33 Dom nr 34 Dom nr 35 Dom nr 36 Dom nr 37
Architekci	Theo Effenberger Moritz Hadda Paul Häusler Paul Heim Albert Kempter Emil Lange Heinrich Lauterbach Ludwig Moshamer Adolf Rading Hans Scharoun Gustav Wolf