Michael Bay

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Michael Bay
Ilustracja
Michael Bay (2006)
Prawdziwe imię i nazwisko

Michael Benjamin Bay

Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1965
Los Angeles

Zawód

reżyser
producent filmowy

Lata aktywności

od 1984

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Michael Benjamin Bay (ur. 17 lutego 1965 w Los Angeles) – amerykański reżyser i producent filmowy. Zasłynął jako twórca wysokobudżetowych filmów akcji, takich jak: Transformers, Armageddon, Twierdza, Pearl Harbor, Bad Boys, czy Bad Boys II. Jest właścicielem wytwórni Propaganda Films oraz współzałożycielem spółki produkcyjnej Platinum Dunes. Wszystkie jego filmy przyniosły łącznie ponad 2,3 mld dolarów dochodu[1], co czyni go jednym z najbardziej dochodowych reżyserów filmowych w historii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Bay urodził się w Los Angeles, gdzie był wychowany przez przybranych rodziców – Harriet była właścicielką księgarni i psychologiem dziecięcym, Jim księgowym[2]. Dziadek natomiast pochodził z Rosji i był Żydem[3]. Gdy był młodym mężczyzną, Bay zaczął szukać swoich biologicznych rodziców; odnalazł swoją biologiczną matkę, a jego poszukiwania biologicznego ojca wskazywały na reżysera Johna Frankenheimera; jednak testy genetyczne wykazały później, że Bay nie był jego synem[4].

W Santa Monica Bay uczęszczał do ekskluzywnej szkoły Crossroads School i już wtedy przejawiał zainteresowanie filmami akcji. On sam początków tej fascynacji dopatruje się w pewnym zdarzeniu z dzieciństwa, kiedy jako chłopiec przywiązał fajerwerki do zabawkowego pociągu i odpalił, a następnie całe zdarzenie sfilmował 8 mm kamerą. Ponieważ przy okazji wywołał pożar i musiała interweniować straż pożarna, za karę został uziemiony w domu[5].

Początki kariery[edytuj | edytuj kod]

Z przemysłem filmowym po raz pierwszy zetknął się w wieku 15 lat, kiedy odbywał praktyki u George’a Lucasa. Zajmował się segregowaniem scenorysów do filmu Poszukiwacze zaginionej Arki. Na ich podstawie uznał, że będzie to coś okropnego, ale gdy zobaczył gotowy film w kinie był pod takim wrażeniem, że również postanowił zostać reżyserem[6]. W 1986 roku ukończył Wesleyan University w Middletown w Connecticut, gdzie był członkiem bractwa Psi Upsilon. Później studiował jeszcze film w Art Center College of Design w Pasadenie[7].

Dwa tygodnie po zakończeniu szkoły rozpoczął pracę w przedsiębiorstwie Propaganda Films, gdzie zajmował się reżyserią reklam i wideoklipów[7]. W 1992 roku jego pierwsza ogólnokrajowa reklama nakręcona dla Czerwonego Krzyża zdobyła nagrodę Clio Award. W kolejnym roku zajął się kampanią reklamową dla California Milk Processors Board[8]. Z powodzeniem realizował również wideoklipy m.in. dla Tiny Turner i Lionela Richie.

Sukcesy filmowe[edytuj | edytuj kod]

Sukcesy Baya przyciągnęły uwagę dwójki producentów filmowych: Jerry’ego Bruckheimera i Dona Simpsona, którzy postanowili powierzyć mu reżyserię filmu Bad Boys. Był to jego pierwszy pełnometrażowy film, w którym główne role grali Will Smith i Martin Lawrence. Zdjęcia rozpoczęły się w 1994 roku w Miami, a w kolejnym roku obraz wszedł do kin. Kosztujący 19 milionów dolarów film odniósł ogromny sukces i zarobił łącznie 141 milionów, co umocniło pozycję Baya w filmowym świecie i zaowocowało trwałą współpracą z Jerrym Bruckheimerem[9].

W 1996 roku Bay nakręcił przebojową Twierdzę z Seanem Connerym, Nicolasem Cage’em i Edem Harrisem w rolach głównych. Był to drugi film zrealizowany dla producentów Bruckheimer/Simpson, jednak pięć miesięcy przed jego premierą Simpson zmarł, więc obraz zadedykowano jego pamięci[10]. Produkcja nie tylko odniosła sukces komercyjny, ale też zdobyła kilka nagród i nominacji, w tym do Oscara[11].

W 1998 roku ponownie ze współpracy z Bruckheimerem, wyreżyserował sensacyjno-przygodowy Armageddon, którego był także współproducentem. Film otrzymał cztery nominacje do Oscara, w tym za najlepszy dźwięk, najlepszy montaż dźwięku, najlepsze efekty specjalne oraz najlepszą piosenkę. Z budżetem wynoszącym 140 milionów dolarów był jednym z najdroższych obrazów 1998 roku, ale łącznie na całym świecie zarobił 553 miliony[12].

Kolejnym przedsięwzięciem Baya był wysokobudżetowy Pearl Harbor (2001), który także otrzymał cztery nominacje do Oscara, w tych samych kategoriach co poprzednio, z czego zdobył jedną statuetkę w kategorii najlepszy montaż dźwięku. Bay osobiście wyreżyserował także wideoklip do piosenki „There You'll Be” wykonywanej przez Faith Hill[7].

W 2003 roku razem z Willem Smithem i Martinem Lawrence’em nakręcił Bad Boys II, który przyniósł prawie dwukrotnie większe zyski niż część pierwsza. Dwa lata później zrealizował film Wyspa z Ewanem McGregorem i Scarlett Johansson. Była to jego pierwsza produkcja bez udziału Jerry’ego Bruckheimera. I choć kosztujący 126 milionów dolarów film zarobił w Stanach Zjednoczonych 46 mln, a na świecie 172 mln dolarów, Bay oznajmił, że nie był zadowolony z kampanii marketingowej w USA, a widzowie mogli być zdezorientowani co do jego prawdziwej istoty[13].

Seria Transformers[edytuj | edytuj kod]

Michael Bay na planie filmu Transformers (2006)

W 2007 nawiązał współpracę ze Stevenem Spielbergiem, z którym wyprodukował film Transformers. Produkcja odniosła olbrzymi sukces i zarobiła na całym świecie ponad miliard dolarów, z czego 300 mln w Stanach Zjednoczonych.

Dwa lata później Bay wyreżyserował kontynuację: Transformers: Zemsta upadłych, która przyniosła blisko 830 mln dolarów i była jednym z najbardziej dochodowych filmów 2009 roku. Sukces komercyjny nie przełożył się jednak na pochlebne recenzje krytyków, które w większości przypadków były negatywne, a nawet złośliwe[14]. Rok później produkcja otrzymała siedem nominacji do Złotej Maliny, z czego zdobyła trzy (najgorszy film, najgorszy reżyser oraz najgorszy scenariusz). Mimo to film, zaraz po Sadze Zmierzch, był najlepiej sprzedającym się obrazem wydanym na DVD i Blu-ray w 2009 roku.

W 2011 roku powstała trzecia część Transformerów, która, podobnie jak poprzednia część, odniosła sukces finansowy, ale otrzymała kiepskie recenzje i nominacje do Złotej Maliny.

W lutym 2012 roku wytwórnia Paramount Pictures ogłosiła, że Bay zajmie się reżyserią czwartej części serii Transformers. Premiera kosztującego blisko 200 milionów dolarów obrazu Transformers: Wiek zagłady odbyła się w czerwcu 2014 roku i w ciągu zaledwie kilku dni się zwróciła, zarabiając ponad 300 milionów dolarów. Została też jak na razie najsłabiej oceniona przez krytyków[15].

Inne projekty[edytuj | edytuj kod]

Pomiędzy trzecią i czwartą częścią Transformerów, Bay zrealizował „niewielki” film Sztanga i cash, nad którym pracował kilka lat. Jego fabuła oparta była na prawdziwej historii opisanej w gazecie Miami Herald przez Pete’a Collinsa i dotyczyła grupy kulturystów organizujących napady[16].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

W roku 1995 Bay otrzymał nagrodę Amerykańskiej Gildii Reżyserów dla Najlepszego Reżysera Reklam. Pięć razy nominowano go jednak do Złotej Maliny i dwa razy ją otrzymał[17].

Inspiracje[edytuj | edytuj kod]

Na zainteresowanie Baya show-biznesem miało wpływ wiele czynników. Reżyserzy, których wymienia jako autorów najważniejszych dla niego inspiracji, to m.in. Steven Spielberg, James Cameron, Stanley Kubrick, George Lucas oraz bracia Coen.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Reżyseria[edytuj | edytuj kod]

Filmy pełnometrażowe[edytuj | edytuj kod]

Wideoklipy[edytuj | edytuj kod]

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael Bay Movie Box Office Results [online], www.boxofficemojo.com [dostęp 2019-09-04] (ang.).
  2. ↑ Michael Bay Biography (1965–). Film Reference. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  3. ↑ Linkin Park Rocks Russian Transformers Premiere. orange.co.uk. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  4. ↑ Jeff Sneider: Two “dads” mentored Bay. Variety, 2011-06-28. [dostęp 2017-05-07]. (ang.).
  5. ↑ Anthony Breznican: Transformers' blasts back: Another Michael Bay direct hit. „USA Today”, 2009-06-18. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  6. ↑ Adam B. Vary: Optimus Prime Time. [w:] Entertainment Weekly [on-line]. ew.com, 2010-06-30. [dostęp 2014-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-07)]. (ang.).
  7. ↑ a b c Michael Bay – Biography. Yahoo!. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  8. ↑ Got Milk? (Aaron Burr). theinspirationroom.com, 2009-05-15. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  9. ↑ Jerry Bruckheimer: The Hollywood Interview. thehollywoodinterview.com. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  10. ↑ Rebecca Ascher-Walsh: Death of a Hollywood Bad Boy. [w:] Entertainment Weekly [on-line]. ew.com, 1996-01-06. [dostęp 2014-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-02)]. (ang.).
  11. ↑ The 69th Academy Awards. oscars.org. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
  12. ↑ Armageddon (1998). boxofficemojo.com, 1998-10-11. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  13. ↑ John Horn: You Call This Paradise?. „Los Angeles Times”, 2005-07-17. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  14. ↑ David Denby: Tommy Guns and Toys. newyorker.com, 2009-07-06. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  15. ↑ Transformers: Age of Extinction. Rotten Tomatoes. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  16. ↑ Transformers' Director Michael Bay On His Next Movie, Taylor Lautner And 'Bad Boys. moviesblog.mtv.com. [dostęp 2014-07-01]. (ang.).
  17. ↑ Michael Bay (I) - Nagrody - Filmweb [online], filmweb.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Michaela Baya
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029

Laureaci MTV Movie Awards w kategorii najlepsza scena akcji
Złota Malina dla najgorszego reżysera
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Bay&oldid=73593269”