Richard Donner

Richard Donner
	; Richard Donner (1979)
Prawdziwe imię i nazwisko	Richard Donald Schwartzberg
Data i miejsce urodzenia	24 kwietnia 1930 ; Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	5 lipca 2021 ; West Hollywood
Zawód	reżyser, producent, pisarz
Współmałżonek	Lauren Shuler Donner; (1985–2021; jego śmierć)
Lata aktywności	1957–2021
	Multimedia w Wikimedia Commons

Richard Donner, właśc. Richard Donald Schwartzberg (ur. 24 kwietnia 1930 w Nowym Jorku, zm. 5 lipca 2021 w West Hollywood) – amerykański reżyser filmowy, producent filmowy i autor komiksów^[1].

W 2000 został uhonorowany Nagrodą Prezydenta Academy of Science Fiction, Fantasy and Horror Films. W 2006 podczas 11. ceremonia rozdania Satelitów odebrał Nagrodę im. Nikoli Tesli. 16 października 2008 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6712 Hollywood Boulevard^[2]^[3].

Życiorys

Urodził się w Bronxie w Nowym Jorku jako młodsze z dwójki dzieci Hattie (Horowitz) i Freda Schwartzbergów^[4]^[5]. Jego ojciec był rosyjskim imigrantem żydowskim, który pracował w firmie meblowej swojego ojca^[6], a matka, córka rosyjskich żydowskich imigrantów, zanim urodziła dzieci, pracowała jako sekretarka^[6].

Donner zafascynował się filmem, kiedy wraz z siostrą chodził do kina swojego dziadka na Brooklynie. Dorastał w Bronksie i Mount Vernon. Po ukończeniu szkoły średniej Donner służył w United States Navy, gdzie pełnił funkcję fotografa lotniczego. Jego ojciec chciał, żeby studiował biznes, zapisał się więc do szkoły wieczorowej na New York University, ale porzucił ją po dwóch latach. Wkrótce przeniósł się do Los Angeles, gdzie rozpoczął karierę aktorską i przyjął pseudonim sceniczny „Richard Donner”^[7].

Po występach w produkcjach off-Broadwayowskich^[8], zaczął reżyserować reklamy i odcinki seriali telewizyjnych, w tym Combat! (1963), Wyspa Gilligana (1964–1965), Ścigany (1966), Ironside (1972), Kojak (1973–1974), Ulice San Francisco (1974), Opowieści z krypty (1989–1992) i Opowiastki z krypty (1993–1994).

W 1979 zdobył nominację do Nagrody Saturn dla najlepszego reżysera filmu fantastycznonaukowego Superman (1978) z Christopherem Reevem w roli głównej^[9].

Wybrana filmografia

Omen (1976)
Superman (1978)
Zabawka (1982)
Zaklęta w sokoła (1985)
Goonies (1985)
Zabójcza broń (1987)
Zabójcza broń 2 (1989)
Zabójcza broń 3 (1992)
Maverick (1994)
Teoria spisku (1997)
Zabójcza broń 4 (1998)
Ludzie mafii (TV, 1999)
Linia czasu (2003)
16 przecznic (2006)

Przypisy

↑ Richard Donner Dies: ‘Superman’, ‘Lethal Weapon’ And ‘The Goonies’ Director Was 91. Deadline.com. [dostęp 2021-07-05]. (ang.).
↑ Richard Donner. Walk of Fame. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).
↑ SteveS. Chawkins SteveS., Hollywood Star Walk: Richard Donner, Director, „Los Angeles Times”, 22 czerwca 2010 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ BeverlyB. Walker BeverlyB., Vet helmer’s long and boffo road, „Variety”, 31 lipca 1997 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ PeterP. Biskind PeterP., The Rude Warrior, „Vanity Fair”, 23 lutego 2011 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ ^a ^b AnitaA. Gates AnitaA., Richard Donner, Director of ‘Superman’ and ‘Lethal Weapon’ Films, Dies at 91, „The New York Times”, 5 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ HarrisonH. Smith HarrisonH., Richard Donner, adaptable director of 'Superman' and 'Lethal Weapon,' dies at 91, „The Washington Post”, 6 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ Richard Donner. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-03-09]. (ang.).
↑ RyanR. Gilbey RyanR., Richard Donner obituary, „The Guardian”, 6 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

Linki zewnętrzne

Richard Donner (1930–2021) w bazie IMDb (ang.)
Richard Donner w bazie Filmweb
Richard Donner w bazie Notable Names Database (ang.)
Richard Donner w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Richard Donner Dies: ‘Superman’, ‘Lethal Weapon’ And ‘The Goonies’ Director Was 91. Deadline.com. [dostęp 2021-07-05]. (ang.).

[2] Richard Donner. Walk of Fame. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).

[3] SteveS. Chawkins SteveS., Hollywood Star Walk: Richard Donner, Director, „Los Angeles Times”, 22 czerwca 2010 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[var-4] BeverlyB. Walker BeverlyB., Vet helmer’s long and boffo road, „Variety”, 31 lipca 1997 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[vf-5] PeterP. Biskind PeterP., The Rude Warrior, „Vanity Fair”, 23 lutego 2011 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[nyt-6] AnitaA. Gates AnitaA., Richard Donner, Director of ‘Superman’ and ‘Lethal Weapon’ Films, Dies at 91, „The New York Times”, 5 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[7] HarrisonH. Smith HarrisonH., Richard Donner, adaptable director of 'Superman' and 'Lethal Weapon,' dies at 91, „The Washington Post”, 6 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[rt-8] Richard Donner. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-03-09]. (ang.).

[9] RyanR. Gilbey RyanR., Richard Donner obituary, „The Guardian”, 6 lipca 2021 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

1960-69	X-15 (1961) Sól i pieprz (1968) Lola (1969)
1970-79	Omen (1976) Superman (1978)
1980-89	Inside Moves (1980) Zabawka (1982) Goonies (1985) Zaklęta w sokoła (1985) Zabójcza broń (1987) Wigilijny show (1988) Zabójcza broń 2 (1989)
1990-99	Marzyciele, czyli potęga wyobraźni (1992) Zabójcza broń 3 (1993) Maverick (1994) Zabójcy (1995) Teoria spisku (1997) Zabójcza broń 4 (1998)
2000-09	Linia czasu (2003) 16 przecznic (2006) Superman II: Wersja reżyserska Richarda Donnera (2006)