Skrajna Garajowa Turnia
 Widok od północy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
2272[1] m n.p.m. |
| Wybitność |
12 m |
| Pierwsze wejście |
4 sierpnia 1906 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′43,3″N 20°00′24,3″E/49,178694 20,006750
| |
Skrajna Garajowa Turnia (niem. Vorderer Garai-Turm, słow. Predná Garajova veža, węg. Elülső-Garai-torony[2]) – przedostatnia (na północny zachód) turnia znajdująca się w Grani Hrubego w słowackiej części Tatr Wysokich. Od Pośredniej Garajowej Turni oddzielona jest siodłem Pośredniej Garajowej Ławki, a od Garajowej Strażnicy oddziela ją siodło Skrajnej Garajowej Ławki[3].
Ma położone blisko siebie dwa wierzchołki. Wyższy o około 1,4 m jest wierzchołek północny[1]. Ku południowemu zachodowi opadają z nich na trawiasty stok kilkunastometrowej wysokości ścianki. Ku północnemu wschodowi, do Doliny Hlińskiej ze szczytu turni opada olbrzymi filar o prawie 700 m różnicy wysokości. Na całej długości ograniczony jest potężnymi żlebami opadającymi z przełęczy po obydwu stronach turni. Najbardziej stroma jest najniższa część filara. W części środkowej jest trawiaste siodełko z którego na wschód opada żleb mający ujście w żlebie Pośredniej Garajowej Ławki tuż pod jej olbrzymim, 40-metrowej wysokości progiem. Na zachód, do żlebu Skrajnej Garajowej Ławki opada ciąg bardzo pochyłych zachodów. Siodełko to i formacje skalne po obydwu jego stronach dają możliwość przejścia jedną z niewielu łatwych dróg wspinaczkowych na północno-wschodniej ścianie Hrubej Grani – ale w tym przypadku tylko zimą (droga zimowa nr 4). Wykorzystując to siodełko pierwszego zjazdu narciarskiego z Grani Hrubego do Doliny Hlińskiej dokonał Edward Lichota 5 maja 2006 r.[4]
Jest to wysunięta najdalej na północny zachód z trzech Garajowych Turni – pozostałymi są Zadnia Garajowa Turnia i Pośrednia Garajowa Turnia. Ich nazwy pochodzą od niedalekiej Dolinki Garajowej, a tej z kolei, jak i wielu innych obiektów w tym rejonie Tatr, od nazwiska niejakiego Garaja, wspólnika Juraja Jánošíka[5]. Nazwy utworzył Witold Henryk Paryski w 8. tomie przewodnika wspinaczkowego[4].
Taternictwo[edytuj | edytuj kod]
Autorami pierwszego wejścia na wierzchołek Skrajnej Garajowej Turni są Józef Bajer, Stanisław Konarski i Ignacy Król, którzy dokonali tego 4 sierpnia 1906 r. podczas przechodzenia Grani Hrubego na odcinku od Teriańskiej Przełęczy Niżniej do Garajowej Strażnicy[3].
Na Skrajną Garajową Turnię, podobnie jak na inne obiekty w Grani Hrubego, nie prowadzą żadne oznakowane szlaki turystyczne. Obecnie dozwolone jest taternikom przejście granią i wspinaczka od strony Doliny Hlińskiej. Niewcyrka jest obszarem ochrony ścisłej TANAP-u z zakazem wstępu[4].
- Drogi wspinaczkowe
- Południowo-zachodnim zboczem; 0 w skali tatrzańskiej
- Przez ścianę czołową północno-wschodniego filara; V+, lód o nachyleniu 70-80 stopni, 8 godz.
- Północno-wschodnim filarem; II–IV, 4 godz.
- Z Garajowej Zatoki przez żleb Pośredniej Garajowej Ławki; deniwelacja 660 m, 2 godz. 30 min (droga zimowa)[4].
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2021-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Młynicka Przełęcz – Krywań, t. 8, Warszawa: Sport i Turystyka, 1956.
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Grań Hrubego, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-039-9.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.