Pożdżenice
51°27′06″N 19°11′46″E/51,451667 19,196111| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
604[2] |
| Strefa numeracyjna |
44 |
| Kod pocztowy |
97-425[3] |
| Tablice rejestracyjne |
EBE |
| SIMC |
0557300 |
Położenie na mapie gminy Zelów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego  | |
| 51°27′06″N 19°11′46″E/51,451667 19,196111[1]
| |
Pożdżenice – wieś położona w gminie Zelów, w powiecie bełchatowskim, w województwie łódzkim, w Polsce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Była to wieś szlachecka, w XVII w. należała do Gomolińskich, w następnym wieku do Szamowskich h. Prus I[4]. Parafia powstała w 1622 roku. Erygowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego i jako samodzielna parafia istniała do 1863 roku, kiedy to wcielono ją do parafii w Wygiełzowie. W 1927 roku, została odłączona od Wygiełzowa i wcielona w granice parafii w Zelowie. Reaktywowano ją w 1958 roku. Pierwszy kościół św. Barbary był fundacji Wojciecha i Barbary Wężyków Gomolińskich. Obecny kościół św. Kazimierza i św. Barbary postawiono w 1836 roku z fundacji kasztelana sieradzkiego hr. Miączyńskiego. Kościół jest orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej, jednonawowy, na planie prostokąta. Dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę. Bogate uposażenie wnętrza z XVII w. pochodzące zapewne z wcześniejszej świątyni. Obok stoi drewniana dzwonnica z początku XIX w.
W 1843 roku było tu 30 rodzin czeskich, 33 niemieckie i tylko 6 polskich. W 1921 roku wieś liczyła 147 domów i 1061 mieszkańców, z których 66% było ewangelikami. Dziś wyróżnia się dwie wsie: Pożdżenice i Pożdżenice Kolonię, zwaną kiedyś Holenderską. Ta ostatnia została założona przez kolonistów niemieckich prawdopodobnie u schyłku XVIII w[5].
Religia
[edytuj | edytuj kod]W Pożdżenicach opiekę duszpasterską nad niemieckimi kolonistami sprawował Kościół ewangelicko-augsburski. W 1857 roku miejscowość stała się filiałem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Bełchatowie[6]. W miejscowości znajdował się dom zborowy ze szkołą kantoracką, w którym odbywały się prowadzone przez pastora, bądź lokalnego kantora nabożeństwa ewangelickie oraz lekcje dla dzieci[7]. Do 1934 roku zajęcia szkolne prowadzone były w języku niemieckim[8]. W latach 20. i 30. XX wieku funkcję kantora we wsi pełnił Hermann Kurzmanowski[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[10] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- szkoła, pocz. XIX w., nr rej.: 436 z 25.07.1967
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Przez wieś prowadzi 
niebieski turystyczny Szlak „Osady Braci Czeskich” (65 km): Widawa (PKS) – Ruda – Chrząstawa – Faustynów – Walewice – Pożdżenice – Zelów – Zelówek – Bocianicha – Grzeszyn – Gucin – Rokitnica – Talar – Barycz – Ostrów – Łask Kolumna (PKP, PKS).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109635
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1048 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ tom. 4, sek. 7, str. 14, [w:] Sławomir Leitgber, Polska szlachta i jej herbi, www.familysearch.org, OCLC 865794691 [dostęp 2024-01-12] (pol.).
- ↑ Woźniak 2013 ↓, s. 190.
- ↑ Kneifel 1971 ↓, s. 110.
- ↑ Rocznik Ewangelicki 1925 ↓, s. 129.
- ↑ Gerhardt 1937 ↓, s. 14.
- ↑ Gerhardt 1937 ↓, s. 19.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych 2008 ↓, s. 3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jakob Gerhardt: 1837–1937 Festschrift anlässlich der Jahrhundertfeier der evang.-luth. Gemeinde zu Belchatow. Lodz: Libertas, 1937. (niem.).
- Eduard Kneifel: Die Evangelisch-Augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939. Vierkirchen: Selbstverlag des Verfassers, 1971. (niem.).
- Krzysztof Paweł Woźniak: Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013. (pol.).
- „Rocznik Ewangelicki”, 1925. Warszawa: Związek Polskich Towarzystw i Zborów Ewangelickich w Państwie Polskiem. (pol.).
- Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. 2008.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pożdżenice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 898.
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Części miasta | |
| Integralne części wsi |
|
