Mel Gibson
Mel Gibson (2016) | |
Imię i nazwisko |
Mel Columcille Gerard Gibson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
3 stycznia 1956 |
Zawód |
aktor, reżyser, producent filmowy |
Współmałżonek |
Robyn Moore Gibson |
Lata aktywności |
od 1976 |
Odznaczenia | |
Mel Columcille Gerard Gibson[1] (ur. 3 stycznia 1956 w Peekskill[2]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młode lata
[edytuj | edytuj kod]Gibson jest obywatelem amerykańskim i irlandzkim[3][4], ale większość dzieciństwa i młodości spędził w Australii. Ojciec Mela, Hutton Gibson, podjął decyzję o przeprowadzeniu się wraz z całą rodziną do Australii ze Stanów Zjednoczonych w 1968[5], protestując tym przeciwko niemoralnej, jego zdaniem, wojnie w Wietnamie[6].
W 1977 Gibson ukończył „National Institute of Dramatic Arts” (najbardziej prestiżową szkołę aktorską w Australii).
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Na małym ekranie zadebiutował w serialu telewizyjnym The Sullivans. Jego pierwsza rola filmowa to postać Mad Maksa w filmie o tym samym tytule. Mad Max przyniósł Gibsonowi sporą popularność wśród widzów (wystąpił w kolejnych częściach tego filmu), ale krytykom bardziej spodobał się jego następny film, reżyserowany przez Petera Weira Gallipoli. W 1984 wystąpił po raz pierwszy w filmie amerykańskim – zagrał postać Fletchera Christiana w filmie Bunt na Bounty. W 1985 roku został okrzyknięty najseksowniejszym mężczyzną świata przez magazyn „People”.
Kolejne filmy Gibsona to seria Zabójcza broń. Wcielił się w postać Hamleta w filmie Franca Zeffirellego. Ma na swoim koncie role w filmach komediowych Maverick i Czego pragną kobiety.
W 1996 Gibson otrzymał dwa Oscary dla najlepszego reżysera i za najlepszy film roku przyznane filmowi Braveheart. Waleczne serce, opartemu na historii życia sir Williama Wallace’a.
W 2004 Gibson wyprodukował i wyreżyserował film Pasja, który został uznany za bardzo kontrowersyjny w niektórych żydowskich środowiskach religijnych[7]. Pasja opowiada o ostatnich 12 godzinach z życia Jezusa Chrystusa. Pomimo wielu kontrowersji film ten został bardzo ciepło przyjęty przez większość chrześcijan[8], naukowców[9] i wielu konserwatywnych przedstawicieli społeczeństwa żydowskiego[10]. W 2006 Mel Gibson wyreżyserował film Apocalypto osadzony w realiach cywilizacji Majów przed przybyciem konkwistadorów do Ameryki.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Mel Gibson jest tradycjonalistą katolickim, uznającym zarówno władzę papieża, jak i postanowienia soboru watykańskiego II[11]. Jego ojciec, Hutton Gibson, był znanym z wielu kontrowersyjnych poglądów sedewakantystą. 7 czerwca 1980 wziął ślub z Robyn Gibson[12], z którą ma siedmioro dzieci (sześciu synów i jedną córkę)[13][14]. Po 28 latach małżeństwa aktor rozwiódł się 13 kwietnia 2009, wiążąc się z rosyjską piosenkarką Oksaną Grigorjewą, z którą ma córkę Lucię[15][16]. Związek z Oksaną trwał trzy lata.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1977 – Summer City jako Scollop
- 1979 – Tim jako Tim
- 1979 – Mad Max jako Max
- 1981 – Mad Max 2: Wojownik Szos jako Max
- 1981 – Gallipoli jako Frank Dunne
- 1981 – Punishment jako Rick Monroe
- 1982 – Atak jednostki Z jako kapitan P.G. Kelly
- 1982 – Rok niebezpiecznego życia jako Guy Hamilton
- 1984 – Rzeka jako Tom Garvey
- 1984 – Bunt na Bounty (The Bounty) jako Fletcher Christian
- 1984 – Pani Soffel jako Ed Biddle
- 1985 – Mad Max pod Kopułą Gromu jako Max
- 1987 – Zabójcza broń (Lethal Weapon) jako Martin Riggs
- 1988 – Tequila Sunrise
- 1989 – Zabójcza broń 2 (Lethal Weapon 2) jako Martin Riggs
- 1990 – Air America
- 1990 – Ptaszek na uwięzi (Bird on a Wire) jako Rick Jarmin
- 1990 – Hamlet jako Hamlet
- 1992 – Zabójcza broń 3 (Lethal Weapon 3) jako Martin Riggs
- 1992 – Wiecznie młody (Forever Young) jako Daniel McCormick
- 1993 – Człowiek bez twarzy (The Man Without a Face) [także reżyseria] jako Justin McLeod
- 1994 – Maverick jako Bret Maverick
- 1995 – Braveheart. Waleczne serce (Braveheart) [także producent i reżyser] jako William Wallace
- 1995 – Pocahontas jako John Smith [głos]
- 1996 – Okup (Ransom)
- 1997 – Teoria spisku (Conspiracy Theory) jako Jerry Fletcher
- 1998 – Zabójcza broń 4 (Lethal Weapon 4) jako Martin Riggs
- 1999 – Godzina zemsty (Payback) jako Porter
- 1999 – Million Dollar Hotel (The Million Dollar Hotel) jako agent Skinner
- 2000 – Czego pragną kobiety (What Women Want) jako Nick Marshall
- 2000 – Uciekające kurczaki (Chicken Run)
- 2000 – Patriota (The Patriot)
- 2002 – Znaki (Signs)
- 2002 – Byliśmy żołnierzami (We Were Soldiers)
- 2003 – Śpiewający detektyw jako doktor Gibbon
- 2004 – Pasja (The Passion of the Christ) jako legionista [scenariusz i reżyseria]
- 2006 – Apocalypto [scenariusz i reżyseria]
- 2010 – Furia (Edge of Darkness) jako Thomas Craven
- 2011 – Podwójne życie (The Beaver) jako Walter Black
- 2012 – Dorwać gringo (Get the Gringo) jako kierowca
- 2014 – Niezniszczalni 3 (The Expendables 3) jako Conrad Stonebanks
- 2016 – Przełęcz ocalonych (Hacksaw Ridge) [reżyseria]
- 2016 – Dziedzictwo krwi (Blood Father) jako John Link
- 2017 – Co wiecie o swoich dziadkach? (Daddy’s Home 2) jako Kurt Mayron
- 2018 – Dragged Across Concrete jako Brett Ridgeman
- 2019 – Profesor i szaleniec (The Professor and the Madman) jako James Murray
- 2020 – Zabójczy żywioł (Force of Nature) jako Ray Barrett
- 2020 – Sposób na świętego (Fatman) jako Chris Cringle
- 2021 – Poziom mistrza (Boss Level) jako pułkownik Clive Ventor
- 2021 – Niebezpieczny (Dangerous) jako dr Alderwood
- 2022 – Ostatnia szansa (Last Looks) jako Alastair Pinch
- 2022 – Panama (Panama) jako Stark
- 2022 – Agent Game jako Olsen
- 2022 – Ojciec Stu (Father Stu) jako Bill Long
- 2022 – Gorące krzesło (Hot Seat) jako Wallace Reed
- 2022 – Bandyta (Bandit) jako Tommy Kay
- 2022 – Gorąca linia (On the Line) jako Elvis Cooney
- 2023 – Tajny informator (Confidential Informant) jako Kevin Hickey
- 2023 – Desperation Road jako Mitchell Gaines
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Akademii Filmowej 1995, dwa Oscary za film Braveheart. Waleczne serce (za reżyserię i zdjęcia)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Colleen McDannell , Catholics in the Movies, Oxford University Press, USA, 2008, ISBN 978-0-19-530656-9 [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ UPI Almanac for Thursday, Jan. 3, 2019 [online], UPI.com, 3 stycznia 2019 [dostęp 2021-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-03] .
- ↑ Michael Kehoe , American star Mel Gibson is an Irish citizen and says Ireland ‘feels like home’ [online], Ireland Calling, 16 sierpnia 2020 [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Aidan Lonergan , 11 celebrities you never realised had an Irish passport [online], The Irish Post [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ Wensley Clarkson , Mel Gibson: Living Dangerously, 1993, s. 30 [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ Wendy Grossman , Is the Pope Catholic? [online], Dallas Observer, 31 lipca 2003 [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ onet.pl: Mel Gibson ugiął się pod krytyką. [dostęp 2004-02-04]. (pol.).
- ↑ kosciol.pl: Pasja nie bardziej antysemicka niż ewangelie. [dostęp 2004-03-12]. (pol.).
- ↑ René Girard: Jak byśmy przy tym byli. „Rzeczpospolita”, 2004-04-10. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
- ↑ interia.pl: Żydzi chwalą Pasję. [dostęp 2017-02-10]. (pol.).
- ↑ Whose Passion? Media, Faith & Controversy. [dostęp 2021-05-31].
- ↑ Wensley Clarkson , Mel Gibson: Living Dangerously, 1993, s. 125 [dostęp 2021-05-06] .
- ↑ INSIDE STORY: Meet Mel Gibson’s Children [online], PEOPLE.com [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Mel Gibson Welcomes Third Grandchild [online], Us Weekly, 14 marca 2011 [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Mel Gibson names new daughter Lucia [online], abc.net.au, 2 listopada 2009 [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Rep: Mel Gibson and Girlfriend Are Expecting! [online], PEOPLE.com [dostęp 2021-05-06] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Mel Gibson w bazie IMDb (ang.)
- Mel Gibson w bazie Notable Names Database (ang.)
- Mel Gibson w bazie Filmweb
- ISNI: 0000000114746266
- VIAF: 71565714
- LCCN: n85197476
- GND: 119095394
- NDL: 00620731
- BnF: 136055695
- SUDOC: 055303897
- SBN: RAVV089725
- NLA: 35999291
- NKC: jn20000700610
- BNE: XX1113068
- NTA: 07134120X
- CiNii: DA10915650
- Open Library: OL2878425A
- PLWABN: 9810608986905606
- NUKAT: n00021358
- J9U: 987007477362805171
- CANTIC: a19211880
- LNB: 000260889
- CONOR: 10750819
- BLBNB: 000562709
- KRNLK: KAC201106156
- LIH: LNB:BPC7;=vN
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykanie pochodzenia walijskiego
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy reżyserzy filmowi
- Amerykańscy tradycjonaliści katoliccy
- Artyści związani z Sydney
- Laureaci Oscara za najlepszą reżyserię
- Laureaci Złotego Globu za najlepszą reżyserię
- Odznaczeni Orderem Australii
- Producenci filmowi nagrodzeni Oscarem za najlepszy film
- Urodzeni w 1956