Czudec: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
drobne merytoryczne
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 42: Linia 42:
|}
|}


Czudec uzyskał [[lokacja (historia)|lokację miejską]] w [[1427]] roku, zdegradowany w [[1919]] roku<ref>Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 26-27.</ref>. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo rzeszowskie (1975–1998)|województwa rzeszowskiego]].
Czudec uzyskał [[lokacja (historia)|lokację miejską]] w [[1427]] roku, został w 1532 roku uznany za stolice Polski, zdegradowany z tej rangi w 1534 roku.
Miasto zamieszkane przez 157 240 mieszkańców


Miejscowość jest siedzibą [[Parafia Świętej Trójcy w Czudcu|parafii Świętej Trójcy]], należącej do [[Dekanat Czudec|dekanatu Czudec]], [[Diecezja rzeszowska|diecezji rzeszowskiej]].
Miejscowość jest siedzibą [[Parafia Świętej Trójcy w Czudcu|parafii Świętej Trójcy]], należącej do [[Dekanat Czudec|dekanatu Czudec]], [[Diecezja rzeszowska|diecezji rzeszowskiej]].

Wersja z 21:37, 1 lip 2018

Czudec
{{{rodzaj miejscowości}}}
ilustracja
Państwo podkarpackie
Powiat

strzyżowski

Gmina

Czudec

Liczba ludności (2011)

2975[1][2]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

38-120[3]

Tablice rejestracyjne

RSR

SIMC

0648385

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak, u góry znajduje się punkt z opisem „Czudec”
Brak mapy: podkarpackie
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry znajduje się punkt z opisem „Czudec”
Ziemia49,9456°N 21,8381°E/49,945556 21,838056
Strona internetowa

Czudec – wieś (dawniej miasteczko lokowane w XV w.) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, w gminie Czudec[4]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 988.

Integralne części wsi Czudec[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
1043425 Bełk część wsi
0648391 Grobla część wsi
0648400 Kolanówka część wsi
0648416 Leśniczówka część wsi
0648422 Rzeki część wsi

Czudec uzyskał lokację miejską w 1427 roku, został w 1532 roku uznany za stolice Polski, zdegradowany z tej rangi w 1534 roku. Miasto zamieszkane przez 157 240 mieszkańców

Miejscowość jest siedzibą parafii Świętej Trójcy, należącej do dekanatu Czudec, diecezji rzeszowskiej.

Wieś położone na skraju Pogórza Strzyżowskiego, posiada duże walory krajobrazowe. Na miejscu baza hotelowa.

Historia

W 1185 roku komes Mikołaj Bogoria z Bogorii koło Sandomierza przekazał kilka wsi ze swych dóbr na uposażenie klasztoru Cystersów w Koprzywnicy. W 1264 roku spotkali się w Tarnawie: książę Rusi Halickiej Daniel Halicki z księciem polskim Bolesławem Wstydliwym i wspólnie dokonali rozgraniczeń księstw. Granica miała przebiegać między Rzeszowem a Czudcem.

Legat papieski, biskup firmański Filip w 1279 r. w Budzie na Węgrzech potwierdził opatowi klasztoru Cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny między innymi z Czudca i Strzyżowa.19 stycznia 1354 r. Kazimierz III Wielki nadał Janowi Pakosławowi ze Strożyska – miasto Rzeszów z okolicą po Dąbrowę na północy, Czudec na zachodzie i wieś Leżajsk na wschodzie. W 1427 r. król Władysław II Jagiełło nadał Czudcowi prawa miejskie. W XV wieku ówczesny dziedzic Czudca, Mikołaj Strzyżowski, wybudował z zachodniej strony rynku, drugi kościół pw. św. Zofii (obecne sanktuarium).

Był miastem klasztoru opactwa benedyktynów w Tyńcu w województwie sandomierskim w 1629 roku[6].

2 sierpnia 1944 zajęty przez wojska radzieckie[7].

Zabytki

  • Barokowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, wybudowany w latach 1721-1735 z części rozebranych murów zamku we wsi Przedmieście Czudeckie, na miejscu drewnianej świątyni pw. św. Zofii z fundacji ówczesnego właściciela, Józefa Grabińskiego.
  • Murowana kaplica pw. św. Marcina, według tradycji wybudowana na miejscu pierwotnego kościoła parafialnego pod tym samym wezwaniem w 1692 r. (ostatnio odremontowana w 2004 staraniem samorządu gminy i parafii).
  • Zespół dworsko-parkowy ze starym dworem z XVII w. zwanym Lamusem i nowszym z XVIII w. rozbudowanym w końcu XIX w. Rośnie tam między innymi okazały tulipanowiec, drzewo o obwodzie 393 cm na wys. 0,3m (w 2013)[8]. Obecnie w posiadaniu Zespołu Szkół.
  • Zespół dworski położony w części dawnej wsi o nazwie Nowa Wieś Czudecka włączonej do Czudca po 1988. Zniszczony dwór uzyskał dawną świetność dzięki pracom remontowym nowego właściciela.
  • Zespół drewnianej zabudowy mieszkalnej (w całości zachowana północna pierzeja rynku).
  • Zamek na górze zamkowej (ruiny zamku częściowo odsłonięte i zrekonstruowane).

Sport

W Czudcu działa założony w 1977 roku klub sportowy LKS Czarni Czudec, którego piłkarze w sezonie 2012/2013 występować będą w klasie A w podokręgu Rzeszów I[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Portal polskawliczbach.pl
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-25].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
  4. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Zbigniew Anusik, Struktura własności ziemskiej w powiecie pilzneńskim w roku 1629, w: Przegląd Nauk Historycznych 2011, r. X, nr 2, s. 78.
  7. ↑ ВОВ-60 - Сводки
  8. ↑ Krzysztof Borkowski. Polskie drzewa. DALPO. s.267
  9. ↑ 90minut.pl

Linki zewnętrzne

Gmina Czudec
Wsie
Części wsi
  • Babia Góra
  • Banasiówka
  • Bania (Nowa Wieś)
  • Bania (Pstrągowa)
  • Bełk
  • Błonia
  • Brzezie
  • Brzeziny
  • Budy (Nowa Wieś)
  • Budy (Zaborów)
  • Debrza
  • Dół (Babica)
  • Dół (Nowa Wieś)
  • Dół (Wyżne)
  • Dział (Babica)
  • Dział (Zaborów)
  • Fryjsówki
  • Góra (Babica)
  • Góra (Nowa Wieś)
  • Górna
  • Granice
  • Grobla
  • Grochowiczna
  • Kamieniec (Wyżne)
  • Kamieniec (Zaborów)
  • Karczma
  • Kolanówka
  • Koło Przylaska
  • Koniówka
  • Krzemyk
  • Leśniczówka
  • Łazy
  • Łopuszka
  • Na Dziale
  • Niebylec
  • Olszyny
  • Osicze
  • Pasoczyzna
  • Piekarówka
  • Piekliska
  • Podlas
  • Podlesie
  • Podzamcze
  • Przedmieście Małe
  • Przedmieście Wielkie
  • Przylasek (Przedmieście Czudeckie)
  • Przylasek (Wyżne)
  • Pstrągowa Dolna
  • Pstrągowa Górna
  • Pyrówki
  • Rędziny (Pstrągowa)
  • Rędziny (Wyżne)
  • Ryboniówka
  • Rzeki (Czudec)
  • Rzeki (Pstrągowa)
  • Rzeki (Wyżne)
  • Sitkówka
  • Skrzynówki
  • Smykówki
  • Sołtysie (Wyżne)
  • Sołtysie (Zaborów)
  • Sośnina
  • Steinbruch
  • Strachociny
  • Środoniówka
  • Wola
  • Wola Czudecka
  • Wólka
Przysiółki wsi
  • Budy Babickie
  • Zawisłocze

Powiat strzyżowski (1920–32 i 1954–75) (► II RP)
Przynależność wojewódzka
Miasta / Prawa miejskie (1920–32)
  • brak
Miasteczka (1920–32)
Gminy miejskie (1920–32 i 1954–1975)
Gromady
(1954–72)
Gminy wiejskie zbiorowe (1973–75)
Powiat rzeszowski (1920–1975) (► II RP) (► GG)
Przynależność wojewódzka
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)
Miasteczka (1920–34)
Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39, 1945–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Gminy (1939–45)
Miejskie
Wiejskie[A]
  1. ↑ kursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czudec&oldid=53839978”